آسیب شناسی «عَطَش دو هفته ای» در فردیس

خبرگزاری فارس- مریم آقانوری؛ دقیقا نیمه مردادماه؛ چند روزی پس از فراگیرشدن اعتراضات قطعی ‌آب دو سه ساعتی در راهروی اداره آب و فاضلاب فردیس منتظر رئیس اداره نشستم. تماس‌های چند روز گذشته‌ام پاسخی جز بوق آزاد و یا «چشم زنگ می زنم خدمتتون» نداشت.حالا هم کارمندان هم اصرار داشتند که بروم؛  «رئیس از صبح در سطح شهر مشغول بررسی بی‌آبی‌هاست. معلوم نیست کِی بیاید». معاون بهره‌برداری هم که راضی نشد بدون اجازه رئیسش پاسخگوی سوالاتم باشد.   

نزدیکی‌های ظهرخانم جوانی با توپ پر و فریاد و جیغ و داد وارد اتاق معاون بهره‌برداری آبفا شد؛ 

– آقا یکی به داد من برسه. ۲ تا بچه کوچیکم از بی‌آبی مریض شدن. انقد لیموترش ریختم تو حلقشون که گرمازده نشن، گلوشون می‌سوزه؛ دیگه شبیه لیمو ترش شدن. آخه آب که قطع میشه، آب معدنی‌ام گیر نمیاد که دو تا چیکه بچکونم تو حلقشون. تو این گرما بی‌آبی یه طرف، بی‌کولری هزار طرف. دیگه هلاک شدیم از گرما. آخه ۲ هفتست انقد رفتم خونه مامانم دیگه روم نمیشه. با ۱۲۲ هم که تماس می‌گیریم جوابی ندارن. جز اینکه جمعیت زیاده مصرف بالاست. مخزن خالی میشه و تا پر بشه طول می کشه. آخه چقد طول میکشه؟ ۲۴ ساعت؟ ۴۸ ساعت؟

نمی‌دانم چه شد که ظرف کمتر از نیم ساعت اتاق معاون پر شد از معترضان قطعی آب. خانم دیگری که با بچه و شوهرش از شهرک سپاه آمده می‌گوید: 

«تا یک هفته پیش، ۱۲ ساعت از ۶ غروب تا ۶ صبح آب قطع می‌شد. دیگر عادت کرده بودیم اما حالا ۴۸ ساعت هست که آب نداریم. این بچه که دیگر نمی فهمد بی‌آبی یعنی چه. دم به دقیقه یا تشنه‌است یا دستشویی دارد.  »

 

صحبت‌های یکی از شهروندان فردیسی در مورد قطعی آب

آن یکی از خیابان نسترن آمده، مادرش سرطانی است و شیمی درمانی می‌شود. با فریاد معاون را تهدید می کند که؛ اگه تو این گرما بلایی سرش بیاد … من میدونم و شما. ۴۸ ساعته آب نداریم. می‌گید جمعیت زیاده مصرف آب بالاست؟! مگه از قبل نمی دونستید جمعیت اینجا چقدره؟! مردم اسیرن چرا فکری به حالشون نمی‌کنید؟!!  

 یکی از گلستان ۲ آمده می‌گوید: الان ۵ روزه آب نداریم. من شهرستانی‌ام هیچکسو اینجا ندارم که با دوتا بچه خونش برم.آقا اصلا قطع کنید ولی از قبل اعلام کنید تا آب برداریم. 

آقای معاون همه اعتراضات و داد و فریادها را در سکوت می شنود ودر نهایت می گوید که قطعی انشعاب در شبکه نداریم. اما احتمالا موضوع مربوط به خرابی لوله‌هاست؛ به امور حوادث بروید.  

ماندن را جایز نمی دانم و بی سرو صدا با معترضان راهی امور حوادث می‌شوم. آنجا هم مثل قبل صدای داد وفریاد بلند است. آقای امیرصادقی هم صحبت‌هایشان را گوش می‌دهد و یکی یکی شماره و آدرس می‌گیرد که همه را شخصا سرکشی کند. هرچه می‌گوید بروید من هم می‌آیم مردم راضی نمی‌شوند. همانجا صبر می کنند تا راه بیاُفتد. نتیجه بررسی برای بعضی‌ها واقعا ایراد موردی مثل گرفتگی صافی پشت کنتور بود و مشکل حل شد. 

