گام بلند برنامه هفتم برای جهش اعتبارات عمرانی و تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، طبق اعلام سازمان و بودجه در سال 1401، به قیمت های ثابت رقمی معادل 3000 هزار میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل همه طرح های عمرانی کشور مورد نیاز است و باتوجه به اینکه بخش قابل توجهی از این طرح ها دارای بازدهی بلندمدت هستند، تامین مالی عمده این طرح ها باید توسط دولت انجام شود.

یکی از منابع دولت ها برای اجرا و تکمیل طرح های عمرانی منابع بودجه عمومی است. در همین راستا، در ماده 12 برنامه هفتم توسعه مقرر شده است تا پایان اجرای برنامه سهم بودجه عمرانی از کل بودجه عمومی باید 25 درصد باشد. بنابراین دولت و مجلس باید قانون بودجه را به گونه ای تنظیم کنند که حداکثر تا پایان برنامه هفتم توسعه که سال 1407 است، 25 درصد از درآمدهای کشور صرف اجرا و تکمیل طرح های عمرانی شود.

*کاهش قابل توجه سهم اعتبارات عمرانی از بودجه عمومی در دهه 90

برای ملموس تر شدن اهمیت این هدف گذاری، بودجه عمومی سال های اخیر را باید مورد توجه قرار دهیم. 

جدول بالا آمار خزانه داری کل کشور از عملکرد بودجه عمومی از سال 1382 تاکنون است. درواقع این جدول صرفا به پرداخت های قطعی توجه داشته است. طبق این آمارها بالاترین سهم اعتبارات عمرانی از کل بودجه عمومی مربوط به سال 1387 می شود. در این سال 26.2 درصد از کل منابع بودجه عمومی صرف تکمیل طرح های عمرانی شده است. سال 85 هم سهم اعتبارات عمرانی از بودجه عمومی به 25.3 درصد می رسد.

در طول دهه 80 سهم اعتبارات عمرانی از کل بودجه عمومی بیش از 20 درصد است اما از سال 1391 به بعد سهم اعتبارات عمرانی از کل بودجه عمومی افت قابل توجهی می کند به طوری که در سال 1391 این سهم به 14.3 درصد می رسد. در سال 1392 هم این سهم در حد 14.9 درصد بوده است. باوجود افزایش سهم به 16.8 درصد در سال 93، در سال های 94 تا 96 سهم بودجه عمرانی در دامنه 12 درصد قرار می گیرد. کمترین سهم اعتبارات عمرانی از بودجه عمومی هم در سال 1398 رخ داده است. در این سهم سهم مصارف عمرانی از کل بودجه عمومی به 11.6 درصد می رسد.

* جهش قابل توجه سهم اعتبارات عمرانی از بودجه عمومی در سال 1401

سال های 99، 1400 و 1401 مجددا روند صعودی می‌شود به طوری که در سال 1400 سهم اعتبارات عمرانی به 12.7 درصد و در سال 1401 به 17.4 درصد افزایش می یابد. سهم 17.4 درصدی بودجه عمرانی از کل بودجه عمومی سالی بی نظیر در 11 سال اخیر بوده است. همچنین از سال 1383 تا سال 1400 هیچگاه اعتبارات عمرانی در یک سال نسبت به سال قبل از آن رشد 94.2 درصدی نداشته است و این جهش قابل توجه صرفا در سال 1401 به ثبت رسیده است. ضمن اینکه در سال 1401 برخلاف همه سال های قبل، 105 درصد اعتبارات مصوب قانون بودجه 1401 محقق شده است.

اما اگر به جای رقم 17.4 درصدی، سهم اعتبارات عمرانی از بودجه عمومی 25 درصد بود، به جای اعداد درج شده در این جدول، هر سال عدد 25 درصد در ستون سهم اعتبارات عمرانی ثبت می شد، وضعیت تکمیل طرح های عمرانی کشور به گونه دیگر بود. اگر در سال 1401 به جای 17.4 درصد از کل منابع، 25 درصدِ آن به حوزه عمران اختصاص می یافت، دولت در این سال به جای 273 هزار و 816 میلیارد تومان، باید حدود 393 هزار میلیارد تومان از منابع خود را در بخش عمرانی هزینه می کرد و این به معنای 120 هزار میلیارد تومان کار عمرانی بیشتر است. 

* آثار قابل توجه سهم 25 درصدی اعتبارات عمرانی از بودجه عمومی در افزایش سرعت اجرای پروژه ها

اگر سهم اعتبارات عمرانی از کل بودجه عمومی در سال های 91 تا 1401 معادل 25 درصد، به طور متوسط هر سال اعتبارات عمرانی 83.4 درصد بیشتر از عملکرد این سال ها می بود. به عبارت دیگر اگر هدف گذاری سهم 25 درصدی بودجه عمرانی در قوانین برنامه پنجم و ششم توسعه هم وجود داشت و در عمل به درستی رعایت می شد، در سال های 1391 تا 1401 بیش از 9 برابر بیشتر از عملکرد 11 سال گذشته امکان اجرا و تکمیل پروژه های عمرانی در کشور وجود داشت.

 به عنوان مثال اگر در 11 سال گذشته به طور متوسط سالانه 150 تا 200 خطوط ریلی ساخته شده است. اگر به نسبت مساوی میزان تخصیص اعتبارات به این بخش براساس سهم 25 درصدی اعتبارات عمرانی، به پروژه های ریلی اختصاص می یافت، در یک دوره 11 ساله، تقریبا همه پروژه های ریلی باقی مانده در کل کشور تکمیل می شد و خطوط ریلی ایران به همه استان های کشور متصل و امکان استفاده از آنها در قالب مسیر حمل و نقل بین المللی وجود داشت اما با تکمیل 4 پروژه ریلی در طول سال جاری که یک مورد آن خط آهن بستان آباد- خاوران بود، امسال 400 کیلومتر به خطوط ریلی کشور افزوده می شود و درواقع از ابتدای سال 1403 که اولین سال برنامه هفتم توسعه است، 9 هزار کیلومتر پروژه برای احداث همچنان پیش روی دولت و وزارت راه و شهرسازی است.

* پیش بینی جهش اعتبارات عمرانی در طول برنامه هفتم توسعه

اگر در قانون بودجه سال 1402، سهم اعتبارات عمرانی از کل بودجه عمومی 25 درصد بود، حجم اعتبارات این بخش به رقم 500 هزار میلیارد تومان می‌رسید اما اعتبارات مصوب عمرانی در قانون بودجه امسال معادل 326 هزار میلیارد تومان است.

به گزارش فارس، هدف گذاری تعیین شده در برنامه هفتم توسعه برای افزایش سهم اعتبارات عمرانی به 25 درصد از کل بودجه عمومی تا پایان سال برنامه که سال 1407 است، هدف گذاری مهمی است که برای تحقق آن اقدامات ویژه در حوزه تامین منابع مالی، مدیریت هزینه های جاری، افزایش قابل توجه درآمدهای مالیاتی و اختصاص سهم دولت از درآمدهای نفتی به پروژه های عمرانی است. در برنامه هفتم توسعه هم احکام خوبی برای تقویت درآمدهای مالیاتی دولت پیشنهاد شده است که در صورت تحقق و اجرای آن، افزایش قابل توجه تکمیل طرح های عمرانی را طول اجرای برنامه پیش یبنی کرد. 

پایان پیام/