دود خشکسالی در چشم حیات وحش خراسان جنوبی می‌رود
خبرگزاری فارس – خراسان جنوبی؛ هاجر فرخ نژاد، پتک قهر طبیعت که حدود ٢٢ سال است بر سر خراسان جنوبی مدام کوبیده می‌شود دیگر رمقی را برای هیچ نقطه‌ای از این استان و برای موجودات زنده باقی نگذاشته است به طوری که اگر در نقطه‌ای از این خطه پیامد‌های آن مشاهده نشد باید تعجب کرد زیرا زلزله خاموش در جای جای این منطقه نفوذ کرده و به هر نحوی از انحا بوده آن را تحت تاثیر قرار داده است.
خشم طبیعت سبب شده تا اکو سیستم و محیط‌زیست استان نیز با موجودات زنده وحشی متنوع و کم نظیری که در خود جای داده است از این موضوع مصون نباشد و دود خشکسالی به چشم حیات وحش و حوزه محیط‌زیست استان هم برود. عصیان خشکسالی دراین سال‌ها سبب شده تا حیات وحش استان نیز سازگاری خود را با طبیعت از دست داده و شاهد وحشی‌تر شدن موجوداتی مانند گرگ‌های گرسنه باشیم.
گرگ‌هایی که شاید در گذشته کمتر جرات می‌کردند به محل سکونت انسان‌ها حتی نزدیک شوند اما وقتی در طبیعت آهو، قوچ ومیش و… کمتر شود به طورحتم این حیوانات هم افسار‌گسیخته شده و به محل سکونت انسان‌ها آمده و دام‌های اهالی را می‌درند و سرمایه دامداران را از بین می‌برند.
یا وقتی که در کوه و صحرا‌های دور دست که انسان کمتر به آن دسترسی دارد بوته و گیاهی برای تغذیه وحوشی چون قوچ، کل و می‌ش پیدا نشود باید کمی از محل زندگی اصلی خود دور شده و خود را به زمین‌های کشاورزی روستاییان برسانند و در این نقاط خود را سیر کنند که این کار به طورحتم با آسیب رساندن به زمین‌های کشاورزی نیز همراه است.
وقتی قهر طبیعت طولانی شود به طورحتم جانوران حیات وحش هم بنیه بدنی خود را کم‌کم از دست می‌دهند و ضعیف می‌شوند که ضعیف شدن این حیوانات هم زمینه‌ساز بروز بیماری‌هایی در حوزه حیات وحش خواهد شد که این موضوع هم یکی از مسائلی است که به‌تازگی بیش‌از‌پیش در حال خودنمایی است.
افزایش تلفات حیات وحش
اسدالله حاتمی، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خراسان جنوبی هم در گفت وگو با خبرنگار فارس از بیرجند، یکی از مشکلات استان در حوزه حیات وحش را مسئله تداوم خشکسالی‌ها دانست به طوری که به گفته وی این استمرار سبب شده تا سازگاری وحوش خراسان جنوبی نسبت به نقطه‌ای که در آن زیست می‌کنند کمتر شود و در نتیجه آن تلفات حیات وحش هم افزایش یابد.
وی با اشاره به شروع وقوع خشکسالی‌ها در استان کویر خراسان جنوبی از سال ٧٨ تصریح کرد: با گذشت بیش از دو دهه هنوز خبری از پایان قهر طبیعت در این استان نیست و همین تغییر اقلیم سبب شده تا پوشش گیاهی زیست‌بوم خراسان جنوبی به‌شدت آسیب ببیند.
به گفته وی هم‌اکنون بسیاری از جنگل‌های بادامشک، بادام کوهی و یا گونه‌های جنگلی همانند بنه شادابی خود را از دست داده و دچار خشکیدگی شده است.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خراسان جنوبی با بیان این که خشکیده شدن بیش‌از‌حد گونه‌های جنگلی سبب کاهش شدید تولید و رویش گیاهی شده است افزود: همین خشکیدگی بیش‌از‌حد گونه‌های جنگلی سبب شده تا حیات وحش مسن و بره‌های کم‌سن و سال که هنوز نتوانسته‌اند خود را با شرایط جدید وفق دهند از بین بروند.
حاتمی با اشاره به محسوس بودن شدت خشکسالی در همه نقاط خراسان جنوبی گفت: خشکسالی سبب شده وحوش به سمت مزارع کشاورزی روی بیاورند و خسارت‌هایی را به کشاورزان بزنند.