اما اعتراضات قطعی آب در دو هفته میانی مردادماه و اوج گرما بسیار بود؛ از فلکه دوم فردیس تا شهرک منظریه، وحدت، بلوار فرگاز، شهرک ۱۱۰، بلوار طالقانی، خیابان امام حسن و …. خلاصه هر جایی که فکر کنید از قطعی‌های کوتاه مدت تا ۱۲ ساعته و حتی چند روزه و یک هفته‌ای گلایه داشتند.   

سوال‌های بسیاری ذهنم را درگیر می‌کند؛ اگر قطعی آب در شبکه انشعاب توسط آبفا نیست، پس چرا در اغلب نقاط فردیس آب قطع می‌شود؟ مگر می‌شود پر شدن مخزن یک هفته طول بکشد؟ برنامه مدیران برای کمک به مردم و جبران قطعی‌های آب چیست؟ از طرح نجات فردیس یا همان خط انتقال لوله ۹۰۰ میلیمتری چه خبر؟ نتیجه خط انتقال لوله ۵۰۰ میلیمتری رزکان که قرار بود تا خردادماه امسال دست فردیس را به آب سد طالقان برساند، چه شد؟ چرا طرح نجات، دو دهه معطل ماند؟ به دلیل کم کاری مدیران از گذشته تا به حال یا به بهانه معارضانی به نام اهالی شهرک طالقانی؟… هر چه هست شاید بشود از سازمان بازرسی قصور مدیران وقت را خواستار شد. همان‌ها که فکر عطش این روزهای فردیس نبودند.  

عدم پاسخگویی مدیران در شرایط بحران! 

این روزها به گواه اغلب رسانه‌ها مدیران آبفا پاسخگوی رسانه‌ها نبودند. تماس‌های من هم با رئیس اداره آبفای فردیس به در بسته خورد و گفته شد آقای رئیس حق مصاحبه ندارد.

تلاش‌های روابط عمومی شرکت آبفای استان البرز برای مصاحبه با مدیر عامل و یا معاون بهره برداری شرکت آب و فاضلاب استان هم بی‌نتیجه ماند. ظاهرا مدیران خبرهای روی پورتال را کافی دانسته و خود را ملزم به پاسخگویی رسانه‌ها به عنوان نمایندگان مردم ندانستند.

کم‌آبی؛ مشکل هرساله فردیس 

بنابر آنچه در تابستان‌های گذشته شاهدش بوده‌ایم، ‌کم‌آبی مشکل هرساله شهر پرجمعیت فردیس است که سال به سال هم اوضاع‌ با افزایش جمعیت و کاهش سطح ‌آب‌های زیرزمینی وخیم‌تر می‌شود. در سال‌های گذشته با قطع برق در هر منطقه آب قطع می‌شد، چون چاه‌با برق کار می کند. برای جلوگیری از قطعی برق چند دیزل ژنراتور خریداری شد. ضمن اینکه قطعی‌های برق با مدیریت مصرف و تغییر و جابجایی ساعت کار ادارات و صنایع کنترل شد. اما امسال بدون قطعی برق هم آب تا ساعت‌ها با خانه های مردم قهر می‌کند.

کاهش سطح آب‌های زیر زمینی  

آب مورد نیازشهر فردیس در حالت عادی از ۶۰ و چند حلقه چاه تامین می‌شود و با وجود دو سد امیرکبیر و طالقان در البرز، شهر فردیس هیچ سهمی از آب‌های سطحی ندارد. رشد هرساله جمعیت فردیس و برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی موجب شده عمق چاه‌هایی که در سال ۹۳ به حدود ۲۰۰ متر می‌رسید، پس از کمتر از یک دهه، به گفته مسؤولان به بیش از ۳۵۰ متر برسد.  

