شهیدی که سپاه پاسداران را تشکیل داد/ شهید جعفری تمام عمر مرد خدا بود

خبرگزاری خبرآنلاین -گروه استان‌ها-معین یزدانی: شهید «سید محمدسعید جعفری» نخستین فرمانده سپاه در غرب کشور است که مقام معظم رهبری وی را شهید پیشتاز و پیشرو خطاب کردند. خانواده سید محمدسعید جعفری از سادات قدیمی و اصیل کرمانشاه هستند که سلسله آن‌ها با واسطه به امام حسن (ع) بر می‌گردد.

وی از همان دوران کودکی حفظ و قرائت قرآن کریم و آموزش احکام شرعی را نزد مرحوم میرزا علی اصغری بهمانی آغاز می‌کند و دروس حوزوی را در دوران نوجوانی نزد علمای بزرگی همچون شهید آیت الله بهاءالدین عراقی کنگاوری، آیت الله مجتبی حاج آخوند، آیت الله حجتی و آیت الله نجومی آموخت.
سید محمدسعید جعفری از استعداد، نفوذ کلام و تأثیرگذاری زیادی در نزد مردم برخوردار بود. وی نخستین فعالیت‌های سیاسی خود را از زمان دبستان آغاز کرد و این فعالیت‌ها در سال ۱۳۵۶ وارد فاز نظامی شد. پس از مدتی از آغاز فعالیت‌های نظامی دستگیر و به زندان می‌افتد. در زندان پیشنهاد بورس تحصیلی شدن در خارج از کشور به او می‌شود که نمی‌پذیرد.
شهید جعفری از مؤسسین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود و اولین مرکز نظامی انقلاب اسلامی را برای آموزش نیروهای انقلابی و مردمی در اردوگاه «خضر زنده» شهر کرمانشاه برپا می‌کند و همین نیروهای آموزش دیده، هسته اولیه تشکیل سپاه در کشور می‌شوند و نیز در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی در ماجرای قائله کردستان مانع از سقوط سنندج و تجزیه ایران می‌شوند.
شهید جعفری یک سال پیش از آغاز جنگ تحمیلی به دلیل مشاهده تحرکات نظامی عراق و شناخت و آگاهی از جبهه غرب کشور خطر حمله رژیم بعثی را به فرمانده کل قوا که در آن زمان بنی‌صدر خائن بود، گوشزد می‌کند. وی در نخستین روزهای آغاز جنگ تحمیلی نیروهای مردمی کرمانشاه را برای جهاد و مقابله با دشمن بسیج می‌کند و به عنوان نخستین گروه پیشتاز به جبهه دشمن می‌تازد و در نهایت بعد از یک ماه مقاومت جانانه در منطقه سرپل ذهاب و با حمایت هوانیروز کرمانشاه، دشمن بعثی را زمین‌گیر و به عقب می‌راند. وی سرانجام در تاریخ چهار آبان‌ماه سال ۱۳۵۹ در خط مقدم جبهه غرب در ارتفاعات قراویز دشت ذهاب به شهادت می‌رسد.

