کاروانسراهای استان یزد چگونه ثبت جهانی شد؟

سید مصطفی فاطمی، مدیرکل گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در گفت‌وگو با خبرنگار فارس از یزد، اظهار کرد: ۵۴ کاروان سرای ایران در فهرست آثار جهانی یونسکو قرار گرفته که از این تعداد شش کاروان سرا متعلق به استان یزد است.

وی افزود: معرفی کاروان سراها از سال ۹۷ آغاز و استان یزد ۱۸ کاروان سرا را که قابلیت ثبت جهانی داشتند را  به میراث فرهنگی معرفی کرد که در این راستا برای تکمیل پرونده‌های این آثار جهانی فعالیتهای آغاز که این فعالیتها محدودیت‌ها و مخالفت‌هایی را نیز به همراه داشت که تعداد آثار را به ۹ آثار کاهش داد.

فاطمی گفت: بر اساس نظری که وزارت میراث فرهنگی داده بود و به دلیل محدودیت‌ها و مشکلاتی در بحث مدیریتی تعداد کاروانسراهای استان یزد به ۳ کاروان سرا کاهش یافت که با رایزنی‌های انجام شده تعداد آنها به شش کاروانسرا ارتقا یافت  و سه کاروان سرا از جمله سر یزد ، قلعه خرگوشی و و یاغ میش حذف شدند و کاروانسرای ابرکوه و میدان خان بافق نیز از قبل حذف شده بودند.

مدیرکل گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی تصریح کرد: کاروان سرای خرانق و کاروان سرای رشتی عقدا این دو کاروان سرا به مجموع کاروان سراهایی که در فهرست ثبت قرار گرفت اضافه شد.

وی خاطرنشان کرد: برای تکمیل پرونده این آثار جهانی استاد کاران ماهری در بازسازی و مرمت این آثار کمک‌هایی را انجام دادند و رایزنی‌های متعددی نیز صورت گرفت.

فاطمی ادامه داد: در پی تلاش‌های انجام شده کاروان سرای آجری انجیره، کاروان سرای خرانق و کاروان سرای رشتی عقدا و کاروان سرای سنگی انجیرهای و کاروان سرای میبد در فهرست آثار جهانی قرار گرفتند و استان یزد با مجموع تعداد این کاروان سراها تعداد ثبت آثار جهانیش به ۱۱ اثر رسید.

وی به استان یزد به عنوان یکی از شهرهایی که در دنیا پر تعدادترین آثار جهانی را در خودش جای داده اشاره کرد و افزود: استان یزد بعد از استان اصفهان در ایران به مقام دوم پر تعداد ترین آثار جهانی رسیده و توانسته از شهرهای کرمان و فارس پیشی گیرد و تعداد آثار ثبت شده اش به تعداد قابل قبولی برسد.

مدیرکل گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی خاطرنشان کرد: جهان به اعتبار تاریخ و تمدن آثاری که در این استان و شهرهای آن وجود دارد ایستاده و مهر تایید داده که ما به تاریخ گذشتگان افتخار کنیم.

فاطمی به رویکرد تاریخی کاروان سراها اشاره کرد و گفت: کاروان سراهای ثبت شده کاروان سراهای شاخص از دوران صفویه و زندیه و قاجاریه و ساسانی بودند.

وی ادامه داد: یکی دیگر از عوامل به ثبت رسیدن این آثار تنوع کاروان سراها در پلان و شکل ظاهری بود که با کاروان سراهای پیشنهاد داده شده نمونه هایی که در سایر نقاط کشور وجود داشت شاخص تر از نمونه هایی بود که ما در استان داشتیم به همین دلیل نتوانستیم در رقابت با سایر استانها بعضی از آثار را به ثبت برسانیم.

فاطمی به موضوع پلان مدیریتی اشاره کرد و گفت: ما در بحث پلان مدیریتی و اینکه بتوانیم به یونسکو تعهد بدهیم که اقداماتی را بعد از آن انجام میدهیم نتوانستیم در خیلی از موارد پلان مدیریتی را تهیه کنیم به دلیل اینکه مالکیت این کاروان سراها با میراث نبود ما نتوانستیم به سایر دستگاه‌ها این تعهد را بدهیم و با مشارکتی که در شهرستان اردکان اتفاق افتاد دستگاه های مربوطه که مالکیت کاروان سرای رشتی عقدا و خرانق را بر عهده داشتند تایید کردند که بر اساس پلان مدیریتی میراث فعالیت خواهند کرد و این اتفاق با همکاری نماینده مردم اردکان اتفاق افتاد که در سایر موارد نیز نتوانست اتفاق بیافتد.

وی به توسعه گردشگری و رونق اقتصادی اشاره و تصریح کرد: ما در بسیاری از آثار تاریخی‌مان که به ثبت رسیده است اگر توسعه گردشگری درون آن اتفاق افتاده توانستیم آن مجموعه را حفظ و مرمت کنیم وزیر ساختهایی را از بخش خصوصی و دولتی برای این آثار در نظر بگیریم.

مدیرکل گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی به ثبت مسیر راه آهن اشاره کرد و افزود: ما چند سال پیش مسیر راه آهن را ثبت کردیم اما به دلیل اینکه در آن گردشگری اتفاق نیفتاده بود نتوانست جایگاهی را داشته باشد.

فاطمی تاکید کرد: ثبت جهانی کاروان سراها فرصتی است که مردم این مناطق بتوانند مسیری جدید در حوزه گردشگری آغاز کنند و همه ما چه جامعه محلی و چه مدیران محلی استان و شهرستان‌ها و چه سرمایه گذاران و وزارتخانه میراث فرهنگی باید تلاش کنیم تا اینکه بتوانیم کاروان سراها را در عرصه بین المللی معرفی و زودتر به نتایج قابل توجهی برسیم .

وی در پایان خاطرنشان کرد: بیشترین تعداد کاروان سراها در شهرستان اردکان وجود دارد که این شهرستان تنها شهرستانی است که تعداد چهار اثر را به ثبت رسانده است.

پایان پیام/ر