ذی‌نفعان بورس کالا موانع اصلی سیاست‌های تنظیم بازار/ ماجرای واردات پت و اعتراض شرکت‌های بورسی
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در شهریور ماه امسال مهمترین تحول مربوط به صنایع پتروشیمی در بورس کالا رقم خورد و بعد از مصوبه دولت در مورد تغییر سازوکار محاسبه نرخ خوراک واحدهای پتروشیمی، نرخ ارز محاسباتی جهت محاسبه قیمت پایه محصولات پتروشیمی عرضه‌شده در بورس کالا از 28500 تومان به نرخ مرکز مبادله طلا و ارز یعنی 37500 تومان افزایش یافت،
این موضوع با حواشی بسیار زیاد در افکار عمومی و صنایع پایین‌دستی پتروشیمی مواجه شد، حساسیت این تغییرات تا جایی پیش رفت که برآوردی از سوی معاونت صنایع معدنی وزارت صمت انجام شد که بر اساس آن با افزایش 30درصدی نرخ ارز محاسباتی جهت تعیین قیمت پایه در “کالاهای ملتهب که عرضه آنها کمتر از تقاضاست” شاهد افزایش 14درصدی قیمت‌ها خواهیم بود، این میزان افزایش قیمت در دسته کالاهای غیرملتهب که مازاد عرضه نسبت به تقاضا وجود دارد حدود 30 درصد خواهد بود.
مشخصاً یکی از راه‌کارهایی که به‌نظر می‌رسد وزارت صمت برای تنظیم بازار در دستور کار دارد، واردات کالاهای ملتهب برای جلوگیری از افزایش بی‌رویه قیمت این محصولات است.
ذی‌نفعان تورم، مانع اصلی واردات کالاهای ملتهب
بررسی‌ها نشان می‌دهد، همچنان عده‌ای دل به سودهای تورمی بسته‌اند و مستقیماً از ذی‌نفعان التهابات در هر بازاری محسوب می‌شوند، یکی از این مواردی که مشخصاً نشان از گره خوردن نفع عده‌ای در گرانی و تورم دارد و مهر تأییدی بر این ادعا می‌زند، نامه برخی از سهامداران یکی از شرکت‌های پتروشیمی با مهر و امضای چندین شرکت دیگر است.
همان‌طور که به‌وضوح در نامه زیر مشخص است شرکت پتروشیمی تندگویان در بازه زمانی سه‌ماهه (10 خرداد تا 7 شهریور) با واردات 18 هزار تن پلی‌اتیلن ترفتالات گرید بطری که از کالاهای ملتهب محسوب می‌شود (کالاهایی که به‌طور معمول عرضه آنها کمتر از تقاضای آن است و رقابت به‌روی آنها شدیدتر است) موجب کاهش قیمت این محصول در بورس کالا شده است.
اما نکته جالب در این نامه، اعتراض شرکت‌های مختلف بورسی به پتروشیمی تندگویان مبنی بر عدم رضایت آنها از کاهش قیمت‌ها است. در بند دوم این نامه شرکت‌های ذی‌نفع افزایش قیمت‌ها، مشخصاً واردات و عرضه پلی‌اتیلن ترفتالات و کاهش قیمت این محصول از 61 هزار تومان تا 45 هزار تومان را اقدامی می‌دانند که منجر به عدم‌النفع سهامداران شرکت شده است هرچند این اقدام، به تنظیم بازار و عدم افزایش قیمت نهایی محصول کمک کرده باشد،
به‌بیانی دیگر، ذی‌نفعان مشخصاً از شرکت خواسته‌اند در شرایطی که تقاضا افزایش یافته است و شرکت نیز توان افزایش تولید ندارد، واردات این کالای پرالتهاب و پرمصرف را انجام ندهد و اجازه دهد با مکانیزم عرضه و تقاضا با قیمت‌های بسیار گزافی در بورس کالا به فروش برود تا سودسازی شرکت افزایش یابد،
این در حالی است که اگر در خصوص هر محصول پرالتهابی در کشور این نگاه وجود داشته باشد طبیعتاً شعار مهار تورم در حد یک شعار باقی می‌ماند و هیچ‌گاه دست‌یافتنی نخواهد شد.
لزوم واردات مواد اولیه ظروف یک‌بارمصرف به‌منظور تأمین نیاز ماه‌های محرم و صفر
گفتنی است به‌نظر می‌رسد یکی از دلایلی که واردات ظروف یک‌بارمصرف در ماه‌های گذشته افزایش داشته است، افزایش استفاده از این ظروف در ماه‌های محرم و صفر است. لازم به ذکر است طبق گفته رئیس اتحادیه تولیدکنندگان پلاستیک مشهد، در ماه محرم و صفر مصرف ظروف یک‌بارمصرف 100 درصد افزایش پیدا می‌کند و معمولاً نیز با تیراژ بالا به فروش می‌رسند.
بنابراین مشخص است که اگر واردات این محصولات صورت نمی‌گرفت، طبیعتاً قیمت این ظروف بسیار فراتر می‌رفت و مشخصاً شاهد التهابات بیشتری در بازار به‌منظور افزایش تقاضای فصلی این کالا بودیم.
سود اسمی سهامداران با ایجاد تورم از بین می‌رود
ممکن است این سؤال در اینجا مطرح شود که طبیعتاً هر شرکتی باید حافظ منافع سهامداران و ذی‌نفعان خود باشد، اما نکته‌ای که باید در اینجا گفت این است که عملاً سودسازی بسیاری از شرکت‌ها تورم‌محور شده است، نکته‌ای که در دنیا هرگز نمونه آن را شاهد نیستیم چرا که سودسازی شرکت‌ها مبنی بر افزایش راندمان، کاهش هزینه‌های تولید و ارتقای تکنولوژی و… است،
اما در کشور ما به‌دلیل وجود تورم ساختاری بخش قابل‌توجهی از سود شرکت‌ها تضمین‌شده است و این موضوع به عاملی برای عدم انگیزه شرکت‌ها به افزایش بهره‌وری تبدیل شده است، همچنین از طرفی اگرچه ممکن است ذی‌نفعان و سهامداران این شرکت‌ها به‌طور اسمی سود کنند اما به‌طور کلی سودهای تورم‌محور، در نهایت منجر به افزایش سطح عمومی قیمت‌ها می‌شود و هیچ‌گاه قدرت خرید آنها را افزایش نمی‌دهد.
نکته دیگر درهم‌تنیدگی سود سهامداران با تورم است، سازوکار تعبیه‌شده در بورس کالا به‌نوعی است که سود افراد را در گروی افزایش تورم قرار داده است، به‌بیانی دیگر در شرایط فعلی، سهامداران شرکت‌های بورسی در شرایطی سود می‌کنند که تورم در کشور افزایش پیدا کند و همین موضوع، به یکی از دلایلی تبدیل شده است که اصلاح‌های ساختاری اقتصاد ایران را با چالش مواجه می‌کند.
انتهای پیام/+
این خبر در هاب خبری وبانگاه بازنشر شده است, در صورت تمایل به مشاهده اخبار اقتصادی بیشتر پیشنهاد داریم از صفحه اقتصاد ما بازدید نمایید .