به سراغ «سید عبدالصالح جعفری» پسر این شهید رفتیم تا در مورد «پدرش» گفتگویی صمیمی داشته باشیم.
شهید جعفری را معرفی بفرمائید؟
شهید «سید محمد سعید جعفری» متولد ۱۸ بهمن سال ۱۳۳۱ و متولد شهرستان قصرشیرین در استان کرمانشاه است. ایشان بعد از اخذ مدرک دیپلم، تحصیلات دانشگاهی را در رشته مهندسی برق ادامه داد اما به اتمام نرساند و نیز ۶ سال دروس حوزوی را نزد علما بزرگی همچون «آیت الله ملآ علی معصومی، آیت الله عبداللهی و آیت الله حجتی» گذراند. وی داماد خانم زمانی از زنان دانش‌آموخته دروس حوزوی و فردی صاحب ثروت بود که ثروت خود را برای مبارزات و فعالیت‌های دینی صرف می‌کرد.
فعالیت‌های قبل از انقلاب شهید جعفری را بیان بفرمائید؟
فعالیت‌های شهید جعفری قبل از انقلاب به ۲ دسته فعالیت‌های دینی-سیاسی و انقلابی تقسیم می‌شود که در خصوص فعالیت‌های دینی، یکی از دلایلی که تحصیلات دانشگاهی در رشته مهندسی برق را به اتمام نمی‌رساند همزمانی تحصیل در دانشگاه و حوزه بود که ایشان به دلیل اهمیت به دروس مذهبی و دینی، تحصیل در حوزه را انتخاب می‌کند. ایشان در حوزه جذب انجمن حجتیه که تنها مجموعه متشکل برای فعالیت‌های مذهبی در کرمانشاه بوده، وارد می‌شود؛ در این میان با مَشرَب‌های فکری مانند مشرب فلسفی مرحوم آیت‌الله حاج آخوند آشنا می‌شود.
همچنین ایشان نخستین سخنرانی خود را در سن ۱۲ سالگی به دعوت معتمدین مسجد امام رضا (ع) در پل چوبی شهر کرمانشاه به مدت ۱۰ شب آغاز کرد که بعد از آن کم‌کم به عنوان سخنران مذهبی در جلسات گوناگون شرکت می‌کرد، سخنرانی‌های شهید جعفری به حدی تأثیرگذار و قیام برانگیز علیه نظام طاغوت بود که در سال ۱۳۵۲ دستوری از تهران به ساواک کرمانشاه ابلاغ شد تا به صورت هفتگی گزارشی از سعید جعفری برای آن‌ها ارسال شود البته امروز مستند بسیاری از سخنرانی‌های شهید جعفری بر اساس گزارشات ساواک موجود است.
از نظر فعالیت‌های انقلابی، شاید نخستین اقدامات شهید جعفری از پنجم دبستان در ماجرای کاپیتولاسیون و انجمن‌های ایالتی و ولایتی و پخش اعلامیه‌های حضرت امام خمینی (ره) آغاز شد و سپس در سال ۱۳۵۶ به صورت جدی پیگیر تشکیل روحانیون مبارز غرب کشور شد. وی تلاش کرد تا همه روحانیون بزرگ استان کرمانشاه اعلامیه‌هایی را در همسویی با جریان انقلاب امضا کنند به طوری که حدود ۴۰ اعلامیه در حمایت از مبارزات انقلابی توسط روحانیون مبارز کرمانشاه صادر شد.

شهید جعفری آموزش‌های مسلحانه و اقدامات و فعالیت‌های تهاجمی را نیز از سال ۱۳۵۶ آغاز کرد اما ایشان تاکید داشت که این آموزش‌ها و فعالیت‌ها برای اجازه ترور و یا کارهایی که در آن غیر از حفظ جان خود باشد، نیست زیرا که در آن زمان جریان انقلابی مسلح دیگری (منافقین) در کشور وجود داشت که معتقد بودند در جریان انقلاب می‌توانند شخصیت‌های مخالف با خود و یا شخصیت‌های همراه با شاه را ترور کنند.

