سالانه حدود ۱۵۰ هزار مهاجر به جمعیت البرز اضافه می‌شود/ استخرها و ویلاها، آب روستاها را می‌بلعند/شهرداری‌ها فضای سبز را با آب شرب آبیاری می‌کنند
به گزارش وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از کرج، استان البرز در حالی وارد تابستان 1402 شد که مردم این استان در برخی مقاطع با تنش‌های آبی مواجه شدند. پیش از آن هم در 18 خرداد، سیل جاده چالوس باعث شد تصفیه‌خانه شماره یک کرج از مدار خارج شود و بخشی از کرج دچار مشکلات کم آبی شوند. در تیر و مردادماه نیز به دلیل افزایش دمای هوا و بالطبع افزایش مصرف آب در استان، این استان با کم آبی مواجه شد.
وضعیت مصرف آب در استان، اقداماتی که شرکت آب وفاضلاب استان البرز در دوره تنش آبی انجام داده و موضوعات مربوط به توزیع آب سبب شد با حمیدرضا نامداری مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب استان البرز مصاحبه‌ای ترتیب دهیم.
سالانه 130 تا 150 هزار مهاجر به جمعیت البرز اضافه می‌شود
تسنیم: جناب آقای نامداری ممنون از فرصتی که در اختیارمان قرار دادید برای اولین سؤال وضعیت منابع آبی استان البرز در حال حاضر چگونه است؟
در حال حاضر بارگذاری جمعیتی در استان البرز نسبت به وسعت این استان بیش از چهار برابر نرم کشوری است که با توجه به آمارهای منتشر شده هرساله بین 130 تا 150 هزار نفر مهاجر به جمعیت البرز اضافه می‌شود.
با توجه به فضایی که بعد از استقرار دولت سیزدهم ایجاد شد، بسیاری از کارهایی که در 10 سال گذشته عملا مغفول مانده بود در دستور کار قرار گرفته و بخشی از آن در حوزه‌های آب و فاضلاب بوده است که امیدواریم با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته تا پایان دولت سیزدهم به نقطه مطلوبی برسد.
تسنیم: آیا زیرساختهای استان البرز برای شرایط بحرانی در حوزه آب مهیا است؟
در حوزه آب در سال 99 حدود 110 میلیون متر مکعب آب به استان البرز اختصاص داده شد که زیرساختهای لازم برای نگهداری و انتقال آن به مردم استان وجود نداشت، با تلاش‌های این سازمان در دو ماهه گذشته و پس از حضور وزیر نیرو، اتفاقات قابل توجهی رقم خورد. از جمله افتتاح تصفیه خانه شماره دو استان البرز که 500 لیتر بر ثانیه به ظرفیت آبی این استان اضافه کرده که با حضور وزیر نیرو به بهره برداری رسید.
امسال نسبت به سال گذشته برداشت آبهای سطحی از سد طالقان رشد خوبی داشته است که می توان گفت در حال حاضر 2 هزار و 670 لیتر بر ثانیه از آبهای سطحی از سد طالقان برداشت می‌شود.
مشکل مخزن نگهداری داریم
تسنیم: همانگونه که شما هم اشاره کردید یکی از مهمترین مشکلات استان تأمین زیرساخت لازم در حوزه مخزن نگهداری آب و تصفیه آب است، در این حوزه چه اقداماتی صورت گرفته است؟
در بخش تصفیه‌خانه، بر اساس نیاز استان از ابتدای سال ساخت تصفیه‌خانه شماره 3 کرج آغاز و در حال حاضر 23 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. این تصفیه‌خانه با ظرفیت اسمی 570 لیتر بر ثانیه طراحی شده که با پیش بینی های انجام شده امکان این را دارد تا 800 لیتر بر ثانیه نیز آبگیری شود.