یک هفتم آب فردیس نوش جان نیروگاه منتظرقائم 

در این اوضاع بی‌آبی سال‌هاست ۱۰ حلقه چاه آب شُرب در نیروگاه منتظرقائم فردیس، آب مورد نیاز برای خنک کردن توربین‌های نیروگاه را تامین می‌کند و درواقع می‌توان گفت؛ نیروگاه یک هفتم از مجموع آب فردیس را به تنهایی می‌بلعد در حالی که سهم فردیسی‌ها از نیروگاه، جز دود حاصل از مازوت و آلودگی هوا‌ چیز دیگری نیست.  

طرحی که ۲۰ سال معوق ماند 

 برای بحران این روزها از ابتدای دهه ۸۰ برنامه هایی پیش‌بینی شد، اما گویا هیچ‌گاه تا کنون همت اجرایش نبود. 

بررسی قطعی‌های آب در امور حوادث فردیس

طرح خط انتقال لوله ۹۰۰ میلی‌متری و احداث مخزن در پارک جهان نما که به عنوان «طرح نجات فردیس» از آن یاد می‌شود، مهمترین این برنامه‌هاست. خط انتقالی که قرار است با عبور از شهرک وحدت، رودخانه فردیس، شهرک طالقانی، ریل راه‌آهن، جاده مخصوص و اتوبان تهران-کرج، درپارک جهان نما به مخزن ۵ هزارمترمکعبی برسد تا در روزهای بحران آب، ناجی مردم فردیس شود.   

به گفته مدیران گذشته آبفای فردیس، اولین مکاتبات اجرای طرح احداث مخزن جهان نما در سال ۸۳ انجام شد و بالاخره با وساطت نمایندگان مجلس البرز و موافقت سازمان منابع‌ طبیعی، در تیرماه ۱۴۰۰ با واگذاری ۵ هزار متر مربع از اراضی پارک جهان‌نما، احداث مخزن ذخیره آب به ظرفیت ۵ هزار متر مکعب آغاز شد که گفته شده در مهر ۱۴۰۱ احداث مخزن به پایان رسید. 

لوله گذاری خط ۹۰۰

در سال ۹۳ پس از شهرستان شدن فردیس، طرح نجات صورت جدی‌تری به خود گرفت تا جایی که لوله‌های ۹۰۰ میلیمتری خط انتقال خریداری شده و در محوطه شرکت آب وفاضلاب دپو شده بود. پس از آن عملیات لوله گذاری آغاز شد وبا عبور از رودخانه به شهرک طالقانی رسید. اما با مخالفت اهالی برای عبور لوله از داخل شهرک، همانجا حدود ۸-۹ سال متوقف ماند.  

علیرغم اهمیت موضوع برای رساندن آب به فردیس و اخباری که در خصوص صحبت با اهالی و عدم توافق، هراز گاهی در رسانه‌ها منتشر می‌شد، به اذعان اهالی شهرک طالقانی، تا سال گذشته هیچکس به طور جدی برای شنیدن دلیل مخالفت‌ها با آنها وارد مذاکره نشد. در نهایت با پیگیری کاشفی فرماندار فردیس، استاندار البرز و مدیر عامل وقت آبفای استان رضایت اهالی گرفته شد. اما عبور از سه نقطه استراتژیک ریل راه‌آهن، جاده مخصوص و اتوبان همچنان انجام نشده است. شاید اگر این بخش همزمان با احداث مخزن انجام می‌شد تا پس از توافق اهالی شهرک طالقانی، به بخش اجرا شده متصل شود، امسال شاهد بحران آب با این وسعت در فردیس نبودیم. 

در یکی دو سال گذشته با توجه به قفل شدن طرح نجات و اوضاع رو به بحران فردیس، قرار شد طرح خط انتقال لوله ۵۰۰ میلیمتری از رزکان به طول ۵ کیلومتر دستیابی و اتصال فردیس به سد طالقان را میسر کند. اما در مهلت تعیین شده انجام نشد. 

