«پیربکران« غنوده بر ساحل زیبای زاینده رود/«کج‌سلیقگی» ریشه به تیشه گردشگری منطقه زده است
خبرآنلاین اصفهان- فاطمه کازرونی: «پیربکران»، آرام و ساکت در گوشه‌ای از شهرستان فلاورجان بر ساحل زاینده رود، گویی در بستری از آرامش و سکوت غنوده است، دو هزار سال قدمت نشان از ارزشهای فرهنگی و گردشگری این شهر باستانی و تاریخی دارد، در طول مسیر، گاه دشتهای سرسبز و باغات میوه در کنار نمادهای باستانی رخ می نمایاند و گاه در پس کوچه پس کوچه های قدیمی پنهان می شود تا بنایی تاریخی از گوشه ای دیگر سر بر آورد.
نام شهر پیربکران از نام عارفی به نام محمدبن بکران گرفته شده است که مقبره وی در همین شهر با گچبری‌ها، کتیبه‌ها و محراب بی نظیر خود نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می کند؛ محرابی که مزین به خط کوفی، ریحان و اسلیمی‌های دهان اژدری است که در سه سطح گچبری شده است.
دست نوشته های ۸۰۰ ساله بر دیواره مقبره پیر بکران
«خداوندا به حق شاه مردان دلم از وهم و غفلت پاک گردان»؛ بر تاریکی وهم انگیز دیواره بقعه این پیر عارف، خطوط مختلف با زبانهای فارسی و عربی خود خودنمایی می کند که شیوه نگارش آنها و انواع خطوط مانند نستعلیق و کوفی نشان از قدمت حداقل ۸۰۰ ساله این بقعه دارد؛ یادگاری‌هایی که گاهی به زبان شعر و گاه به زبان دل، مردم به امید استجابت دعای خود بر دیواره مقبره نگاشته اند.
این بنای تک ایوانی، از نظر سبک معماری شبیه به معماری دوره ساسانی و یادآور طاق کسری است، ولی طاق ایوان به جای اینکه مانند طاقهای دوره ساسانی هلالی باشد، نوک‌دار است.
در بازدید از این بنا، کاملا مشخص است که مرمت آن بر پایه اصولی بنا نهاده نشده است، جایی که اغلب کاشی های فیروزه ای آن که شکل خاصی از پنج ضلعی دارد در سالهای گذشته به سرقت رفته است و حتی بخشی از آن در موزه ای در لندن به نمایش گذاشته شده است اما اکنون مرمت و بازنهادن کاشی‌ها به حال خود رها شده است آن هم در دنیای معاصر که مرمت و ساخت کاشی امری عادی و به راحتی امکان پذیر است.
مرمت خود بنا با آجرهایی کاملا معمولی و نامانوس با نوع ساخت بنا در حال انجام است که ادعای میراث فرهنگی اصفهان در ارتباط با استفاده از کارشناسان و پیمانکاران مجرب در مرمت بناها را زیر سوال می برد
اما تاسف آورتر اینکه مرمت خود بنا با آجرهایی کاملا معمولی و نامانوس با بنا در حال انجام است که ادعای میراث فرهنگی اصفهان در ارتباط با استفاده از کارشناسان و پیمانکاران مجرب در مرمت بناها را زیر سوال می برد، البته جایی که بازسازی گنبدهای مساجد تاریخی نصف جهان مانند امام و مسجد شیخ لطف الله این همه مناقشه در پی داشته است، طبیعی است جایی در دوردست چهلستونِ اردستان طعمه آتش می شود و حفاظت آن زیر سوال می رود و صد البته مرمت غیر اصولی در پیربکران که این روزها آماج برخی بی مهری‌ها قرار گرفته است نیز دور از انتظار نیست.
استراخاتون از دزدی دربهای سنگی تا تعطیلی کامل
یکی از معروف ترین بناهای «پیربکران» استراخاتون « در گویش محلی ساراخاتون» است، مقبره ای که چندین سال پیش دزیده شدن دربهای سنگی آن خبر ساز شد.