آموزش مسلحانه نیروهای انقلابی در آن زمان به این دلیل بود که در صورت سقوط رژیم طاغوتی این نیروها حافظ امنیت کشور شوند. شاه در صدد مخالف کردن مردم با نیروهای انقلابی برآمد و برای این کار با اجیر کردن مزدورهایش و اجازه دخالت ندادن به شهربانی، شهر را به تشنج، آشوب و ناامنی کشاند بنابراین کرمانشاه نخستین شهری بود که سقوط انتظامی کرد و در حالی‌ که کماکان پادگان‌ها در دست نیروهای شاه بود، امنیت شهر از دست نیروهای شهربانی خارج شد و در دست نیروهای انقلابی قرار گرفت. نیروهای انقلابی کرمانشاه این تهدید به وجود آمده را تبدیل به فرصت کردند و نخستین کمیته‌های انقلابی اسلامی را حدود یک ماه و نیم قبل از تأسیس آن در پایتخت، در این شهر تأسیس کردند.
بنابراین اولین سقوط انتظامی و تشکیل اولین کمیته‌های حفاظت و امنیت شهر در یکم آذرماه سال ۱۳۵۷ و نیز تأسیس نخستین مرکز و جریان سپاه در کشور با فرصت شناسی، مجاهدت و تلاش شهید جعفری و همراهی علمای بزرگ این استان از افتخارات کرمانشاه است.
شروع آموزش نظامی به یکسری از نیروهای انقلابی در کرمانشاه به‌صورت مخفیانه از سال ۱۳۵۶ بود اما با سقوط انتظامی شهر کرمانشاه و تشکیل کمیته‌ها، آموزش‌های منسجم نظامی در مناطق خورین، چقانرگس و تنگ کنشت از اوایل آذر سال ۱۳۵۷ آغاز شد و در ۲۲ بهمن همان سال همه نیروهای انقلابی آموزش دیده در اردوگاه پیشآهنگی خضر زنده تلفیق می‌شوند. این اردوگاه هم اکنون به نام پادگان شهدا و بزرگترین مرکز آموزشی سپاه در کشور است. این اردوگاه اولین مرکز شبه نظامی انقلاب بود که در آن زمان به‌ نام پاسداران انقلاب اسلامی نام‌گذاری شد.
فراگیری آموزش‌های نظامی دست‌کم ۵۰ نفر از نیروهای انقلابی کرمانشاه در سطوح بالای تسلیحاتی در «پایگاه نظامی خضر زنده» به‌عنوان هسته مرکزی تا قبل از بهمن سال ۱۳۵۷، موجب فراهم کردن زمینه جذب و آموزش نظامی نیروهای دیگر و استفاده از ظرفیت این افراد در پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن همان سال می‌شود.

در اوایل هسته متشکله سپاه انقلاب اسلامی در کرمانشاه آرم آن چیز دیگری بود، که بعد از صدور فرمان حضرت امام خمینی (ره) مبنی بر تشکیل سپاه، شورایی برای انتخاب اولین آرم سپاه تشکیل و بلاخره آرم کنونی تصویب می‌شود با وجودی که فرمان تشکیل رسمی سپاه در سال ۱۳۵۸ بود، اما در زیر این آرم تاریخ تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به‌دلیل تشکیل هسته اولیه آن در کرمانشاه طی سال ۱۳۵۷ و با تاکید مرحوم آیت الله لاهوتی، سال ۱۳۵۷ نوشته و حک می‌شود.

نقش شهید جعفری بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و طی دوران دفاع مقدس را بیان بفرمائید؟
شهید جعفری و هم‌رزمانش یک جریان سازنده در وقوع انقلاب اسلامی بودند که طی این جریان، نقش و فعالیت‌های جبهه‌ای مؤثری نیز داشتند. در ماجرای جنگ تحمیلی، در جبهه جنوب تا پنجم آبان ماه شاهد سقوط در این جبهه هستیم و پنجم آبان ماه خرمشهر به تصرف دشمن بعثی در می‌آید و نیز همان روز در جبهه غرب شهید جعفری به شهادت می‌رسد.
جبهه غرب توسط نیروهای جبهه مقاومت کرمانشاه و جریان شهید جعفری در مهرماه سال ۱۳۵۹ عملیاتی در شهرستان سرپل ذهاب انجام داد که طی این عملیات، این شهرستان تا دامنه ارتفاعات قراویز مابین سرپل ذهاب و قصرشیرین آزادسازی شد و همین امر نفوذ صدام‌حسین از مهرماه در این جبهه سد شد و این یعنی اینکه اولین جبهه اصلی فعال برای مقابله و عقب راندن دشمن، محور سرپل ذهاب بود که صدام قصد داشت از طریق این محور به تهران برسد. در آن زمان خط مقدم پادگان ابوذر واقع در شهرستان سرپل ذهاب تعریف شده بود که شهید جعفری به‌عنوان مؤسس سپاه در روز سوم مهرماه در خط مقدم جبهه جنگ در غرب کشور حاضر می‌شود و جلوتر از این خط، برای منحرف کردن حجم آتش دشمن بر روی پادگان ابوذر رفت و موجب پیروزی رزمندگان اسلام در این جبهه شد.
برخی‌ها به دنبال تحریف شهید جعفری هستند، نظر شما چیست؟
برخی افراد منافق قصد ترور شخصیت شهید جعفری را دارند و بحث حجتی بودن ایشان را مطرح می‌کنند. ایشان در انجمن حجتیه آموزش دیده بودند اما هیچ‌گاه مدعی جدایی دین از سیاست نبوده و هیچ کسی به اندازه شهید جعفری دین و سیاستش آمیخته با هم نیست. برخی از آقایانی که قصد تخریب شهید جعفری را دارند برای وزیر شدن، سیاسی هستند اما برای رفتن به خط مقدم سیاسی نیستند. باید از شهید جعفری علاوه بر اینکه پیشتاز و پیشرو جنگ تحمیلی بود، اولین شهید و تنها سیدالشهدای سرداران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که در خط مقدم جبهه جنگ شهید شد.
در سوم مهرماه سال ۱۳۵۹ مصادف با روزهای نخست شروع جنگ تحمیلی، اگر فرماندهان مدعی جبهه خوزستان همانند شهید جعفری در جبهه غرب کشور در خط مقدم حضور می‌داشتند هیچ‌گاه خوزستان سقوط نمی‌کرد.

