گره گشایی در خانه دوست

خبرگزاری فارس، اصفهان: استان اصفهان از نظر تعداد با داشتن ۵۴۷۳ باب مسجد پس از آذربایجان شرقی با حدود ۷۵٠٠ باب مسجد و خراسان رضوی با داشتن حدود ۶۵٠٠ باب مسجد، رتبه سوم را در بین استان های کشور دارد. اما به گفته حجت الاسلام محمد محمدی مدیر روابط عمومی مرکز رسیدگی به امور مساجد استان اصفهان سرانه مسجد در شهرستان اصفهان با وجود ۱۶٠۷ باب مسجد، جوابگوی جمعیت بیش از ۴ میلیونی این شهرستان نبوده و به ازای هر ۲۵٠٠ نفر تنها یک مسجد وجود دارد و توزیع مساجد بیشتر در مرکز شهر است و در اطراف شهر اصفهان و شهرک‌های تازه تاسیس مثل بهارستان، سپاهان شهر و شهید کشوری این سرانه تا مرز ۱٠ هزار نفر می رسد.

وی این نکته را هم اضافه می کند که در استان اصفهان، با توجه به جمعیت کمتر شهرستان ها، سرانه مسجد بهتر است و با حدود ۶ میلیون جمعیت، هر مسجد برای هزار نفر است که شاید این آمار در کشور بی نظیر باشد.

نمایش شکوه فرهنگ و تمدن اسلامی ایران در مساجد اصفهان

شهر گنبد‌های فیروزه‌ای را گرچه به میدان نقش جهان می‌شناسند، یا به سی و سه پل، پل خواجو یا کاخ عالی قاپو ، اما این شهرتماشایی، گنجینه هایی از هنر و معماری ایران و سیر تحول در فرهنگ و تمدن اسلامی ایران را در خود جای داده که گواه اصالت ، معنویت و هویت اهالی این دیار است.

در هر کوی و برزن آن که گذر کنیم مسجدی از روزگاران قدیم به یادگار مانده؛ وجود این گنجینه‌های معنوی-تاریخی، نمود شکوه معماری اسلامی و اعتقاد و اندیشه مردمانی باتقوا در آیینه تاریخ است.

یکی از درخشان‌ترین بنا‌های ساخته شده بدست هنرمندان این سرزمین که سیزده قرن تحول در فرهنگ و تمدن اسلامی ایران را در خود گرد آورده، مسجد جامع اصفهان است. این بنای تاریخی سال۱۳۱۰ با شماره  ۹۵ ثبت ملی و سال ۱۳۹۱ در اجلاس سی و ششم یونسکو در زمره میراث جهانی ثبت شده است.

آرتور پوپ (باستان‌شناس) مبهوت قدیمی ترین مجموعه معماری مذهبی ایران شده و می‌نویسد: «من آن روز وقتی به تماشای مسجد جامع اصفهان رفتم و در زیر این گنبد قرار گرفتم، متوجه شدم که تمام وجودم در تسخیر گنبد و مسجد است، چون در زیر این گنبد به خوبی می‌توان به شاهکار فناناپذیر و خلاقه ایرانی‌ها پی برد و به عظمت مسجد و گنبد آن اعتقاد پیدا کرد. من از آن به بعد، بارها به مسجد جامع اصفهان رفتم و با تماشای گنبد این مسجد، زبان به تحسین گشودم و عشق و علاقه خود را به اصفهان و ایران، روزافزون دیدم.»

 

مسجد امام اصفهان هم که نمود اندیشه توحیدی است در ضلع جنوبی میدان نقش جهان واقع شده و تنها مسجدی در جهان است که در بنای آن هیچ‌گونه همانندی و تقارن به چشم نمی آید، کارشناسان معتقدند فلسفه نبود تقارن در مسجد امام اصفهان به اصل اعتقادی توحید در اسلام باز می‌گرد.

 مسجد شیخ لطف الله دیگر بنایِ شگفتانه‌ی مذهبیِ اصفهان در ضلع شرقی میدان نقش جهان واقع شده که به محراب زیبای آن شهره یافته با کاشی‌ کاری معرق و مقرنس‌ های بی نظیر .

 مسجد سید اصفهان، مسجد جامع کاج در ۲۴ کیلومتری اصفهان در شمال بستر زاینده رود، مسجد اشترجان (اشترگان) در دهکده اشترگان لنجان، مسجد جامع روستای هفشویه، مسجد حکیم اصفهان، مسجد جامع خوزان ،مساجد جامع اردستان و زواره، مسجد لُنبان اصفهان، مسجد مقصودبیک و مسجد شعیا و امام زاده اسماعیل از جمله مساجد تاریخی و باشکوه این استان هستند که با معماری منحصر به فرد خود ، نصف جهان را به یکی از قطب های گردشگری مذهبی در جهان تبدیل کرده است.

