بلندترین سد بتنی غلتکی غرب آسیا وارد مدار شد

به گزارش وبانگاه به نقل از ایسنا، سد چمشیر تنها سازه کنترلی است که روی رودخانه زهره احداث شده و براساس اعلام وزارت نیرو، در صورتی که این سد ساخته نمی‌شد، تمام آورد رودخانه ناشی از سیلاب‌های مخرب و در عین حال با کیفیت که بیش از ۷۰ درصد از حجم آب رودخانه در طول سال است در مسیر رودخانه زهره به دریا می‌رفت.

مهم‌ترین هدف از احداث این سد، تعدیل شوری رودخانه زهره و بهبود کیفیت آب پایین دست است که با ذخیره‌سازی سیلاب در ماه‌های تر و رهاسازی آب در طول سال به ویژه دربازه زمانی خرداد تا مهر ماه می‌تواند ضمن جلوگیری از ایجاد خسارت ناشی ازسیل، باعث شکوفایی و رشد اقتصادی منطقه و تامین امنیت غذایی شود.

 آبگیری سد چمشیر ۲۷ دی ماه سال گذشته با موفقیت انجام شد و نتایج پایش مستمر کیفیت آب مخزن به همراه کنترل و تنظیم میزان رهاسازی آب حاکی از نقش بسیار مثبت سد چمشیر روی کیفیت آب پایین دست دارد.

هدف از احداث سد چم شیر ذخیره و تامین آب، برای توسعه کشاورزی پایین دست است اما پس از این، ضروری است سایر سازمان های ذیربط از جمله وزارت کشاورزی با مطالعات دقیق، شرایط توزیع عادلانه و صحیح آب را به نحوی فراهم آورند که به بهترین صورت در اختیار کشاورزان قرار گیرد. در غیر این صورت، ممکن است به دلایل سوء مدیریت و برداشت های غیر اصولی در مسیر، مانع بهره‌برداری مطلوب از این دستاورد ملی شود.

توضیحاتی که دولت درباره این سد ارائه کرده حاکی از این است که برخلاف ادعاهای مطرح‌شده در خصوص تماس ۷۰ درصد مخزن سد با سازند گچساران باید گفت که سازند گچساران در مخزن سد چم شیر در حالت پر شدن ظرفیت آبگیری براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شامل ۵۰ درصد تماس خواهد بود. مضافاً اینکه سازند گچساران از ۷ مقطع تشکیل‌شده که صرفاً یکی از آن‌ها مقطع نمکی است. بر این مبنا، به استناد اطلاعات ژئوفیزیکی برداشت‌های میدانی شامل حفر ترانشه و گمانه برداری، نزدیک‌ترین لایه نمکی در سازند گچساران در فاصله ۳۰۰ متری از سطح زمین قرارگرفته و بر اساس گرادیان هیدرولیکی سد در طول بازه زمانی بهره‌برداری، لایه نمکی گچساران تداخلی با مخزن نخواهد داشت.

براساس این توضیحات، در خصوص چاه‌های نفت واقع در مخزن سد چمشیر نیز لازم به یادآوری است که هیچ‌یک از چاه‌های در دست بهره‌برداری شرکت نفت در داخل دریاچه سد نیستند و به زیر آب نمی‌رود و همگی در بالاتر از تراز سد در محدوده ۱۵۰ متری حریم سد قرار دارند. در موردادعای وجود گسل نیز باید اشاره کرد تنها گسل موجود در محدوده سد چمشیر گسل «دژ سلیمان» است که پشت ارتفاعات گچ حاجی در محل بین تلاقی سازند میشان و گچساران قرار دارد. این گسل که یک گسل عمقی است، ساختگاه سد را قطع نکرده است و مشکلی برای پایداری سد چمشیر وجود نخواهد داشت.