قضیه تحصن شهید جعفری درب استانداری کرمانشاه چه بود؟
در انتخابات دوره اول مجلس کرمانشاه در زمان ریاست جمهوری بنی صدر تقلبی در حوزه انتخابیه این استان اتفاق افتاد و ناظرین انتخابات، آن انتخابات را تأیید نکردند. در این تقلب ۲ نفر از نیروهای سازمان مجاهدین خلق و یک نفر از نیروهای حزب توده به‌عنوان افراد پیروز در انتخابات معرفی شدند که اصلاً کرمانشاهی هم نبودند اما چون در وزارت کشور نفوذ داشتند و بنی صدر مجبور شده بود تا فرصت‌هایی را در اختیار سازمان مجاهدین خلق قرار بدهند به رغم تأیید نشدن انتخابات توسط ناظرین و مشکل قانونی داشتن، اما انتخابات به دور دوم کشیده شد. شهید جعفری در اعتراض به تحرکات یک جریان خاص و به دور دوم کشاندن انتخابات در درب استانداری تحصن کرد و این اقدام موجب باطل شدن کامل انتخابات و برگزار شدن مجدد این انتخابات در میان دوره‌ای شد.

فعالیت‌های شاخص شهید جعفری را بیان بفرمائید و چه چیزی موجب شد تا مقام معظم رهبری لقب شهید پیشرو رو به ایشان بدهد؟
«شهید پیشتاز و پیشرو، الگوی تشخیص زودهنگام و عمل به‌هنگام و پاسخگویی به نیاز لحظه‌ها»، کلماتی است که رهبر انقلاب اسلامی در توصیف و تشخیص شهید جعفری به آن توجه می‌کند. الگوی تشخیص زودهنگام یعنی آگاهی که شامل علم و عدم غفلت و الگوی عمل به‌هنگام نیز یعنی توان و قدرت تشخیص برای به هنگام عمل کردن است که حضرت آقا این توصیفات را توضیح دادند و بیان فرمودند که ممکن است افرادی و قدرت تشخیص زود به هنگام داشته باشند اما قدرت عمل به هنگام نداشته باشد و یا برعکس. اما نیروهای جوان حزب اللهی کرمانشاه علاوه بر اینکه قدرت تشخیص زودهنگام و عمل به‌هنگام را داشتند، توانایی پاسخگویی به نیاز در لحظه نیز دارا بودند.
اما مهم‌ترین شاخص و ویژگی شهید جعفری دینداری و ترویج عملی دین بود، می‌بینیم در خط مقدم جبهه یک فرد مسیحی و یا اهل حق هم‌رزم این شهید بزرگوار است و پیکر شهید جعفری را بعد از شهادت همراهی می‌کند و یا رهبر اهل حق از ایشان تقدیر می‌کند و نیز علمای اهل سنت از شهید جعفری به نیکی نام می‌برند این دیگر دینداری تئوریک نیست بلکه دینداری مجسمی است که یک فرد مظهر توجه دینی از سوی همه افراد و مذاهب قرار می‌گیرد. در واقع اطرافیان شهید جعفری به ایشان دین می‌ورزند نه ارتباطات تشکیلاتی.