از آنجایی که برای اجرایی‌شدن این تصفیه خانه بالغ بر 300 میلیارد تومان اعتبار تخصیص داده شده، امیدواریم تا خرداد ماه سال آینده در پیک مصرف بتوانیم از این تصفیه خانه به طور فرآیندی استفاده کنیم. با تکمیل این پروژه بال شرقی استان البرز که شامل شهر کرج، فردیس و شهرهای اقماری این شهرستان‌هاست، از آب سطحی کامل بهره‌مند شوند.
به موازات این اقدام، بال غربی استان که شهرهای هشتگرد، مهستان، نظرآباد و اشتهارد است در حال تکمیل است که یک پروژه با 25 میلیون مترمکعب آب در سال با ساخت یک تصفیه‌خانه به صورت فیلتر تند، در حال ساخت است که امیدواریم این پروژه نیز تا پایان سال انجام شود که عملاً شهرهای یاد شده از آب سطحی برخوردار خواهند شد. همچنین توانستیم بخشی از آب اشتهارد را امسال در تنش‌های آبی تأمین کنیم، استفاده از خط لوله غربی البرز است که تا اشتهارد امتداد دارد و برای تست لوله، آب دو چاه از چاه‌های استان را برای تأمین آب، به اشتهارد رساندیم.
از طرفی آب تولیدی نیاز به ذخیره‌سازی بر اساس استاندارهای بهداشتی لازم را دارد که متأسفانه در استان البرز کمبود مخزن ذخیره داریم. براساس برآوردها حدود 560 هزار متر مکعب کمبود مخزن ذخیره آب در استان وجود دارد که جزو زیرساختهای اساسی در حوزه آب به شمار می‌رود که به آن پرداخته نشده بود. در سفر اخیر وزیر نیرو به استان البرز مصوب شد تا سال آینده 110 هزار متر مکعب مخزن ساخته شود و برای دوره مصرف سال آینده از آن استفاده کنیم.
برای این منظور نیازمند حداقل اعتبار 500 میلیارد تومانی هستیم که بر اساس مصوبات سفر وزیر نیرو 300 میلیارد تومان از اعتبارات وزارت نیرو و 200 میلیارد تومان از اعتبارات استانداری تخصیص یافت تا نسبت به ساخت آن اقدام شود.
با تخصیص این مبالغ، شرکت آبفا ساخت این مخازن را آغاز کرده که در حال حاضر حدود 65 هزار متر مکعب مخزن در حال ساخت است و 60 هزار متر مکعب دیگر نیز در حال فرایند برگزاری منافصه و انتخاب پیمانکار است. در صورتی که این پروژه ها تکمیل و به بهره‌برداری برسد جهشی برای ترمیم زیرساختهای آبی استان خواهد بود.
75 درصد آب شرب استان البرز از منابع زیرزمینی تأمین می‌شود
تسنیم: تاکنون درباره آبهای سطحی استان توضیح دادید، همانطور که می‌دانیم بخش اعظمی از آب آشامیدنی استان البرز از طریق چاه‌های آب یا آبهای زیرسطحی تأمین می‌شود، وضعیت استان البرز در این حوزه چگونه است؟ در حال حاضر چند درصد آب مصرفی شهروندان از آبهای سطحی یا همان سد و چند درصد از آبهای زیرسطحی یا چاه‌ها تأمین می‌شود؟
در این بخش تاکنون 75 درصد تأمین آب شرب استان از طریق منابع زیرسطحی یا همان چاه تأمین می‌شد و 25 درصد از طریق آبهای سطحی یا آب‌هایی که از سدها در اختیار استان قرار می‌گرفت. با اقداماتی که عرض شد و ساخت مخازن و تصفیه‌خانه‌هایی که در دست ساخت است، به رقمی بالغ بر 60 درصد منابع زیرسطحی و 40 درصد منابع سطحی دست خواهیم یافت که این موضوع نیز در نوع خود بی‌نظیر بوده و کمتر استانی در کشور توانسته به این میزان رشد در منابع سطحی دست پیدا کند.
