جدال نابرابر سدهای استان فارس با خشکسالی

به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز، خشکسالی جزء‌ بلایای طبیعی نامحسوس است که گرچه خسارت آنی ندارد اما آثار ناگوار آن به مراتب گسترده‏‌تر و همه جانبه‌‏تر از دیگر بلایای طبیعی است.

این پدیده جوی به تدریج و در یک دوره نسبتا طولانی عمل کرده و خسارات اقتصادی، اجتماعی آن تا سالها باقی می ماند و از آنجا که نقطه شروع و پایان دقیقی نمی توان برای خشکسالی در نظر گرفت، آن را یک پدیده خزنده می‌نامند.

تعاریف بسیاری برای این پدیده ارائه شده اما به طور کلی در تعریفی قابل لمس، خشکسالی به نبود یا اندک بودن باران در یک دوره طولانی گفته می‏ شود که باعث نبود توازن در میزان آب و در نتیجه آن، کمبود آب، نابودی گیاهان، کم شدن شدت جریان آب رودخانه ‏ها، کاهش عمق آبهای سطحی، کاهش رطوبت خاک و فرسایش خاک می‏ شود و از این منظر با پدیده تنش آبی گره می‌خورد‌.

در واقع تنش آبی محصول بر هم خوردن تراز میان منابع و مصارف آب است و در شرایطی رخ می دهد که میزان مصرف آب از منابع تجدیدپذیر آن پیشی بگیرد. این اتفاق که ناشی از رفتارهای انسانی و نه عملکرد طبیعت است در هر شرایطی امکان وقوع دارد و در شرایط خشکسالی و افزایش دما که
تجدید منابع رو به ضعف می گذارد، خود را بیشتر نشان می‌دهد و گاه به بحران تبدیل می‌شود.

ایران با میانگین بارش 250 میلی‌متر کشوری است که از نظر جغرافیایی در منطقه خشک و نیمه‌خشک واقع شده است و چندسال است که با پدیده خشکسالی‌ و به دنبال آن تنش آبی روبرو است و استان فارس از این موضوع مستثنی نیست.

30 خرداد جاری، علی‌جان صادق پور، مدیرعامل شرکت آبفا فارس از قرار گرفتن ۲۰ شهر و ۴۰۰ روستای استان در آستانه تنش آبی خبر داد و گفت: در واقع ۲۵ درصد از جمعیت زیر پوشش شرکت آبفای استان در وضعیت تنش آبی به‌ سرمی‌برند. 

وی همچنین از پایان حجم آب مفید سد رودبال و خروج آن از مدار خبر داد.

37 درصد حجم آب مفید سدهای استان فارس

در همین راستا سیاوش بدری، مدیرعامل شرکت آب منطقه ای فارس و بوشهر در گفتگو با خبرنگار فارس با بیان اینکه ۹ سد مخزنی در استان فارس وجود دارد، گفت: 2 هزار و 936 میلیون متر مکعب حجم کل سدهای استان فارس است. که از این میزان   ۴۸۹ میلیون متر مکعب حجم مرده و  ۲ هزار و ۴۴۴ میلیون متر مکعب حجم مفید آب است.

وی افزود: در حال حاضر (۱۱ تیر ماه ۱۴۰۲) 1385 میلیون متر مکعب مجموع حجم کل آب موجود پشت سدهای استان است که  916 میلیون مترمکعب آن حجم آب مفید و قابل استفاده است.

به گفته بدری 47 درصد حجم کل آب پشت سدها و 37 درصد حجم آب مفید است.

خروجی سدهای استان فارس در روز گذشته

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای فارس در خصوص حجم آب هریک از سدهای استان در روز جاری گفت:  حجم آب سد درود زن 564، ملاصدرا 186 و سلمان فارسی 611 میلیون مترمکعب است.

وی با بیان این نکته که ظرفیت کلی سد ایزدخواست زیاد نیست، و حجم آن 12 میلیون مترمکعب است، گفت: سد ایزدخواست  در حال حاضر 2.4 میلیون مترمکعب ذخیره آب دارد.

به گفته بدری حجم کلی سد تنگاب فیروز آباد  130 میلیون متر مکعب و ذخیره آبی آن اکنون 10 میلیون مترمکعب است، سد چشمه عاشق نیز در حال حاضر  8.5 میلیون متر مکعب آب دارد و ظرفیت کلی آن ۶۹ میلیون متر مکعب است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای فارس در خصوص 2 سد از مدار خارج شده رودبال و خسویه نیز گفت:  2.63 میلیون مترمکعب حجم آب سد رودبال و  0.2 میلیون متر مکعب (200 هزار متر مکعب) حجم آب سد خسویه است.

وی خروجی آب‌های سدهای استان را این گونه اعلام کرد: 15 مترمکعب بر ثانیه مجموع خروجی 9 سد استان است که 5.9 متر مکعب بر ثانیه خروجی سد درود زن، 3 مترمکعب بر ثانیه خروجی سد ملاصدرا، 7 مترمکعب بر ثانیه خروجی سد سلمان فارسی است.

بدری تأکید کرد: این اعداد، آمار مطلوبی نیست و نیاز به همراهی و مدیریت مصرف توسط همه مردم است‌.

۴۸ درصد از وسعت استان فارس درگیر خشکسالی شدید است

به گزارش فارس، بررسی‌ها نشان می‌دهد سال گذشته 85 درصد از نیاز آبی فارس را منابع زیرزمینی تامین می‌کرد اما امسال  88 درصد از منابع آبی مورد نیاز این استان از منابع زیرزمینی و ١٢ درصد از آب‌های سطحی تامین می‌شود.

طبق آمار مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی، در دوره 10 ساله منتهی به خرداد ۱۴۰۲، بیش از ۴۸ درصد استان فارس درگیر خشکسالی شدید بوده و بیش از ۳۴ درصد در خشکسالی متوسط به‌سر می برده است.

بیش از ۸ درصد استان خشسالی بسیار شدید و ۸.۵ درصد خشکسالی متوسط را تجربه کرده است. تنها چهار دهم درصد استان فارس در شرایط پایدار و عادی به سر می برده و از تر سالی نیز خبری نیست.

گزارش از: فاطمه حبیبی

پایان پیام/س