دیدگاه شهید جعفری در ارتباط با حضور سایر مذاهب در سپاه پاسداران چگونه بود؟
در اوایل تشکیل سپاه کسانی بودند که می‌گفتند نباید مذاهب دیگری غیر از تشیع در سپاه عضو شوند، اما شهید جعفری چنین اعتقادی نداشت بلکه او معتقد بود سپاه باید یک نگاه فراگیر داشته باشد تا به زاویه کشیده نشود. شهید جعفری روابط بسیار نزدیکی با اهل سنت و اهل حق داشت و همین امر موجب پشتیبانی و علاقه آنها نسبت به این شهید بزرگوار می‌شد.

شهید سید محمدسعید جعفری نخستین فرمانده سپاه در غرب کشور است که مقام معظم رهبری وی را شهید پیشتاز و پیشرو خطاب کردند.
خانواده سید محمدسعید جعفری از سادات قدیمی و اصیل کرمانشاه هستند که سلسله آنها با واسطه به امام حسن (ع) برمیگردد. وی از همان دوران کودکی حفظ و قرائت قرآن کریم و آموزش احکام شرعی را نزد مرحوم میرزا علی اصغری بهمانی آغاز می‌کند و دروس حوزوی را در دوران نوجوانی نزد علمای بزرگی همچون شهید آیت الله بهاالدین عراقی کنگاوری، آیت الله مجتبی حاج آخوند، آیت الله حجتی و آیت الله نجومی آموخت.
سید محمدسعید جعفری از استعداد، نفوذ کلام و تأثیرگذاری زیادی در نزد مردم برخوردار بود. وی نخستین فعالیت‌های سیاسی خود را از زمان دبستان آغاز کرد و این فعالیت‌ها در سال ۱۳۵۶ وارد فاز نظامی شد. پس از مدتی از آغاز فعالیت‌های نظامی دستگیر و به زندان می‌افتد. در زندان پیشنهاد بورس تحصیلی شدن در خارج از کشور به او می‌شود که نمی‌پذیرد.
شهید جعفری از مؤسسین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود و اولین مرکز نظامی انقلاب اسلامی را برای آموزش نیروهای انقلابی و مردمی در اردوگاه خضر زنده شهر کرمانشاه برپا می‌کند و همین نیروهای آموزش دیده، هسته اولیه تشکیل سپاه در کشور می‌شوند و نیز در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی در ماجرای قائله کردستان مانع از سقوط سنندج و تجزیه ایران می‌شوند.
شهید جعفری یک سال پیش از آغاز جنگ تحمیلی به دلیل مشاهده تحرکات نظامی عراق و شناخت و آگاهی از جبهه غرب کشور خطر حمله رژیم بعثی را به فرمانده کل قوا که در آن زمان بنی‌صدر خائن بود، گوشزد می‌کند. وی در نخستین روزهای آغاز جنگ تحمیلی نیروهای مردمی کرمانشاه را برای جهاد و مقابله با دشمن بسیج می‌کند و به عنوان نخستین گروه پیشتاز به جبهه دشمن می‌تازد و در نهایت بعد از یک ماه مقاومت جانانه در منطقه سرپل ذهاب و با حمایت هوانیروز کرمانشاه، دشمن بعثی را زمین گیر و به عقب می‌راند. وی سرانجام در تاریخ ۴ آبان‌ماه سال ۱۳۵۹ در خط مقدم جبهه غرب در ارتفاعات قراویز دشت ذهاب به شهادت می‌رسد.

به گزارش خبرنگار خبرآنلاین سید عبدالصالح جعفری تنها فرزند سید محمد سعید جعفری نخستین فرمانده سپاه استان کرمانشاه که با مدارک تحصیلی پزشک عمومی، دکتری اخلاق در پزشکی، دکتری فلسفه و دکتری ادیان شناسی از اساتید به‌نام دانشگاه‌های کشور لود، شامگاه روز گذشته نهم مهر ماه در اثر ایست قلبی دار فانی را وداع گفت.