این مقبره که به دخت یزدگرد نیز معروف است طبق شواهد تاریخی گویا به هزار و چهارصد و اندی سال قبل بازمی‌گردد. این مجموعه تاریخی مذهبی مربوط به کلیمیان است که قبرستان تاریخی، زیارتگاه منسوب به ساره نوه حضرت یعقوب و کنیسه و کاروانسرا دارد، جایی که ورود و بازدید از آن در حال حاضر امکان پذیر نیست. (استرا در زبان کردی به معنی ستاره و خاتون هم به معنی خانم است، استراخاتون در زبان کردی همان ستاره خاتون فارسی است.)
برجح های کبوتر، دره بابا عبدالله و پل بابا محمود
برج های کبوتر، در این منطقه یادگاری هنرمندانه از گذشتگان است که با خشت به شکل قطاربندی و گاه همراه با تزئینات گچی بنا شده است و پل بابا محمود که با دهانه هایی شبیه سی وسه پل، زاینده رود را مهمان شهر می کند بر زیبایی افسانه ای این شهر می افزاید.
این پل توسط حاکم محلی به نام اولجایتو پی‌ریزی و بنا شده‌است؛ یکی از ویژگی‌های این بنا داشتن گرده‌ای ملایم در حرکت معماری پل است که تقسیم فشار آب را در دو سوی پل تنظیم می‌نماید.
باغات میوه پیربکران نیز زیبایی خاص خود را دارد ؛به ویژه زمانی که در در میانه فصل پاییز مهمان شهر شویم و از باغات «به» دیدن کنیم اما در کنار این همه سرسبزی دره بابا عبدالله نیز زیبایی بی نظیری دارد که چشمه آب و درختان چنار و آبشار بابا عبدالله بر شکوه دیدنی آن می افزاید.
پیربکران متشکل از چند روستا به نامهای پیربکران، پاوا، فرتخون، جوچی، خروشاد، رارا و کرافشان مپ است اما نکته جالب اینکه به گفته محمدرضا غفاری بالانی از اهالی منطقه و پژوهشگر تاریخ اظهار می کند این شهر با حدود ۱۳ هزار و ۵۰۰ نفر جمعیت، به تنهایی حدود ۴۰۰ ضرب المثل مختص به خود دارد که در کتابی گردآوری شده است.
حالا در کنار حمام تاریخی مربوط به دورره قاجار و پهلوی همراه با این پژوهشگر تاریخ فرهنگ فولکوریک ایستاده ایم، غفاری کتابی به نام «سهروفیروزان در مسیر تاریخ» نوشته علی علیان (نویسنده، موسس مرکز تحقیقات معلمان فلاورجان و بنیان گذار کتابخانه هفت هزارجلدی مرکز معلمان) را در دست دارد، گاهی نگاهی به آن می اندازد و برای بیان مستند و دقیق تاریخچه روستایی که در آن ایستاده ایم از آن کمک می گیرد.
وی می گوید: روستایی که در آن ایستاده ایم«سُهروفیروزان» یکی از روستاهای پیربکران و منسوب به کیومرث پیشدادی پادشاه کیانی است، سه محله به نامهای سُهر، فیروزان و کیادجان را در دل خود جای داده است.
این پژوهشگر تاریخی ادامه می دهد: دهستان سهروفیروزان چندین بنای باشکوه از منظر تاریخی دارد، بنای بابا احد دین که از منظر معماری شبیه طاق کسری است، وی پیری بوده است که ۸۰۰ سال پیش در زمان بابا محمود (از دیگر افراد بنام منطقه) در این مکان می زیسته است اما قدمت بنا از این بیشتر است؛ بابامحمود نیز وزیری با سواد بوده است که پل بابا محمود را در این منطقه بنا نهاده است.
وی با اشاره به اینکه قدمت مسجد سهروفیروزان با طاقهای چشمه ای دیدنی خود به ۸۰۰ سال پیش برمی گردد، ادامه می دهد: کوشک تاریخی سهرو فیروزان به دوره ساسانیان برمی گردد، در این منطقه قبرستانهای زیادی وجود دارد که از منظر مردم شناسی اهمیت دارد چرا که در زمان حمله مغولان کشتار وسیع در آن انجام شده است.