از اول سال تاکنون حدود 100 حلقه چاه حفر، مهندسی مجدد و احیا شده که این چاه‌ها هزار و 300 لیتر بر ثانیه به ظرفیت آبی استان اضافه کرده است که می‌توان گفت این حجم کار در کشور کم‌نظیر و تاکنون در استان البرز چنین اقدامی در مدت زمان یاد شده انجام نشده است.
تبدیل اراضی کشاورزی به ویلا، تعادل هیدرولیکی تأمین آب روستاها را بهم زد
تسنیم: از ابتدای سال تاکنون استان البرز با تنش‌های آبی مواجه بوده است، این تنش‌های آبی مشکلاتی را برای مردم بوجود آورد که یقیناً حجم کار شما را افزایش داده و از حالت استاندارد خارج کرد، در تنش های آبی بوجود آمده چه اقداماتی را انجام دادید؟
از ابتدای سال تاکنون سه تنش آبی برای استان البرز به وجود آمد. تنش آبی اول به واسطه وقوع سیل جاده چالوس و بسته شدن مسیر رودخانه کرج که تأمین‌کننده بخشی از آب تهران و البرز است به‌وجود آمد و عملاً تصفیه‌خانه شماره یک کرج که مستقیماً از آب سد کرج تأمین می‌شد را از دست دادیم.
از سوی دیگر در دو ماه تیر و مرداد به واسطه محدودیت‌هایی که در برداشت منابع آبی و همچنین افزایش مصرف شهروندان داشتیم با دو تنش دیگر مواجه شدیم که با کمک و همراهی مردم استان البرز از این تنش‌ها عبور کردیم.
از سال 1399 با طرح یکپارچه‌سازی شرکت‌های آبفای شهری و روستایی مسئولیت تأمین و توزیع آب روستاها به آبفای شهری واگذار شد. با واگذاری این مسئولیت دو چالش برای آبفا ایجاد شد. اول اینکه اهالی روستاها منتظر ارتقای کیفیت آب بودند و از سوی دیگر در استانهایی مثل البرز که تغییرکاربری‌های بسیار زیادی در روستاها روی داد و بسیاری از اراضی کشاورزی به ویلاسازی اختصاص پیدا کرد، تعادل هیدرولیکی تأمین آب در روستاها بهم ریخت و تنش‌های آبی بسیاری در روستاها بوجود آمد.
علاوه بر این می‌بایست به پایین‌بودن امکانات و تجهیزات در روستاها نیز اشاره کنیم که این موضوع هم مشکلات را در روستاها اضافه کرده بود. اما با این حال شرکت آبفا اقدامات موثری را انجام داده است. از ابتدای امسال تلاش کرده به سازماندهی کمّی و کیفی آب شرب روستاها بپردازد و این موضوع را یکی از اقدامات بسیار مهم و حیاتی در دستور کار خود قرار داده است.
از این رو با استقرار سامانه‌های گندزدایی، بهداشتی و سالم‌سازی در منابع تأمین آب و شبکه توزیع آب روستایی تلاش کرده تا مشکلات آب شرب مصرفی روستاها را به بهترین نحو ممکن در اختیار اهالی روستاها قرار دهد. بر همین اساس تمام تجهیزات گندزدایی سنتی و قدیمی و معیوب در روستاها جمع‌آوری و سامانه‌ها و تجهیزات جدید (با استفاده از کلریناتورهای مایعی) در این روستاها جایگزین شد. تجهیزات کلرزنی و گندزدایی جدید همچنین در روستاهایی که فاقد سامانه‌های سالم‌سازی و گندزدایی بودند، استقرار یافت و به این ترتیب تمام روستاها در بحث مهم سالم‌سازی و کیفیت آب ساماندهی شدند.
کلرزن‌های گازی در بعضی از روستاهای آسارا به علت مخاطراتی که استفاده از آنها در پی دارد، حذف شدند و به این ترتیب تمام 14 روستای آسارا با جمعیت 8500 نفر زیر پوشش شبکه توزیع با کیفیت مطمئن و سالم قرار گرفتند.در 4 سال گذشته اقدامات خوبی در حوزه روستایی در فاز توسعه شبکه، اصلاح و بازسازی، حفر و تجهیز و احیای مهندسی مجدد چاه‌ها انجام شده است و در حوزه روستایی سه برابر نیاز روستاهای استان تأمین آب صورت گرفته است که متأسفانه به واسطه ساخت‌وسازها و تغییر کاربری‌های انجام شده محدوده روستاها دچار کمبود آب هستند.
