پالایشگاه فراسرزمینی؛ تبلیغات یا درآمدزایی؟

هدایت‌الله خادمی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره اجرای پروژه پالایشگاه‌های فراسرزمینی اظهار داشت: هر کشوری بتواند پروژه‌هایی در خارج از کشور داشته باشد و بخشی از بازار صنعتی دیگر کشورها را بدست بگیرد بسیار منطقی است که عملیاتی شود و یکی از اهداف اصلی هر کشوری است. همانگونه که اگر در صنعت یک کالایی تولید می‌شود باید بتوانیم بخشی از بازار دنیا را بدست آوریم، اما اکنون باید بدانیم آیا اجرای پالایشگاه و پتروشیمی در دیگر کشورها از سوی ایران یک شوی تبلیغاتی است و یا برنامه‌های سودآوری پشت آن نهفته است؟ در هرحال اینکه یک پروژه را در دیگر کشورها در دست بگیریم و اجرا و درآمدزایی کنیم منطقی است.

وی افزود: اگر فقط بخواهیم در دیگر کشورها سرمایه‌گذاری و هزینه کنیم توجیه آن جای سوال است، زمانی می‌توانیم بگوییم صدور خدمات فنی و مهندسی داریم که در کشورهایی که به لحاظ تکنولوژی با ما قابل مقایسه هستند، نیز پروژه اجرا کنیم. اجرای پروژه در کشورهایی که معطل مانده‌اند و منابع مالی و تکنولوژی ندارند و قرار است فقط ما هزینه کنیم کار مثبتی نیست. اما اگر در نهایت برای ما آورده داشته باشد می‌تواند مثمرثمر باشد، ضمن اینکه کشورهایی موفق می‌شوند که این پروژه‌ها را به بخش خصوصی واگذار کنند، اینکه دولت در کشوری پالایشگاه و پتروشیمی احداث و کالاهای مورد نیاز را از یک کشور دیگر خریداری کند نتیجه‌ای برای ما ندارد.

این نماینده پیشین مجلس خاطرنشان کرد: دولت باید دست از اقتصاد بردارد، مثلا در دیگر کشورها اگر پروژه فراسرزمینی اجرا می‌شود توسط بخش خصوصی است دولت‌ها سرمایه‌گذاری نمی‌کنند چون خیلی مواقع ضرر است.

وی ادامه داد: ما در دهه‌های گذشته در هندوستان پالایشگاه مدرس و یا مالکیت شرکت‌های فولادی را داشتیم و اکنون از سرنوشت آن خبری نیست، ما در دیگر کشورها مثل عراق هم پروژه‌هایی اجرا کردیم اما در نهایت بازاری از این کشورها برای صادرات و تجارت بدست نیاوردیم و کشورهای دیگر مانند ترکیه پروژه‌های اصلی را گرفتند. چون دولت به بخش خصوصی کمک نمی‌کند و رقیب بخش خصوصی است، شرکت‌های خصولتی هم که بعضا از دولت‌ها بزرگتر و گاها ناکارامدترند.

خادمی تصریح کرد: به هرحال در این حوزه باید خودمان را با کشورهای پیشرفته مقایسه کنیم و بدانیم که این پروژه‌ها چگونه اجرایی شده است وقتی کار ساخت پالایشگاه انجام داده و هزینه می‌کنیم باید ببینیم که چند درصد بازار این کشور مقصد را می‌توانیم داشته باشیم.

وی بیان داشت: اگر بنای این داریم که در دیگر کشورها پروژه پالایشگاهی و پتروشیمی اجرا کنیم ابتدا باید این موضوع را در نظر داشته باشیم که آیا نمی‌توانستیم همان هزینه و امکانات را برای پیشبرد پروژه‌های میادین مشترک کشور خودمان بکار ببریم.

این عضو سابق کمیسیون انرژی مجلس گفت: ما امیدواریم در کشورهای دیگر پروژه اجرا کنیم و سرمایه‌گذاری و درآمد داشته باشیم اما موضوع این است که دولت باید زمینه فراهم کند شرکت‌های خصوصی وارد شوند و رشد کنند ولی این اتفاق نمی‌افتد و این در حالی است که ما در اجرای پروژه‌های میادین مشترک دچار چالش هستیم. اکنون تولید نفت عراق بیشتر از ما است و در میدان مشترک مجنون چاه‌های متعدد احداث می‌کند و  نفت را می‌برد، قطر پروژه‌های متعدد گازی تعریف کرده و بدنبال برداشت بیشتر از پارس جنوبی است بعبارت دیگر اگر دیگر کشورها بنا داریم پروژه اجرا کنیم و کار تجاری انجام دهیم باید سود داشته باشد.