تازیانه خشکسالی بر تن مزارع طلایی گندم

خبرگزاری فارس – گلستان: گندم به عنوان غذای اصلی مردم اهمیت فوق‌العاده‌ای در امنیت غذایی جامعه دارد و بسیاری از کشورها به‌ویژه کشورهای توسعه‌یافته تلاش می‌کنند تا برای خودکفایی در تولید این محصول، حمایت‌های جدی از کشاورزان گندم‌کار داشته باشند.

در ایران هم مانند دیگر مناطق جهان، گندم به‌عنوان محصولی استراتژیک مطرح است و حتی در فرهنگ عامه از آن تعبیر به “برکت” می‌شود. اعمال برخی سیاست‌های تشویقی در کنار تامین نهاده‌ها با قیمت مناسب و تولید ارقام جدید در مراکز تحقیقاتی و انتقال آن به مزارع گندم کشاورزان، در برخی سال‌ها ایران را تا مرز خودکفایی در تولید این محصول باارزش رساند.

*ضرورت خودکفایی در تولید گندم

اما در دولت‌های یازدهم و دوازد‌هم، عدم حمایت از کشاورز با تعیین نشدن قیمت مناسب برای خرید تضمینی گندم و همچنین پرداخت نکردن به‌موقع وجه محصول سبب شد تا چراغ‌هایی که به امید خودکفایی برای تامین گندم روشن شده بود، یکی پس از دیگری خاموش و در برخی از سال‌ها بیش از ۵ میلیون تن گندم برای تامین نیاز مردم به کشور وارد شود.

این در حالی است که آن زمان قیمت خرید تضمینی گندم از کشاورزان ایرانی خیلی کمتر از قیمت واردات این محصول بود و برای همین بسیاری از کشاورزان گندمکار به کشت محصولات دیگر از جمله کلزا روی آورده بودند.

از دیگر سو با توجه به همه‌گیری کرونا در سال‌های اخیر و همچنین تحولات بین‌المللی مانند جنگ روسیه و اوکراین، قیمت مواد غذایی در دنیا چند برابر افزایش یافته و تولید غلات نیز کاهش چشمگیری پیدا کرده است. وقوع چنین شرایطی نشان داد که وابستگی به خارج برای تامین گندم می‌تواند چالش‌های جدی به‌همراه داشته باشد.

برای همین دولت سیزدهم در سال نخست فعالیت خود قیمت خرید تضمینی گندم را حدود سه برابر افزایش داد و به ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان رساند. اتفاقی بی‌نظیر که کشاورزان را برای کشت و تولید بیشتر این محصول ترغیب کرد و نتیجه آن افزایش چندمیلیون تنی گندم در کشور و کاهش چشمگیر واردات بود.

* تولید حدود ۱۰ درصد گندم کشور در گلستان 

گلستان نیز با دشت‌های حاصلخیز و گسترده همواره جزو استان‌های مهم در تولید محصولات استراتژیک همچون گندم است. بنابر آمارهای وزارت جهادکشاورزی گلستان با متوسط تولید سالانه یک میلیون تن حدود ۱۰ درصد تولید کشور را انجام می‌دهد؛ بنابراین نقش مهمی در امنیت غذایی دارد.

انتظار می‌رفت که با سیاست‌های دولت سیزدهم سطح زیرکشت و تولید گندم در کشور به‌ویژه استان‌های گندم‌خیز مانند گلستان افزایش یابد اما دیو بی‌رحم خشکسالی مانند بختک به جان خوشه‌های طلایی افتاد و میزان تولید گندم را حدود ۳۰۰ هزار تن کاهش داد.

مسئول دفتر گندم جهادکشاورزی استان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در گرگان اظهارکرد: گلستان همواره جزو استان‌های برتر در تولید گندم است و تقریباً جایگاه دوم تولید این محصول را در کشور داراست. اما امسال به‌دلیل شدت خشکسالی و از بین رفتن بخشی از گندمزارها، شرایط خاصی را تجربه کردیم و تاکنون میزان تولید حدود ۳۰۰ هزار تن کمتر از پارسال بوده است.

