ابلاغ ضوابط بهره برداری از دستگاه‌های خودپرداز اختصاصی و غیرنقدی

به گزارش خبرگزاری مهر، بر اساس بخشنامه شماره ۰۲/۱۶۱۴۸۶ به تاریخ ۱۴۰۲/۰۷/۰۸ صادر شده از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران «ضوابط بهره برداری از دستگاه‌های خودپرداز اختصاصی و دستگاه‌های خودپرداز غیر نقدی در نظام پرداخت کشور» به شبکه بانکی ابلاغ شد.
بر این اساس، موضوع بررسی «مخاطرات ابزار پذیرش کیوسک (cashless)» و «خودپرداز خصوصی» در دستور کار جلسات ۲۲۰ و ۲۲۱ کمیسیون ابزارهای پرداخت و تسویه قرار گرفته و وفق مواد (۱۱) و (۱۴) قانون پولی و بانکی کشور و در راستای نیل به هدف «حفظ ارزش پول و موازنه پرداخت‌ها و تسهیل مبادلات بازرگانی» مندرج در بند (ب) ماده (۱۰) قانون مزبور و به منظور اجرای مطلوب احکام مندرج در قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان مصوب ۱۳۹۸ و آئین‌نامه اجرایی ماده (۱۴) الحاقی قانون مبارزه با پول شویی، «ضوابط بهره برداری از دستگاه‌های خودپرداز اختصاصی و دستگاه‌های خودپرداز غیرنقدی در نظام پرداخت» مصوب ۲۰‏/۰۳‏/۱۴۰۲ ابلاغ می‌شود. بدیهی است مفاد مستند «الزامات بهره‌برداری امن از دستگاه‌های خودپرداز» همچنان لازم الاجرا بوده و التزام به آن به قوت خود باقی است.

گفتنی است؛ پیش از این، طی بخشنامه شماره ۱۵۲۸۸۴‏/۹۵ مورخ ۱۶/‏۰۵/‏۱۳۹۶‬ اداره نظام‌های پرداخت، با موضوع ضرورت نظارت بانک‌ها بر خودپردازهای واگذار شده به اشخاص حقیقی طرف قرارداد، نظارت دقیق بر نحوه عملکرد آن دستگاه‌ها و رصد موارد مشکوک در حالت صادرکنندگی ابلاغ شده بود.

همچنین شرح نحوه نصب و پشتیبانی از تمامی دستگاه‌های خودپرداز خارج از شعبه، طی مستند «الزامات بهره‌برداری امن از دستگاه‌های خودپرداز» منضم به بخشنامه شماره ۴۱۷۷۳۰‏/۹۵ مورخ ۲۵/‏۱۲/‏۹۵‬ اداره نظام‌های پرداخت، در دستور کار بانک‌ها و مؤسسات اعتباری قرار گرفته است. لیکن از آنجا که افزایش دامنه ارائه دستگاه‌های خودپرداز با عناوینی نظیر خودگران، خصوصی و … و عدم اعتبارسنجی اشخاص قبل از واگذاری دستگاه، به همراه اجرای ناصحیح وظایف پشتیبانی دستگاه در زمینه پول گذاری و حصول اطمینان از امنیت آن، ریسک شهرت قابل ملاحظه و مخاطراتی نظیر عدم رعایت قوانین و مقررات پیش گفت را به وجود آورده است؛ موضوع «بررسی وضعیت خودپردازهای خصوصی» در کنار مخاطرات ناشی از بهره برداری سو از دستگاه‌های کیوسک بانکی در دستور کار کمیسیون ابزارهای پرداخت و تسویه این بانک قرار گرفت.

از این رو به جهت حفظ یکپارچگی و ایجاد وحدت رویه در نحوه تدوین چارچوب فنی و کسب و کاری برای ساماندهی نحوه بهره برداری از دستگاه‌های خودپرداز خصوصی (خودگردان) و غیر نقدی (کیوسک)، معاونت فناوری‌های نوین رصد و بررسی تخلفات و ملاحظات مرتبط با نحوه به کارگیری دستگاه‌های خودپرداز غیرنقدی (کیوسک) را نیز که منجر به عدول برخی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری از مفاد بخشنامه شماره ۳۱۳۶۶۴‏‏‏‏/۹۷ مورخ ۰۷/‏۰۹/‏۱۳۹۷‬ این بانک شده بود، در دستور کار قرار داد و ضمن ارسال مکاتبه شماره ۳۲۱۴۰۶‏/۰۱ مورخ ۲۸/‏۱۲/‏۱۴۰۱‬ با موضوع «پیشگیری از سو استفاده از ابزار پذیرش کیوسک بانکی و انواع دستگاه‌های Cashless به هر روش ممکن»، مخاطرات شناسایی شده در این حوزه را نیز هم زمان با دستور «بررسی وضعیت دستگاه‌های خودپرداز خصوصی» در جلسات کمیسیون ابزارهای پرداخت و تسویه، مطرح و در راستای تصحیح رویه‌های نامطلوب شناسایی شده، ضمن ارسال مکاتبات متعدد در خصوص رصد تخلفاتی نظیر «تغییر نوع تراکنش» و «انجام تبلیغ گسترده در خصوص معافیت مالیاتی کسب و کارهای مالک دستگاه‌های کیوسک» نسبت به بروز تبعات انتظامی و حقوقی ناشی از اتخاذ تصمیماتی از این دست به مؤسسات متخلف تذکر داده شد.