آیت‌الله فاضل لنکرانی: هزینه‌کرد موقوفات برای مردم شفاف‌سازی شود

به گزارش خبرگزاری فارس از قم، آیت‌الله محمد جواد فاضل لنکرانی در همایش یاوران وقف که ظهر امروز در سالن همایش‌های مدرسه علمیه امام کاظم(ع) قم برگزار شد، با تاکید بر اینکه وقف نیازمند توسعه و ترویج است، اظهار کرد: وقف یکی از عناوینی است که در قرآن کریم، روایات و رفتار و گفتار پیامبر و اهل‌بیت(ع) وجود داشته و نسبت به آن تاکید فراوانی شده است.

وی هدف اصلی وقف را تقویت حس انسان‌دوستی و خدمت به بشر دانست و اظهار کرد: یکی از ستون نظام اجتماع بشری وقف است چراکه با وقف دانشگاه‌ها، مدارس، مساجد و بیمارستان‌ها ساخته می‌شود و مسئولان وقف هم به این موضوع توجه دارند که وقف برای خدمت به مردم است هر چند وقف برای تفریح و ورزش مردم هم باید مطرح شود.

*وقف فقط برای تقویت دین نیست

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) ادامه داد: اگر ما اینطور القا کنیم که وقف فقط برای تقویت دین است یک حرف غیر صحیح است، در این صورت دایره وقف محدود و انگیزه‌ها کم می‌شود درحالی که دایره وقف بسیار وسیع است و فقط به امور دینی محدود نمی‌شود و حتی فقط به مسلمانان هم محدود نیست.

وی با بیان اینکه فقه ما در مسائل مختلف از جمله وقف به زوایاتی مختلف پرداخته است، اظهار کرد: یک انسان مسلمان حتی می‌تواند مالی را برای غیرمسلمان وقف کند؛ اگر فردی مکانی را برای استراحت افراد غیر مسلمان اختصاص داد نباید گفته شود که تا مسلمان هست به غیر مسلمان نمی‌رسد، این حرف‌ها از نظر فقهی صحیح نیست و نمی‌شود مورد وقف را تغییر داد و باید درست در همان مورد وقف عمل شود.

آیت‌الله فاضل لنکرانی عنوان کرد: مؤمن و کافر در حقوق مهم هیچگاه با یکدیگر مساوی نیستند و در قرآن بر جلوگیری از قدرت نظامی کافر تاکید شده است اما دین اسلام دین رحمت است و با وجود اینکه می‌داند فردی تا آخر عمر مسلمان نمی‌شود باز هم با وقف برای آن فرد مشکلی ندارد.

وی با بیان اینکه دایره وقف فقط برای ارتباط میان مسلمانان نیست بلکه برای ارتباط میان سایر انسان‌هاست، اظهار کرد: کافر هیچ وقت نمی‌تواند برای مؤمن حاکم باشد اما ارتباط میان مؤمن و کافر رد نشده است.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم با تاکید بر اینکه پژوهش‌های علمی و فقهی در حوزه وقف باید تقویت شود، مطرح کرد: سازمان اوقاف باید حق وقف را به صورت کامل ادا کند و در این موضوع هم تردیدی وجود ندارد اما از طرفی اگر کسی زمینی را برای دفن مردگان وقف کرد اینجا دیگر نباید سازمان اوقاف به دید اقتصادی به این وقف نگاه کند. زمین‌های امامزادگان معمولا وقف است و سازمان اوقاف نباید به دید منفعت نسبت به این زمین‌ها نگاه کند.

*اوقاف نباید به موقوفه ویژه دفن اموات نگاه اقتصادی داشته باشد 

وی افزود: سازمان اوقاف حق ندارد در زمینی که برای دفن اموات وقف شده است پولی را برای دفن اموات دریافت کند هر چند اگر نگهداری، خادم، برق و آب آنجا هزینه دارد باید از همین دفن اموات تامین شود اما این مبلغ باید معقول باشد درحالی که اکنون در نظام اسلامی به این صورت عمل نمی‌شود و این موضوع هم از نظر فقهی و مردمی مشکل دارد و مردم هم بارها مراجعه و از این موضوع گلایه کرده‌اند.

آیت‌الله فاضل لنکرانی تصریح کرد: اگر واقفی جایی را وقف کرده تا اجاره آن مکان برای کار خیر دیگری اختصاص یابد سازمان اوقاف باید با بالاترین وجه آن را اجاره دهد و اجازه نده سر سوزنی در حق وقف اجحاف شود.

وی با بیان اینکه برخی از دستورالعمل‌ها دست و پارگر است، گفت: واقف جایی را وقف می‌کند و متولی خاص برای آن تعیین می‌کند که مشروع است؛ وقتی متولی صلاحیت تولیت ندارد و حیف و میل می‌کند نظام اسلامی و سازمان اوقاف باید وارد شود و خود متولی کار شود اما اگر جایی را واقف وقف کرده و متولی خاص هم دارد و متولی هم خوب آن مکان را اداره می‌کند نباید شرایط و قوانین دست و پاگیر تعیین کنیم که واقف از وقف مأیوس شود، درحالی که ما وظیفه داریم که تا می‌شود کار را برای مردم آسان کنیم.

*هزینه‌کرد موقوفات باید برای مردم شفاف‌سازی شود

استاد سطوح عالی حوزه با بیان اینکه اوقاف باید از مصارف وقف گزارش شفافی به مردم ارائه دهد، عنوان کرد: تعداد موقوفات، درآمد و محل مصرف باید با استفاده از رسانه‌ها برای مردم گفته شود، امروز که شفافیت از لازمه‌های جامعه اسلامی است باید نسبت به موقوفات و بیت‌المال بیشترین شفافیت را داشته باشیم، بنده در دورانی خدمت مرحوم پدر گفتم که اگر گزارش هزینه‌کرد وجوهات مردم را بازگو کنیم به ترویج این فرهنگ دینی کمک می‌کنیم.

وی با تاکید بر اینکه وجوهات مردمی هیچگاه صرف زندگی شخصی علما نمی‌شود، گفت: گاهی اوقات مواردی را از صدا و سیما شنیده‌ایم که در مورد هزینه‌های وقف شفاف‌سازی کرده‌اند اما باید یک شفافیت فوق‌العاده انجام شود و همه بدانند که وضعیت مالی وقف چگونه است.

پایان پیام/78033