استخرها و ویلاها، آب تأمین‌شده برای روستاها را می‌بلعند
تسنیم: چرا با وجود این اقدامات، باید هنوز در بسیاری از روستاها با مشکل آب مواجه باشیم؟
در حال حاضر می‌توانم با قطعیت بگویم بیش از 2 تا 3 برابر ظرفیت روستاها در استان البرز، تأمین آب صورت می‌گیرد، اما به همان دلیلی که عرض شد یعنی تغییر کاربری‌هایی که در روستاها اتفاق افتاده و استخر ویلاهای ساخته شده در اراضی کشاورزی، سبب وجود و افزایش مشکلات کم آبی در روستاهای استان است.
در بسیاری از روستاها از انتهای خط لوله اقدام به نصب پمپ کرده تا به ویلاها آب برسانند و همین امر سبب شده تا آب داخل روستا قطع شود.
تسنیم: آیا برای کاهش این مشکلات اقدامی هم صورت گرفته است؟
بله از ابتدای سال تا کنون بیش از 2500 انشعاب غیر مجاز در روستاها قطع شده و بیش از 750 پرونده قضائی در ارتباط با انشعابات غیرمجاز تشکیل شده است.
تسنیم: متاسفانه موضوع ساخت استخر به برخی از مناطق شهری نیز سرایت کرده و در برخی مناطق دیده می‌شود که در ساختمانی، بیش از یک استخر ساخته شده است؛ با این مشترکین پرمصرف چه برخوردی داشته‌اید؟
بله؛ در برخی از مناطق مرفه‌نشین استان مثل مهرشهر، عظیمه و حتی برخی از مناطق رجایی‌شهر، برخی از آپارتمانها و برجهایی که ساخته می‌شود دو استخر تابستانه و زمستانه ساخته می‌شود که مسلماً در ایام پرمصرفی آب شهر را با مشکلات جدی مواجه می‌کند.
برای جلوگیری از این اقدامات طبق اقداماتی که انجام شده، استانداری البرز به شهرداری‌ها تکلیف کردند به تمام کسانی که در روستاها و مناطق ارزشمند و بالای شهر در حال حفر استخر هستند پایان کار داده نشود که این اقدام یقیناً به نفع شهر و ظلم به مردم سایر نقاط شهر است.
تسنیم: یکی دیگر از مسئولیت‌های شما، تعیین تکلیف فاضلاب ها در استان است، در این بخش نیز استان البرز سالهاست مشکل دارد، تصفیه‌خانه‌هایی هم از سالهای گذشته در حال ساخت بوده که بلاتکلیف مانده است، در این خصوص چه اقدامی صورت گرفته است؟
بزرگترین معضلی که از سال 88 شرکت آب و فاضلاب استان با آن مواجه بود، مدول دوم تصفیه‌خانه کرج بود که از سال 1388 شروع شده بود اما به دلایل مختلف به نتیجه نرسیده بود، از ابتدای سال تاکنون با همراهی و همکاری مجموعه نظارتی استان، استاندار، دادستان و مجموعه‌های امنیتی استان که به ما یاری رساندند، توانستیم مشکلات این پروژه را به حداقل برسانیم و مدول دوم تصفیه‌خانه کرج را هم‌اکنون فاضلاب‌گیری کنیم و اعلام کنیم ان‌شاالله بزودی شاهد افتتاح پروژه بزرگ و ارزشمند در استان البرز خواهیم بود.