در پاسخ به دیگر مدعا مبنی بر نابودی کشاورزی پایین دست سد چمشیر تأکید می‌شود که کشاورزی در محدوده دشت زیدون با آب رودخانه زهره سابقه تاریخی دارد. در محدوده هندیجان نیز از آب رودخانه زهره برای کشاورزی استفاده می‌شود. با این حال در حال حاضر شدت شوری آب این رودخانه در بازه‌هایی از زمان به حدی است که عملاً مصارف کشاورزی را در پایین دست خصوصاً در ناحیه هندیجان غیرممکن می‌سازد. ازاین‌رو یکی از مهم‌ترین اهداف ساخت سد چمشیر، بهبود شرایط کیفی و کمی آب رودخانه زهره است. یعنی با جمع‌آوری سیلاب‌ها که دارای کیفیت آب بهتری از لحاظ شوری هستند، با رهاسازی آب از سد چمشیر در فصول موردنیاز کشاورزی، آب باکیفیت بهتری در اختیار کشاورزان در پایین دست قرار خواهد گرفت.

زمان بلاتکلیف بودن پروژه یا طرح و میزان پیشرفت و تحقق در دولت سیزدهم

آغاز این پروژه از سال ۸۹ بوده و دراین دولت با شتاب در اجرای سد، پیشرفت فیزیکی طرح به ۹۷ درصد رسید. در دی ماه سال ۱۴۰۱ آبگیری آغاز شد و تاکنون ضمن رها سازی حدود ۳۰۰ میلیون متر مکعب آب با کیفیت مناسب به پایین دست، موفق به ذخیره بیش از ۵۰۰ میلیون متر مکعب آب در مخزن شده است. در تیرماه، واحد اول این نیروگاه با ظرفیت ۵۵ مگاوات راه اندازی و در تولید برق پیک تابستان نقش خواهد داشت. همچنین انتظار می رود، تا اوایل پاییز، سایر واحدهای این نیروگاه پس از تکمیل آزمایشات باقی‌مانده وارد مدار شوند.

سرمایه ۳۰۰۰ میلیارد تومانی برای احداث این طرح

این سد با ارتفاع ۱۵۱ متر دارای مخزنی به حجم ۲.۳ میلیارد مکعب، دریاچه‌ای به طول ۴۸ کیلومتر و مساحت دریاچه ۵۱ کیلومترمربع در تراز نرمال است که عملیات اجرایی آن با اخذ مجوزهای لازم از  از سازمان‌های ذیربط با اعتباری حدود ۲۳۰ میلیون یورو از سال ۹۱ شروع شد.

سرمایه‌گذاری در این پروژه به قیمت قرارداد حدود ۳۰۰۰ میلیارد تومان و به قیمت روز حدود ۱۵ هزار میلیارد بوده است. ۱۵ هزار هکتار اراضی گچساران واقع در استان کهگیلویه و بویر احمد و همچنین صنایع این شهرستان از آب این سد متنفع می شوند. ضمنا ۵۵ هزار هکتار از اراضی دشت های زیدون و هندیجان خوزستان از آب تنظیم شده رودخانه زهره توسط سد چم شیر در طول سال استفاده خواهند کرد.

همچنین با انتقال بخشی از آب رودخانه زهره به دشت های استان بوشهر، کشاورزان شهرستان دیلم  وگناوه نیز از آب خروجی سد چم شیر بی بهره نخواهند ماند.

از دیگر اهداف مهم طرح سد و نیروگاه چم شیر، تولید انرژی برق آبی است که سه واحد نیروگاه احداث شده به طور متوسط قادر به تولید سالانه ۴۸۲ گیگاوات ساعت انرژی الکتریکی خواهند بود که از طریق پست ۲۳۰ کیلو ولت چم شیر به شبکه سراسری متصل می‌شود.

واحد اول این نیروگاه با ظرفیت ۵.۵ مگاوات در ۲۲ تیرماه به بهره‌برداری رسید و در تولید برق پیک تابستان نقش مهمی خواهد داشت. همچنین انتظار می‌رود تا اوایل پاییز سایر واحدهای این نیروگاه پس از تکمیل آزمایشات باقی‌مانده وارد مدار شوند. بر اساس اطلاعات طراحی، این نیروگاه سالانه به طور متوسط ۴۸۲ گیگاوات ساعت انرژی الکتریکی تولید خواهد کرد.

انتهای پیام