 نبودزیرساخت‌های آبرسانی مهمترین عامل بی‌آبی‌های فردیس 

در خصوص بی‌آبی‌ها با خداداد کاشفی فرماندار فردیس گفتگو کردیم. فرماندار می‌گوید: بزرگترین مشکل کمبود آب در فردیس نبود زیرساخت‌های لازم است که به زودی دو خط انتقال ۹۰۰و ۵۰۰ تکمیل و فردیس به شبکه آب‌های سطحی و دو سد البرز متصل می‌شود. خوشبختانه قطعی برق در شهرستان نداریم. در این شرایط گرمای هوا، مصرف بی‌رویه توسط شهروندان در کمبود و افت فشار آب تاثیر گذار است.

از سال گذشته اداره آب و فاضلاب تعهد کرده بود تا تابستان امسال خطوط انتقال آب به فردیس را تحویل دهد، اما هنوز انجام نشده است. 

اتصال به خط انتقال سد طالقان تکمیل شد 

برای عبور خط انتقال لوله ۹۰۰ میلیمتری که سال‌ها اهالی شهرک طالقانی مانع عبور لوله می‌شدند، با اهالی صحبت کردم و بالاخره رضایت دادند. در حال حاضر چاه آبی در شهرک طالقانی حفر شده که به دلیل مشکلات کم آبی در فردیس، قرار شد این چاه به مسیر لوله ۹۰۰ که به فردیس می‌رسد، متصل شود. همچنین بودجه لازم برای تسریع در تکمیل پروژه خط انتقال لوله ۹۰۰ در سه بخش توسط فرمانداری، استانداری و اداره آب و فاضلاب تأمین می‌شود. آبفا متعهد شده طی دو ماه پروژه خط انتقال لوله ۹۰۰ میلیمتری تکمیل و تحویل شود.  

خط انتقال لوله ۵۰۰ میلی‌متری رزکان هم مشکل مجوز حفاری داشت که پیگیری کردیم و حل شد. در حال حاضر با تکمیل این خط در روزهای گذشته، شبکه آب شرب فردیس به آب سد طالقان متصل شده است.  

تصفیه خانه فاضلاب فردیس و چالش نبود زمین  

 با توجه به نیاز شهرستان ایجاد تصفیه‌خانه فاضلاب را در برنامه امسال قرار دادیم. اعتبار آن را هم مصوب و ماده ۲۳ را هم‌اخذ کردیم. اما برای تأمین زمین تصفیه خانه فاضلاب مشکل داریم که در حال پیگیری آن هستیم. 

افزایش ۶ درصدی ظرفیت تولید آب شرب فردیس  

 و اما درهمین روزها خبری به نقل از حمیدرضا نامداری مدیرعامل شرکت آب وفاضلاب البرز روی پورتال قرار گرفت؛  

با اتصال ۹حلقه چاه کمکی از بخش خصوصی وحفر و تجهیز دو حلقه چاه جدید توسط آبفا، درمجموع ۱۰۰ لیتر برثانیه به ظرفیت تولید آب آشامیدنی شهر فردیس افزوده شد. 

به دنبال افزایش شدید دمای هوا که از ۱۱ مرداد ماه شروع شد و افزایش مصرف ناشی از آن، برخی مناطق و محلات فردیس با افت فشار یا قطع آب بخصوص درطبقات بالای ساختمانها روبرو شدند.  

تراکم بالای جمعیتی ومهاجرپذیری عمده دلیل عقب ماندن زیر ساختهای آبرسانی از نیازهای آبی است. نیاز آبی فردیس ۱۷۵۰ لیتر برثانیه است اما حدود ۱۰۰ لیتر برثانیه کمبود داریم. برای جبران این کمبود، دو حلقه چاه جدید طی روزهای اخیر حفر، تجهیز وبا مجموع آبدهی ۵۰ لیتر برثانیه وارد شبکه توزیع شد. دوحلقه چاه هم در محله شیخ آباد و شهرک طالقانی تجهیز و وارد مدار می‌شود.همچنین ۹ حلقه چاه کمکی از بخش خصوصی، شهرداری وسایر ارگانها با مجموع آبدهی ۵۰ لیتر برثانیه به شبکه توزیع شهری متصل شد. 