این تصفیه‌خانه یک حلقه مفقوده در حوزه آب در سطح استان بود و لازم بود هرچه سریعتر این بخش به بهره‌برداری برسد چراکه پساب تولیدی این تصفیه‌خانه که با بروزترین امکانات دنیا ساخته شده است می‌تواند کمک بسیاری به تأمین آب کشاورزی و صنعت استان کند. با بهره‌برداری از این تصفیه‌خانه روزانه 58 هزار متر مکعب پساب تولید و فاضلاب تصفیه می‌شود که در اختیار کشاورزان و صنعتگران قرار خواهد گرفت.
همچنین استریم دوم تصفیه‌خانه شهر جدید مهستان به زودی به بهره‌برداری می‌رسد که دو این دو پروژه، از پروژه‌های نیمه‌تمامی بود که در استان از سالهای گذشته وجود داشت و امیدواریم در سریعترین زمان ممکن به بهره‌برداری برسانیم تا با بازچرخانی آب، کمک بسیاری به تولید آب در استان کنیم.
تسنیم: یکی از مهمترین پروژه‌های نیمه‌‌تمام استان که بیش از 10 سال معطل مانده، جمع‌آوری فاضلاب شهری استان است، این پروژه در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارد؟
این پروژه نیز به دلیل برخی مشکلات از جمله تأمین منابع، سالهای طولانی در کرج در حال اجراست و تاکنون پیشرفتی 38درصدی داشته است. امیدواریم با برنامه‌ریزی صورت گرفته به شرط تأمین منابع، ظرف سه تا 5 سال آینده به بالای 60 درصد پوشش شبکه فاضلاب برسیم.
در حال حاضر در شهر کرج 65 درصد پوشش شبکه فاضلاب را داریم. درخصوص سایر شهرها نیز یکی از مهمترین مشکلاتی که وجود دارد عدم تأمین زمین برای انجام پروژه‌های فاضلابی است. به عنوان مثال ما در فردیس نمی‌توانیم زمین برای تأسیسات فاضلاب شهرستان تأمین کنیم و همین امر باعث شده برخی پروژه‌های فاضلابی استان بی‌نتیجه باقی بماند. البته در حال رایزنی برای رفع این مشکلات در شهرهای فردیس، هشتگرد و نظرآباد هستیم که در صورت تأمین زمین، تأسیسات فاضلابی در این شهرها نیز انجام شود.
خودداری چند شرکت خصوصی آبرسان برای تحویل تأسیسات به آب‌وفاضلاب
تسنیم: در بخش‌هایی از روستاها و شهرها، آبرسانی خصوصی وجود دارد که این آبرسانی‌ها باید براساس قانون در اختیار شرکت آبفای استان قرار گیرد. مردم در این بخش نیز با مشکلات جدی مواجه هستند، از جمله اینکه برخی از آبرسانیهای خصوصی به مسئولیت خود عمل نمی‌کنند.
متأسفانه در سطح استان، روستاها و مناطقی در شهر وجود دارد که آبهای‌شان به صورت خصوصی تأمین می‌شود، مثل منطقه دهقان‌ویلا، حسین‌آباد راه آهن، سرحدآباد و چند منطقه دیگر. سال 1369 مصوب شده است که تمام آبرسانیهای خصوصی موظف هستند تمام تأسیسات آبرسانی‌شان را تحویل آب و فاضلاب بدهند که این اقدام در کرج در چند سال گذشته انجام نشده و در برخی از نقاط فرآیند خود را طی نکرده و مجموعه شرکت را به چالش انداخته است.
نمونه آن در کرج و فردیس است که مجموعه‌ای وجود دارد که سال 1368 طی صورتجلسه‌ای تحویل فرمانداری شده و به علت عدم رعایت الزامات قانونی فقط تحویل شده و وراث این افراد از داخل و خارج از کشور مدعی این شده‌اند که این زمین و این تأسیسات متعلق به خاندان و پدر و پدربزرگ آنان بوده است و در حال حاضر شرکت آب و فاضلاب را دچار چالش‌های اساسی قضائی و حقوقی کرده‌اند.