گردشگری پیربکران گرفتار در میان تنگ نظری برخی مسئولان
و اما قلعه سرشیر یکی از مناطق دیدنی پیربکران است، با توجه به زیبایی ناب منطقه و گذر رودخانه زاینده رود از دل آن، در طول سالهای گذشته پارک ساحلی به مساحت ۳۰ هکتار با امکانات کامل ورزشی و خدماتی مرتبط به احداث شده است، پیاده روی کنار باغات میوه با آب وهوای پاک و صدای دلنشین زاینده رودامکان کوه نوردی در کوه های موجود در محل احداث منطقه نمونه باعث متمایز بودن این منطقه نمونه از بقیه مناطق شده است.
با این تعاریف پیربکران می تواند یکی از ناب ترین مناطق گردشگری ایران باشد اما تنگ نظری ها پای گردشگری در این منطقه را فلج کرده است؛ حسینی شهردار پیربکران در این ارتباط با بیان اینکه طی دو سال اخیر اقدامات خوبی در زمینه جذب گردشگر صورت گرفته است، اظهار می کند: از جمله اقدامات صورت گرفته راه‌اندازی نوروزگاه است طی دو سال گذشته است و نوسازی بافت فرسوده و راه اندازی موزه گردشگری را نیز در دستور کار داریم.
وی با بیان اینکه پیربکران در زمینه کشاورزی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد که می تواند به توسعه منطقه کمک کند، اضافه می کند: پیربکران حدود ۳۸۰ جاذبه گردشگری دارد، برگزاری جشنواره‌ها برای جذب سرمایه‌گذاران و آشنایی آنها با ظرفیت‌های این منطقه ضروری است که به زودی در این راستا اقدام خواهیم کرد.
اما وزیری، یکی از سرمایه‌گذاران حوزه گردشگری در پیربکران است، سابقه ۲۰ ساله سرمایه‌گذاری در این منطقه دارد اما از عدم حمایتهای لازم توسط مسئولان منطقه نیز ناراضی است؛ وی در این ارتباط اظهار می کند: در این منطقه برای افراد بومی ۲۰۰ فرصت شغلی به صورت مستقیم و دو هزار فرصت شغلی به صورت غیر مستقیم ایجاد کردیم و عملکرد موفقی را از سال ۸۵ تا ۹۵ داشتیم.
وی می افزاید: از سال ۹۷ درگیر رفتار سلیقه‌ای مدیران و نقض ابلاغیه‌ها و مجوزهای قبلی شدیم و تا امروز بیش از ۵ سال است که بدون شفاف سازی در فعالیت ما خلل وارد شده است.
وزیری با بیان اینکه مشکلات حوزه سرمایه‌گذاری در پیربکران مربوط به تغییر مدیران و رفتار سلیقه‌ای مدیران شهرستان، مشکلاتی در مرکز استان، و گاه عوض شدن قوانین است، ادامه می‌دهد: بارها مجوز فعالیت گرفته‌ایم و با تغییر مدیران مجوزهای ما لغو شده است و این در حالی است که با وجوددریافت حکم قضائی برای ادامه فعالیت همچنان با سنگ‌اندازی‌هایی رو به رو هستیم به نوعی که به پرونده ما رسیدگی نمی شود.
مرتضوی، استاندار اصفهان، ماه هاست که در جلسات مختلف با مسئولان استان در زمینه جذب سرمایه گذاران، فراهم سازی تسهیلات و کمک به جذب به جای فرار آنها در کنار کمک به توسه گردشگری در استان تاکید ویژه می کند، در شرایط فعلی که برخی مردم استان اصفهان به ویژه در شهرستانهایی مانند فلاورجان با توجه به خشکی زاینده رود، شغل اصلی خود را از دست داده و دچار مشکلات معیشتی شده اند، توسعه گردشگری می تواند در راستای کمک به توسعه اقتصادی اصفهان و مناطق مختلف به ویژه کمتر برخوردار استان موثر باشد اما متاسفانه دگم اندیشی و عملکرد غلط برخی مسئولان ،گره هایی کور بر روند جذب سرمایه گذار مناسب در این مناطق زده است که جز با دست خود آنها یا چاره اندیشی مسئولان بالادستی بازشدنی نیست.
46