 اجرای خط انتقال از شهرک جهان نما تا فردیس بطول ۵ هزار متر از سال ۹۰ آغاز شده اما به دلایل مختلف وموانع موجود، تکمیل آن به تعویق افتاده که با رفع مشکلات اجرایی، پیش بینی می‌شود تا پایان سال جاری به بهره برداری برسد. 

به تناقض قول ۲ ماهه فرماندار فردیس برای تکمیل خط ۹۰۰ و قول تا پایان سال مدیرعامل آبفا کاری نداریم؛ فقط امیدواریم امسال پس از سال‌ها این پروژه به نتیجه برسد و عطش فردیس را کمی فرو بنشاند.  

مخزن ۵ هزار متر مکعبی جهان نما

 

 درختان فردیس آب شرب شهری می‌خورند 

چرایی استفاده از آب شرب شهری در شرایط بحران برای آبیاری فضای سبز توسط شهرداری فردیس را از بهنام فخری عضو و رئیس کمیسیون عمران شورای اسلامی شهر فردیس جویا می‌شوم.    

می گوید: در روزهای بحران تا حد امکان آبیاری انجام نشد و شهرداری فردیس چاه‌های خود را در اختیار آبفا گذاشت. ماشین های آتش نشانی هم انتقال سیار آب به محلات را بر عهده گرفت. اما برای آبیاری درختان شهرداری راهی به جز استفاده از آب شرب ندارد. نمی‌توانیم بگذاریم درخت‌های چندین ساله از بین بروند. در فردیس تصفیه خانه فاضلاب نداریم تا از پساب آن برای آبیاری فضای سبز استفاده کنیم. پساب حاصل از نیروگاه هم برای سنجش میزان آلایندگی تحت بررسی آزمایشگاهی‌است. همین حالا هم از این آب برای آبیاری برخی گونه‌های غیرمثمر استفاده می شود.  

سرقت از شبکه آب شهری عاملی دیگر در کم‌آبی 

علاوه بر عوامل یادشده، مدیران آبفا انشعابات غیرمجاز و سرقت از شبکه را از جمله دلایل کم آبی‌ها در استان و فردیس ذکر کردند و در روزهای اخیر شناسایی و پلمب انشعابات غیرمجاز را به صورت جدی در دستور کار قرار دادند. 

رشد بی رویه جمعیت، عامل زاینده بحران در فردیس 

از همه عوامل یاد شده و از تعلل در اجرای طرح های انتقال که بگذریم؛ اگرچه به قول فرماندارفردیس با کمک سپاه، بسیج، شهرداری و آبفا از شرایط اوج بحران گذر کردیم. اما به نظر می‌رسد بحران اصلی رشد بی رویه جمعیت در شهرستان و به ویژه شهر فردیس است. جمعیتی که طبق آمارهای غیر رسمی سالانه با رشد حداقلی ۴ درصدی مواجه است.

در سال‌های گذشته فروش تراکم توسط شهرداری کرج، فردیس را به یک بادکنک جمعیتی بدون هیچ زیرساختی تبدیل کرد که هر لحظه با یک تلنگر آماده ترکیدن و وقوع بحران است. در هر حوزه‌ای نبود زیرساخت ها و سرانه‌های لازم بیداد می کند. امسال بحران آب جمع و جور شد. آیا با این سرعت رشد جمعیت، حتی با تکمیل خط انتقال لوله ۹۰۰ تضمینی وجود دارد که در سال‌های آتی بازهم دچار بحران بی‌آبی نشویم؟! 

عامل جمعیت متراکم و رشد بی رویه آن در همه حوزه‌ها از سرانه‌ها گرفته تا خدماتی مثل آب و برق و گاز می تواند در فردیس بحران ایجاد کند.  

در این شرایط باید عاجزانه از همه مسؤولان امر به ویژه استاندار بخواهیم؛  

لطفا بحران جمعیت در فردیس را مدیریت کنید!

پایان پیام/