 احیای روح معنویت در مساجد استان اصفهان

رهبر انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه ای در تبیین جایگاه مساجد در کشور می فرمایند: «مسجد پایگاه است؛ نه‌فقط پایگاه برای فلان مسئله‌ی اجتماعی، [بلکه‌] مسجد می تواند پایگاه همه‌ی کارهای نیک باشد؛ پایگاه خودسازی، انسان‌سازی، تعمیر دل و تعمیر دنیا و مقابله‌ی با دشمن و زمینه‌سازی برای ایجاد تمدّن اسلامی و بصیرت‌افزاییِ افراد.(۱۳۹۵/۰۵/۳۱)

رییس مرکز رسیدگی به امور مساجد منطقه ۱۳ شهر اصفهان معتقد است: مسجد سنگر فعالیت‌های جهادی است و امام محله به عنوان راس امور مسجد باید ارتباط با جوانان را در اولویت فعالیت‌های خود قرار دهد که  این ارتباط گیری به رسیدن به تمدن نوین اسلامی کمک شایانی می‌کند .

 حجت الاسلام محمد علیجانی می گوید: امروز باید به مساجد یک نگاه عمیق‌تری بشود و همانند مساجد صدر اسلام باید مرکز اسلام، تبیین معارف اسلامی و ملجاء و پناه مردم باشند.

مدیر روابط عمومی مرکز رسیدگی به امور مساجد استان اصفهان نیز معتقد است :مساجد تضمین کننده ادامه راه اسلام و انقلاب و احیا کننده روح معنویت در محلات و هدایتگر نسل جدید ما هستند.

محمدی با اشاره به برخی از مساجد فعال در اصفهان می گوید: مسجد المهدی در منطقه ۶ شهر اصفهان، علاوه بر داشتن مجموعه ای قوی و فرهنگی در اقدامی مبتکرانه سالن تیراندازی راه اندازی کرده اند که علاوه بر ترویج این ورزش صحیح و سفارش شده در اسلام، جوانان را نیز به مسجد جذب می کنند.

 او می گوید: مسجد تاریخی رکن الملک هم در کنار خود یک حوزه علمیه قوی برای برادران و خواهران دارد، کتابخانه دارد و به تازگی مدارسی را هم برای دانش آموزان احداث کرده اند.

وی، مسجد بهشتی در منطقه ۱۳ اصفهان را نیز از مساجد پیشگام در احداث مدارس مسجد محور معرفی می کند  که با مدیریت صحیح و اصولی الگویی برای مساجد دیگر شدند.

 به گفته محمدی ، مساجد موفق دیگر در سطح شهر اصفهان همانند مسجد ملک، مسجد قبا خیابان شیخ طوسی، مسجد الحبیب، مسجد الغفور، مسجد نورباران، مسجد فرشته، مسجد الرسول خیابان پروین، مسجد الزهرای کوی میلاد و بسیاری از مساجد دیگر در شهرستان های دیگر استان این روزها پایگاهی برای جذب جوانان و نوجوانان و انجام فعالیت های اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی شده اند .

 

گشتی در مساجد فعال شهر اصفهان

مسجد تراز اسلامی محلی برای طرح و حل مشکلات مردم، برطرف کردن گرفتاری‌ها، حضور جوانان و برنامه‌ریزی برای رشد کودکان و نوجوانان است و تنها مکانی برای اقامه نماز در آن نیست؛ با هم سری به چند مسجد موفق در شهراصفهان می زنیم و با ائمه جماعات آن به گفتگو می نشینیم.

مسجد علی ابن ابیطالب علیه السلام شهرک کاوه یکی از مساجد فعال در شهر اصفهان است. حجت الاسلام سید یداله هل اتایی امام جماعت مسجد می گوید: علاوه بر برگزاری برنامه های مذهبی و جلسات تفسیر قران و نهج البلاغهِ، کلاس های متنوع تابستانه و حلقه های معرفتی خواهران و برادران ویژه سنین مختلف در این مسجد برگزار می شود.

او اضافه می کند: توزیع ۱۵۰۰ بسته معیشتی، معرفی به فروشگاه های معتبر با قیمت مناسب برای تامین جهیزیه جوانان، کمک مالی بین ۵ تا ۷ میلیون به ۱۷ زوج جوان، اهدای دو دستگاه یخچال به خانواده نیازمند، کمک به تعمیر دو ساختمان در محله ، طبخ و توزیع هزار پرس غذا و ارائه مشاوره خانوادگی، پزشکی و تحصیلی از دیگر فعالیت های شاخص اجتماعی و اقتصادی این مسجد در سه سال گذشته بوده است.