فهرست خسارت ها به گونه های جانوری
وی خسارت‌های این رخ داد طبیعی را به گونه‌های جانوری خراسان جنوبی این‌طور فهرست کرد : خارت به تنوع گونه‌ای، کاهش و تخریب زیستگاه حیات وحش، کوچ و مهاجرت بی‌رویه حیوانات وحشی به لحاظ کمبود آب و غذای کافی، افزایش آسیب‌پذیری شکار (به دلیل تمرکز گونه‌های نزدیک آب)، کاهش باروری و جمعیت وحوش و انقراض محلی، عدم جفت‌گیری و تخم‌گذاری پرندگان وحشی از‌جمله کبک، تیهو، باقرقره و… در نتیجه کاهش جمعیت آنها، خشک شدن بیشتر زیستگاه‌های آبی طیبعی و انسان ساخت و اختلال در روند زندگی پرندگان مهاجر و بروز بیماری‌های مختلف در بین حیات وحش و مرگ‌و‌میر بیشتر در نتیجه افزایش ارتباط با تولیدات کشاورزی و دامی از قبیل استفاده حیوانات از مزارع و آسیب به دام.
وی بیش از یک سوم خاک خراسان جنوبی را مستعد فرسایش بادی و تولید گرد‌و‌غبار دانست و ادامه داد: یعنی بیش از پنج میلیون هکتار از عرصه‌های خراسان جنوبی استعداد غبار خیزی دارد.
به گفته وی فعالیت‌های توسعه خراسان جنوبی اگر با رعایت ضوابط محیط‌زیستی همراه شود توسعه پایدار اتفاق می‌افتد چرا در این استان کویری، هر‌گونه تخریب محیط‌زیست، می‌تواند تبدیل به کانون بحرانی فرسایش بادی شود.
اقدامات انجام شده برای تعدیل آثار سوء
مدیر کل حفاظت محیط‌زیست خراسان جنوبی اضافه کرد: همه سعی و تلاش ماموران عرصه حفاظت محیط‌زیست برای تعدیل این آثار سوء از طریق شناسایی مناطق مستعد و قرار گرفتن آنها در زمره مناطق تحت مدیریت حفاظت محیط‌زیست (در حال حاضر ٧/١۶ درصد وسعت استان در قالب ٧ منطقه حفاظت شده، ٣ پناهگاه حیات وحش، ۶ منطقه شکار ممنوع و ۴ منطقه شکار ممنوع مرزی حفاظت و مدیریت می‌شود) و حفاظت از زیستگاه‌های حیات وحش با انجام اقدامات احیایی از قبیل پایش مستمر مناطق مذکور، ساخت و مرمت و احیای منابع آبی، تامین آب و آبرسانی سیار و تعلیف دستی حیات وحش در مواقع ضروری، نهال کاری و… است.
حاتمی سایت‌های پرورش، تکثیر و احیای گونه‌های در معرض خطر و تهدید، ارتقای سطح آگاهی اجتماعی و فرهنگ‌سازی در مورد حفاظت و بهره‌برداری پایدار از منابع و اجزای تنوع زیستی و جلب مشارکت مردمی با همکاری فعال رسانه‌ها، بهره‌برداری از نتایج حاصل از مطالعات آمایش سرزمین و توان اکولوژیک و پایداری منابع طبیعی و حمایت از پروژه‌های حفاظتی با مشارکت جوامع و آحاد مردم در خصوص مدیریت منابع طبیعی، را از دیگر اقدامات برای تعدیل آثار سوء خشکسالی‌ها در زیست‌بوم خراسان جنوبی عنوان کرد.
وی بهره‌برداری پایدار و حفاظت از تنوع زیستی، تکمیل طرح‌های مدیریت توجیهی و تفصیلی مناطق و تخصیص اعتبارات لازم برای اجرای آنها در مناطق تحت مدیریت و مدیریت و کنترل چرای دام‌های اهلی از مراتع را از دیگر اقدامات دانست.
انعقاد موافق نامه جبران خسارات
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی در ادامه تصریح کرد: در زمینه جبران خسارات وارده از ناحیه حیات وحش به باغات و مزارع کشاورزی و دام برای اولین‌بار در کشور موافقت نامه بیمه دام، باغات و محصولات کشاورزی در مقابل خسارات ناشی از جانوران وحشی حمایت شده و در معرض خطر انقراض ما بین صندوق ملی محیط‌زیست و صندوق بیمه کشاورزی نیمه اسفند سال گذشته منعقد شد.
حاتمی اضافه کرد: امضای این موافقت نامه برای پرداخت خسارت به کشاورزان و دامدارانی است که از حیات وحش در معرض خطر انقراض و تهدید آسیب می‌بینند که این موضوع می‌تواند با جلب مشارکت جوامع محلی، به مدیریت سازگاری با تعارضات حیات وحش کمک کند.
به گفته وی در خراسان جنوبی اطلاع‌رسانی این موضوع انجام شده است و امیدواریم شاهد استمرار آن در سال‌های آتی و تعمیم آن به گونه‌های عادی در فهرست رده‌بندی حفاظتی گونه‌ها از قبیل گرگ و… باشیم تا از فشار وارده بر این قشر محترم و زحمت کش استان کاسته شود.
وی در پایان از عموم مردم خواست در صورت مشاهده گونه‌های وحشی در مناطق مسکونی، به هیچ وجه خودشان اقدامی برای مقابله با آنها انجام ندهند.
پایان پیام/۶۹۰۷۵
این خبر در هاب خبری وبانگاه بازنشر شده است