نقی عباسی افزود: از نیمه دوم پارسال تا پایان فروردین امسال میزان بارش‌ها در استان ۴۱ درصد کاهش پیدا کرد؛ برای همین بخشی از مزارع گندم خسارت دید و سطح قابل برداشت نسبت به سال قبل کاهش پیدا کرد.

*کاهش ۳۰۰ هزارتنی تولید گندم در استان 

وی با اشاره به برنامه ابلاغی به استان برای تولید یک میلیون و ۱۶۰ هزار تن گندم گفت: تا کنون ۹۹.۵ درصد مزارع گندم استان برداشت و حدود ۷۰۰ هزار تن محصول تولید شده است و فقط در سطح محدودی در مناطق کوهستانی کار برداشت ادامه دارد.

عباسی این توضیح را هم داد با وجود اینکه در فصل زراعی گذشته هم استان گلستان درگیر خشکسالی بود، اما به‌علت شدت کمتر خشکسالی میران خسارت‌ها در سال زراعی قبل کمتر بود و توانسته بودیم یک میلیون و ۵ هزار تن محصول در استان تولید کنیم.

وی اضافه کرد: سال گذشته با خرید ۷۵۷ هزار و ۶۴۲ تن گندم به صورت تضمینی حدود ۷۵ درصد محصول تولیدی به دولت فروخته شده بود اما امسال با توجه به میزان تولید ۸۰ درصد محصول به صورت تضمینی خریداری شده است.

عباسی با بیان اینکه انتظار داشتیم حجم خسارت‌ها و کاهش تولید محصول کمتر از تولید کنونی باشد، گفت: برای اینکه خسارت‌ها را کاهش دهیم با همکاری سایر بخش‌ها از ترویج گرفته تا بخش تحقیقاتی، در کنار کشاورزان بودیم. برگزاری دوره‌های آموزشی، ایجاد کمیته پایش و پیش‌آگاهی، توزیع بذرهای اصلاح‌شده، افزایش ۱۴۱ درصدی توزیع کود فسفاته و ۱۱۳ درصدی توزیع کو پتاسه، مبارزه با آفات و بیماری‌ها و … از جمله اقداماتی بود که در این مدت انجام شد. 

*مطالبات ۵۳۴ میلیاردتومانی گندمکاران گلستانی از دولت

با وجود اینکه امسال هم دولت قیمت خرید تضمینی گندم را تا ۱۵ هزار تومان افزایش داده اما تاخیر در پرداخت پول گندم سبب گلایه و نارضایتی کشاورزان شده است. با وجود اینکه مدیرکل غله و خدمات بازرگانی استان خبرهای خوشی در این باره اعلام کرده اما کشاورزان تا زمانی که این پول به حساب آنان واریز نشود، همچنان گلایه‌مند خواهند بود.

معاون بازرگانی اداره کل غله و خدمات بازرگانی گلستان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در گرگان اظهارکرد: امسال تا کنون بیش از ۷۳۵ هزار تن گندم در استان تولید شده که ۵۵۳ هزار تن آن به‌صورت تضمینی خربداری شده است.

محمد سهرابی گفته کشاورزانی که تا ۱۳ تیرماه گندم خود را به مراکز خرید دولتی تحویل داده‌اند تمام پول محصول را دریافت کرده‌اند. همچنین طبق آخرین آمار ۵ هزار و ۸۱۰ هزار تن به حساب کشاورزان واریز شده است.

وی با اشاره به مطالبات ۵۳۴ میلیارد تومانی گندمکاران گلستان گفت: وزیر جهادکشاورزی قول داده تا در دو هفته آینده بخش زیادی از مطالبات کشاورزان گندمکار پرداخت خواهد شد.

گلستان از قطب‌های تولید گندم در کشور به شمار می‌رود و از نظر کمی دومین استان تولیدکننده و از نظر کیفی نیز به علت گلوتن بالا، مرغوب‌ترین گندم در کشور به شمار می‌رود. تامین نظر کشاورزان در بعد اقتصادی و قیمت‌گذاری، پرداخت بموقع پول محصول، تامین نهاده‌ها و … برای پایداری تولید گندم در استان ضروری است.

پایان پیام/ ۸۳۰۲۷