 به مسجد قبا که همان مصلی نماز جمعه ملک شهر است می رویم حاج آقا فیاض می گوید: در یک سال گذشته برنامه ریزی کردیم تا نقش مسجد به حداکثری در جامعه اسلامی برسد چون مهم‌ترین مرکز در جامعه که بیشترین کارکرد برای آن تعریف شده مسجد است .

او به نمونه ای از فعالیت های انجام شده در این مسجد اشاره می کند: یکی از کارویژه های خاص این مسجد استفاده از فضای آن در زمستان به گرم خانه تحت عنوان طرح خانه پدری برای اسکان بی‌خانمان ها بود که در دو سال گذشته در مجموع ۱۵۰۰ نفر شب اسکان داشتیم و با خدماتی چون معاینه پزشکی و ارجاع به بیمارستان، تهیه لباس نو و استحمام مراجعان در مسجد، مشاوره رایگان، پذیرایی، معرفی به کمپ های ترک اعتیاد، معرفی برای شغل و رسیدگی به آسیب های اجتماعی آنها  به همت جوانان محل انجام شد.

حاج آقا فیاض ادامه می دهد: برای رسیدگی به مشکلات اقتصادی اهالی محله قرض الحسنه فعال و یک خیریه تاسیس شد همچنین با راه اندازی دفتر مشاوره در حوزه کارآفرینی به مقوله اشتغال برای افراد جویای کار ورود پیدا کردیم.

به گفته وی با راه اندازی بازار چه مشاغل خانگی در مسجد قبا به صورت ماهانه حدود ۱۵۰ خانوار سه تا چهار روز در حوزه مشاغل خانگی محصولات و تولیدات خود را در فضای مسجد عرضه می کنند و برای جذب نوجوانان و جوانان بخشی از فضای مسجد ساعاتی از شبانه روز برای بازی بچه ها اختصاص یافته و قرار است بزودی ورزشگاهی هم برای آنها در مسجد راه اندازی شود.

پیشتازی نیکوکاران در سنت مسجد سازی

یکی از مجموعه های مردم نهاد در استان اصفهان که در راه روشن مسجد سازی در سطح کشور گام نهاده مؤسسه خیریه مسجدسازان الزهرا(س) اصفهان واقع در خیابان پروین است که از سال ۱۳۸۶ به صورت رسمی تاسیس شده است.

این موسسه نزدیک به نیم قرن پیش به همت جمعی از بزرگان حوزه علمیه اصفهان، همچون آیات عظام خادمی، صادقی، شهید شمس آبادی و جمع دیگری از خیران نیاز به احداث مساجد در مناطق و روستاهای محروم کشور را وظیفه دینی عنوان کردند و این حرکت به توصیه آن ها، توسط آیت الله  فقیهی آغاز شد.

حاصل فعالیت این بزرگان در سال های قبل از انقلاب و پس از آن تا سال ۱۳۸۶ساخت بیش از ۶۰ مسجد در روستاهای دور دست و فاقد مسجد استان های چهار محال بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان، کرمان و کردستان بوده است.

مدیر عامل مؤسسه خیریه مسجدسازان الزهرا(س) اصفهان می‌گوید: خیران این نهاد مذهبی هم اکنون در ۱۶ استان از جمله سیستان و بلوچستان، ایلام،کرمان، خوزستان و کرمانشاه ورود پیدا کرده‌ که طرح های در دست اقدام شامل ۳۸۴ مسجد، ۱۳۰ خانه عالم، ۶ حوزه علمیه و ۵ مدرسه است که از این تعداد حدود ۴۰۰ طرح افتتاح شده است.

محسن داوری می افزاید :در کشور ، ۱۰هزار روستای بدون مسجد شناسایی شده که ۷ هزار روستای آن جمعیت بالای ۳۰خانوار دارند.

او می گوید: مؤسسه خیریه مسجدسازان الزهرا(س) علاوه بر ساخت مسجد در زمینه تامین جهیزیه، کمک درمانی، تحصیلی، آرد و نان، ساخت مسکن محرومان در مناطق محروم کشور ورود پیدا کرده است و خیران گره گشایی از مشکلات محرومان را در دستور کار قرار داده اند.

