فارس من| ناباروری انسان در اثر درخت زیتون تلخ استناد علمی ندارد

به گزارش خبرگزاری فارس از کاشان، اسفندماه ۱۴۰۱ پویش «نه به کاشت زیتون تلخ عقیم کننده در کاشان» در سامانه «فارس من» ثبت و مخاطبین فارس من اظهار کردند که با توجه به تأکیدات فراوان به مسأله افزایش جمعیت و رفع موانع تولید نسل، آیا کاشت درختانی همچون زیتون تلخ که منجر به عقیم شدن ساکنان یک شهر می‌شود، توجیه شرعی و قانونی دارد؟

وقتی مقام معظم رهبری هر ساله در روز درختکاری، درخت مثمر می‌کارند، این نباید برای مسئولین شهر الگو باشد که از کاشت درخت غیرمثمر خودداری کنند؟ منتشر شد.

برای پیگیری موضوع ابتدا به سراغ حسین بتولی مسؤول ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کاشان رفتیم

وی چنین اظهار کرد: حدود سه ماه از فعالیت باغ گیاه‌شناسی کاشان برای بررسی و کاشت گیاهان مختلف در منطقه مرکزی کشور می‌گذرد.

مسؤول ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کاشان گفت: این مرکز وظیفه تحقیق بر روی گیاهان درختی، درختچه‌ای، بوته‌ای، دارویی، فضای سبز، بیابانی، شورپسند، شن‌دوست(قابل رشد در تپه‌های شنی) و مجموعه گونه‌های رُستنی‌ بومی و غیربومی از سایر نقاط جهان  را برای بررسی شرایط سازگاری جوی و اقلیمی، تنش‌های محیطی آن با گرما، سرما و شوری بر عهده دارد گاهی ممکن است نتیجه بررسی‌ها روی یک گیاه بومی پنج تا ۱۰ سال زمان ببرد که با شرایط اقلیمی منطقه کاشان سازگاری دارد یا ندارد.

 بتولی با اشاره به اینکه پس از مشخص شدن نتیجه بررسی‌ها، در قالب طرح‌های تحقیقاتی و پژوهشی، داده‌های(دیتاهای) سازگاری یا عدم سازگاری آن، میزان مقاومت به سرما، گرما و شوری اعلام می‌شود، افزود: زیتون تلخ یکی از درختانی است که ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کاشان، بذر آن‌را اوایل دهه هفتاد از باغ گیاه‌شناسی کشور به این مرکز انتقال داد و به عنوان یک درخت سایه‌اندازِ گُل‌دهنده در باغ گیاه‌شناسی کاشان کاشته است.

درخت زیتون تلخ ۴۰ ساله خانه بروجردی کاشان

 وی با اشاره به اینکه قبل از کاشت رسمی درخت زیتون تلخ چند پایه‌ از این درخت در منازل شهروندان کاشانی وجود داشت گفت: تنها درخت مُسن زیتون تلخ در منطقه کاشان درختی با ۴۰ سال عمر در حیاط خانه تاریخی بروجردی کاشان است.

مسؤول ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کاشان تصریح کرد: پس از بررسی این مرکز روی زیتون تلخ مشخص شد که زیتون تلخ، گیاه چتری خوش فُرم نسبت به سایر گیاهان سایه‌انداز چتری، سریع الرشد و سازگار با شرایط گرم و سرد اقلیمی منطقه است.

بتولی با یادآوری اینکه زیتون تلخ در این مرکز از تک ‌پایه‌ها به مرحله گُل‌دهی و تولید بذر رسید و تکثیر شد اظهار کرد: زیتون تلخ به عنوان یک گونه درختی سایه‌انداز چتری، قابل هرس فُرم(آرایش وشکل دادن به ساقه‌ها و فرم درخت)، دارای دوره گل‌دهی معطر(در اوایل اردیبهشت) و مناسب فضای سبز داخل شهری توصیه شد.

 

وی با بیان اینکه سایر گونه‌های درختی کاشته شده مثل نارون، اقاقیا، توت مناسب شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک دچار یکسری محدودیت‌ها از جمله آفات (سوسک برگ‌خوار و شپشک‌ها) است و نیاز به سم‌پاشی با اثرات مخربی زیست محیطی برای جلوگیری از شیوع آفت دارند،گفت: سال‌ها سیستم اجرایی دنبال گونه‌های جایگزین بوده است که زیتون تلخ  به‌عنوان درخت چتری سایه‌انداز و سریع‌الرشد برای فضای سبز شهری معرفی شد.

وجود درخت زیتون تلخ در اغلب استان‌های کشور

مسؤول ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کاشان با تاکید بر اینکه امروز زیتون تلخ در اغلب استان‌های کشور به عنوان یک درخت کم و بیش سازگار و قابل کشت در فضای سبز توصیه شده است افزود: در هر شهری حدود ۵۰ سال پیش درخت کاج وجود داشت اما به‌دلیل سوزنی برگ بودن، ریزش دائم برگ‌ها و کمتر دیدن شدن سبزی و شادابی آن، زیتون تلخ به عنوان گونه جایگزین برای کاشت در حاشیه خیابان‌ها،  بلوارها، فضای سبز پارک‌ها،  و بوستان‌های محلی و تفرج‌گاه‌ها مورد استقبال قرار گرفت. 

بتولی وجود گیاه زیتون تلخ در آسیا و رشد آن در استان‌های مازندران، گیلان وگرگان به صورت بومی و گزارش پراکنش این گونه تا استرالیا را یادآور شد و گفت: این مرکز مرجع تصمیم گیرنده علمی متقن نیست که به صورت یقینی امکان اثرات ناباروری این گیاه را اعلام کند.