بعضی از این آبرسانی‌ها رغبتی به تحویل‌دهی ندارند و چندین نامه قضائی و اولتیماتوم داده‌ایم و به مراکز امنیتی و نظارتی اعلام کرده‌ایم که عدم تحویل این مجموعه‌ها چه در روستا و چه در شهر مشکلات بهداشتی برای مردم داشته و مخاطراتی را ایجاد کرده است. بعضی از این مجموعه‌ها هم آن دسته‌ای هستند که تأمین آب دیگر برایشان مقدور نیست و یا تأمین آب هزینه‌های بسیار زیادی برایشان دارد، اما با این وجود به هیچ عنوان حاضر نیستند مراحل قانونی آن رعایت شود. لذا بخشی از مشکلات تأمین آب در شهرها و روستاها در این حوزه است که اقداماتی در این خصوص انجام گرفته و امیدواریم بتوانیم با همکاری مردم، دستگاه‌های مسئول امنیتی و نظارتی و همچنین آبرسانیهای خصوصی تمام این تأسیسات را به آب‌وفاضلاب شهری و روستایی متصل کنیم.
این اقدامات در حوزه شهری بوده است اما برای حوزه روستایی آن دسته از روستاهایی که با تنش‌های آبی مواجهند، با تدبیری که استاندار البرز داشتند، تفاهم‌نامه‌ای با سپاه استان منعقد شد. در این تفاهم نامه مقرر شد 151 روستایی که در استان البرز با تنش آبی مواجه هستند، تحت این تفاهم‌نامه قرار گیرند و قرارگاه محرومیت‌زدایی سپاه امام حسن مجتبی (ع) با اعتباری بالغ بر 870 میلیارد تومان نسبت به تأمین و تجهیز امکانات و تأسیسات آبی روستایی ظرف مدت سه سال اقدام کند که ان‌شاالله با انجام این پروژه‌ها توسط قرارگاه محرومیت‌زدایی سپاه امام حسن مجتبی (ع) ظرف سه سال آینده مشکلات تأمین آب روستایی نیز به حداقل برسد.
با وجود ممنوعیت قانونی؛ تمام شهرداری‌های استان فضای سبز را با آب شرب آبیاری می‌کنند
تسنیم: آخرین سؤال؛ آیا شهرداری‌ها از آب شهری برای آبیاری استفاده می‌کنند؟
بله علیرغم اینکه شهرداری‌ها در ایام پر مصرفی سال همکاری بسیاری را با آب‌وفاضلاب استان دارند، اما یکی از معضلات بسیار مهم در استان البرز استفاده شهرداری‌ها از آب شرب برای آبیاری فضای سبز است.
حجمی حدود 570 لیتر بر ثانیه معادل تصفیه‌خانه شماره 3 که در حال ساخت آن هستیم برای آبیاری فضای سبز در شهر استفاده می‌شود که براساس قانون، شهرداری‌ها از سال 1400 موظف شدند شبکه آبیاری خود را از آب شرب جدا کنند اما این اتفاق تاکنون در استان و شهر کرج رخ نداده است.
این ظرفیت وجود دارد که در تمام استان پساب و یا آبهای غیر شرب در اختیار شهرداری‌ها قرار گیرد که برای آبیاری فضای سبز از آب شرب شهری استفاده نکنند، اما متأسفانه در تمام شهرهای استان از گرمدره تا نظرآباد تمام شهرداری‌ها از آب شرب شهری برای آبیاری فضای سبز استفاده می‌کنند.
متأسفانه شوراهای شهر و شهرداری‌ها سرعت بسیار پایینی در این زمینه دارند و همانگونه که گفته شد می‌بایست تا پایان سال 1400 سیستم آبیاری خود را از آب شرب شهری جدا می‌کردند که این اتفاق نیفتاده است. 570 لیتر برثانیه در استان میزان کمی نیست که از آن بگذریم چرا که همین میزان در زمان پرمصرفی همین امسال استان را در تنش‌های آبی با مشکلات جدی مواجه کرده بود.
انتهای پیام/
این خبر در هاب خبری وبانگاه بازنشر شده است