خیران مؤسسه خیریه مسجدسازان الزهرا(س) اصفهان در مرز مهران هم ساخت مسجد حایری را در برنامه دارند که مرحله نخست آن امسال برای زائران اربعین حسینی به بهره برداری می رسد.

مدیر عامل مؤسسه خیریه مسجدسازان الزهرا(س) اصفهان در توضیح این فعالیت عمرانی ارزشمند می گوید: مسجدحائری در مجاورت پل زائر به مساحت ۳۷۰۰ و زیربنا۱۲۰۰مترمربع در حال ساخت است که شبستان آن  ۸درصد پیشرفت فیزیکی دارد و برای ساخت آن حدود ۹ تا ۱۰ میلیارد تومان هزینه شده است.

آقای داوری برآورد تکمیل و تجهیز شبستان برای پذیرش زوار و بهره برداری کامل آن را حدود ۲میلیارد و۲۰۰ میلیون تومان اعلام و اضافه کرد: این مسجد دارای امکاناتی مانند حسینیه و زائرسرا امکان اسکان ۱۲۰۰ تا۱۵۰۰زائر داخلی و خارجی را دارد.

عوامل پویایی و  پیشرفت مساجد

از نظر حجت الاسلام محمد علیجانی رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد منطقه ۱۳ شهر اصفهان، نگاه مسجدیان نباید فقط به درون مسجد باشد و یکی از عوامل موفقیت مسجد و اهل آن، این است که همه اطراف مسجد، منازل، مدارس، کسبه را مد نظر داشته و پیگیر امورات و مشکلات آنان باشد.

وی تاکید دارد: ارکان و متولیانی که در مسجد مشغول به کار هستند باید بازوان اجرایی امام جماعت بشوند و با برنامه بلند مدت و چشم‌انداز، امورات دینی، سیاسی، تربیتی، اخلاقی و اجتماعی مردم را در مسجد حل و فصل کنند.

به گفته امام جماعت مسجد امام حسن عسکری (ع) قائمیه اصفهان ، مساجد باید طوری فعالیت کنند که در تمام ساعات شبانه روز، هر کس و در هر جا احساس ضعف در خصوص مسائل اقتصادی، اخلاقی، تربیتی و سیاسی کرد و ملجأی پیدا نکرد، بهترین پناهگاه او مسجد باشد. وی معتقد است: مسائل تربیتی باید سر لوحه کار قرار بگیرد و با  برنامه‌ریزی دقیق، جهت تربیت کادر نوجوان و جوان مسجدیِ انقلابی و در تراز اسلام، ارتباط بین مسجد ، مدارس و دانشگاه با قوت برقرار شود.

مدیر روابط عمومی مرکز رسیدگی به امور مساجد استان اصفهان هم می‌گوید: براساس تجربه ۲۷ ساله مسئولان این مرکز با بررسی نقاط قوت و ضعف مساجد، چند عامل را می توان عامل موفقیت و پیشرفت یک مسجد برشمرد که باعث جذب جوانان و همچنین تاثیرگذاری حداکثری یک مسجد در محله می شود.

محمدی معتقد است: یکی از عوامل مهم، حضور امام جماعت فعال و متخلق است که توانایی ارتباط با جوانان و نوجوانان را داشته باشد و بتواند مشکلات نسل جدید را که بعضا خانواده ها قادر به درک آن نیستند، فهم و حل کند.

به گفته وی دومین عامل، وحدت و هم افزایی ارکان مسجد حول مدیریت امام جماعت است که نبود این امر باعث سردرگمی و متوقف شدن فعالیت های مسجد خواهد شد.

مدیر روابط عمومی مرکز رسیدگی به امور مساجد استان اصفهان، وجود کار گروهی بین خدام و هیئات امنای و  وجود گروه های فرهنگی متشکل از جوانان، در قالب بسیج، کانون فرهنگی و هیأت‌های مذهبی باعث می شود تا با شور و اشتیاق بتوان پویایی و نشاط را به مسجد آورد.

محمدی عامل دیگر موفقیت در پیشبرد اهداف یک مسجد را، تامین درآمد پایدار از طریق موقوفات و خیران می داند که می تواند باعث خدمت رسانی و وقت‌گذاری بیشتر خدام و همچنین گره‌گشایی از مشکلات اقتصادی و اجتماعی اهالی محله و رونق مسجد می شود.

هفته جهانی مسجد، از ۳۰ مرداد تا ۵ شهریور (۲۱ تا ۲۸ آگوست) نامگذاری شده است. نخستین روز این هفته، به نام «روز جهانی مسجد» مصادف با به آتش کشیده شدن مسجد الاقصی به دست صهیونیست های اِفراطی است.

پایان پیام/۳۸۱۳