وی با تاکید بر اینکه مرجع تصمیم گیرنده در مورد اثرات عقیمی زیتون تلخ می‌تواند یک تیم درمانی از دانشگاه‌‌های علوم پزشکی باشد گفت: مقالات و بررسی‌های علمی جسته و گریخته در ایران و جهان از جمله در دشت‌مغان، تهران و یک نمونه از زیتون تلخ در گرگان بر روی میوه و دانه گیاه و برگ آن در سطح آزمایشگاهی( روی موش یکی دو نمونه) انجام شده است.

 

ناباروری زیتون تلخ در گرو بررسی دقیق علمی است

مسؤول ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کاشان گفت: اگرچه وجود اثرات ناباروری با تحقیقات آزمایشگاهی روی موش گزارش شده است اما نمی‌توان گفت این گیاه اثر عقیمی دارد.

بتولی با اشاره به امکان مرور مقالات در سایر نقاط جهان گفت: یک مقاله در خارج از کشور حدود ۲۰ تا ۳۰ گیاه از جمله زیره سبز و سیاه، بعضی از گونه‌های نعناع، چریش و زیتون تلخ را مورد بررسی قرارداده و اثرات ناباروری در این دسته در پایه(اشل) آزمایشگاهی را اعلام کرده است.

وی گفت: زمانی به‌طور یقین می‌توان اذعان کرد که یک دارو یا گونه گیاهی اثر منفی دارد که علاوه بر انجام تحقیقات مختلف آزمایشگاهی و فرایند(پروسه) کامل آن ، مجوز تحقیقات پژوهشی روی نمونه انسانی با فرآیند چندین ساله نیز بگیرد و نتیجه به صورت قطعی مشخص شود که چه دسته‌ای از ترکیبات آن اثرات مورد نظر را دارد.

 مسؤول ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کاشان افزود: فرض بر اینکه زیتون تلخ اثرات ناباروری دارد اما این فرضیه زمانی جایگاه دارد که به‌طور دقیق بررسی و نتایج آن اعلام شود.

بتولی یادآورشد: اگرچه از عصاره الکلی، آبی و هیدروالکلی گیاه(برگ یا دانه گیاه که با آب و الکل عصاره‌گیری شده است) زیتون تلخ و مقیاس آزمایشگاهی آن اثرات ناباروری گزارش شده است اما تا تحقیقات آزمایشگاهی به مرحله بالینی و کار روی نمونه انسانی برسد راه زیادی در پیش است.

 

زیتون تلخ، استفاده خوراکی برای انسان یا دام ندارد

وی اظهار کرد: با وجود همه مباحث، فرض بر آن گذاشته می‌شود که اثر ناباروری برای زیتون تلخ یا خیلی از گیاهان گزارش شده است اما زمانی بر اساس آخرین نتایج متقن آزمایشات بر روی انسان می‌توان گفت که زیتون تلخ اثر ناباروری دارد که این گیاه به عنوان گیاه دارویی و خوراکی روزانه مثل سبزیجات، دانه‌های روغنی و پروتئین استفاده شود نه اینکه عبور از کنار این درخت ممکن است چند دهم درصد اثرات منفی خود را روی سیستم انسانی نشان دهد.

بتولی با اشاره به عمر کاشت حدود ۲۰ ساله زیتون تلخ در کشور گفت: بدون استناد علمی نمی‌توان گفت این گیاه مشکوک به ناباروری است و باید حذف و یا جایگزین شود.

با ارائه مستندات علمی، امکان بررسی کارشناسی وجود دارد

محمد مهدی شریفی رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کاشان در خصوص عقیم شدن انسان بر اثر مجاورت با درخت زیتون تلخ گفت: در صورت ارائه مستندات علمی موارد برای بررسی کارشناسی به مسؤولان مربوطه اعلام خواهد شد.

وی افزود: از کاشت گونه‌های مثمر در حوزه اراضی ملی، خارج از حوزه شهری در صورت معرفی گونه دیم سازگار با اقلیم کاشان استقبال می‌شود.

مکاتبه‌ای مبنی بر ناباروری زیتون تلخ نشده است

اللهیار دولتخواه رئیس اداره حفاظت محیط زیست کاشان گفت: از سوی مرکز تحقیقات کشاورزی یا منابع طبیعی استان یا کشور هیچگونه مکاتبه‌ای مبنی بر اینکه کاشت زیتون تلخ عامل عقیم شدن انسان است نشده است.

بدون ابلاغ دستگاه بالادستی نمی‌توان زیتون تلخ را کف‌بُر کرد

علی غفاری‌فرد مدیر عامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری کاشان در پاسخ به این سوال که آیا کاشت زیتون تلخ عامل عقیم شدن انسان است اظهار داشت: شهرداری قصد کاشت هر گونه گیاهی را در شهر داشته باشد ابتدا اثرات و عوارض آن را مورد بررسی و مطالعه قرار می‌دهد.

وی با تاکید بر اینکه تاکنون هیچ نامه‌ای از مراکز علمی یا دانشگاهی مبنی بر عقیم شدن انسان در اثر کاشت زیتون تلخ به این سازمان ابلاغ نشده است افزود: حدود ۱۰ هزار نهال زیتون تلخ که حداقل ۱۵ تا ۲۵ سال سن دارند در شهر وجود دارد چگونه می‌توان بدون جایگزین و بدون استناد علمی و ابلاغ آن از دستگاه‌های بالادستی ذی ربط کف‌بُر یا حذف کرد.

پایان پیام/۶۳۰۲۵