تغییرات نرخ بهره بین بانکی دلیل افزایش نوسان در بورس نیست

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، آمارهای بانک مرکزی نشان می‌‌دهد که نرخ بهره بین بانکی طی هفته منتهی به 12 مهرماه با کاهش روبرو شده است. این نرخ در بازار بین بانکی در حال حاضر به ۲3.75 درصد رسیده است.

نرخ بهره بین بانکی در پایان هفته منتهی به 5 اردیبهشت ماه با رکوردشکنی 10 سال به 23.80 درصد افزایش یافته بود. این نرخ در پایان هفته منتهی به 29 شهریور ماه به 23.69 درصد رسیده بود. نرخ بهره بین بانکی در هفته منتهی به 22 شهریورماه نیز با افزایش 7 صدم درصدی به 23.62 درصد افزایش یافته بود. این نرخ طی هفته منتهی به 15 شهریورماه با کاهش به 23.55 درصد رسیده بود. نرخ سود در هفته منتهی به 8 شهریورماه نیز با کاهش 2 صدم درصدی به 23.57 درصد رسیده بود. این نرخ طی هفته متهی به 1 شهریورماه با افزایش به 23.59 درصد رسیده بود.

بانک مرکزی سال گذشته در واکنش به افزایش نرخ سود بین‌بانکی، کریدور این نرخ را که پیش از این از 14 تا 22 درصد بود، به 17 تا 24 درصد افزایش داد، نرخ بهره بین‌بانکی بار دیگر به سقف کریدور جدید خود نزدیک می‌شود و باید دید که بانک مرکزی اجازه شکسته شدن این سقف را خواهد داد یا خیر.

* جهت دهی نرخ بهره بین بانکی به بازارهای مالی

سود بین بانکی که به‌ عنوان یکی از انواع نرخ‌ های بهره در بازار پول به نرخ ‌های سود یا بهره در سایر بازارها جهت می‌دهد. در واقع این نرخ قیمت ذخایر بانک‌هاست؛ زمانی که بانک‌‌ها در پایان دوره مالی کوتاه‌ مدت اعم از روزانه یا هفتگی دچار کسری ذخایر می‌شوند، از سایر بانک‌ ها در بازار بین بانکی یا از بانک مرکزی استقراض می‌کنند.

طی ماه‌های گذشته روند افزایشی نرخ بهره با واکنش‌های منفی از سوی کارشناسان بورسی مواجه شده است، اما بانک مرکزی در این زمینه بر کنترل استقراض بانک‌ها از یکدیگر و از بانک مرکزی برای کنترل رشد نقدینگی تاکید دارد.

* تاثیر نرخ بهره بین بانکی بر بازار سرمایه

کارشناسان بازار سرمایه معتقدند، برای حمایت از بورس، نرخ بهره بین بانکی باید بدون تغییر و نوسان باشد. در عمل نرخ بهره بین بانکی تاثیر مستقیمی روی بورس ندارد؛ اما این نرخ می ‌تواند به طور غیرمستقیم وضعیت بازار را تغییر دهد. به نحوی که با اثرگذاری بر روند تولید و بهره ‌مندی شرکت‌ها از تسهیلات بانکی، عملکرد آنها را تحت تاثیر قرار خواهد داد. روندی که در نهایت اثر خود را در معاملات سهام شرکت ‌ها نیز آشکار می‌‌کند.

از سوی دیگر، اما برخی معتقدند، افزایش نرخ بهره بین بانکی به نفع اقتصاد است. چرا که با کاهش نرخ بهره بین بانکی میزان پول ‌پاشی نیز افزایش می‌یابد و این یعنی افزایش تورم کشور است. در همین حال از آنجا که افزایش نقدینگی، اصلی‌ ترین موتور محرک رشد تورم به شمار می‌رود.

بانک مرکزی بارها بر کنترل نقدینگی جهت کاهش تورم تاکید کرده است. با این وجود، به نظر می‌‌رسد که سیاست‌های بانک مرکزی در حال کنترل نقدینگی است و افزایش مکرر نرخ بهره بین بانکی جهت کاهش استقراض از این بانک صورت می‌گیرد.

* نرخ بهره بین بانکی به صورت مستقیم بر بورس تاثیر ندارد

مجتبی دانشی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، گفت: نرخ بهره بین بانکی یکی از ابزارهای مهم برای کنترل تورم است و افزایش آن می‌تواند اثر مثبتی در کاهش نرخ تورم داشته باشد.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: نرخ بهره بین بانکی مستقیم بر بازار سرمایه اثرگذار نیست. نرخ بهره بین بانکی، یک نرخ شبانه‌ای است که بانک‌‌ها به یکدیگر قرض می‌دهند و به نوعی نرخ استقراض بین بانکی است که تسویه می‌شود.

وی افزود: نرخ بهره و سود سپرده‌هایی که ما می ‌شناسیم و تاثیر مستقیم بر بازار سرمایه دارد با این نرخ فرق دارد، اما این نرخ بی ‌معنی نیست و افزایش این نرخ نشان می‌دهد، بانک‌ها در جذب نقدینگی موفق نبوده‌اند و ممکن است نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات نیز تغییر کند.

دانشی تاکید کرد: با افزایش نرخ بهره بین بانکی، می‌توانیم انتظار رکود در بازارهای موازی را داشته باشیم. به طور کلی افزایش نرخ بهره بین بانکی بیشتر تاثیر روانی روی بازار سرمایه دارد.

* تاثیر نرخ سود بانکی بر بازار سرمایه

اگر بانک مرکزی نرخ سود سپرده‌های بانکی را افزایش دهد، تعمداً رشد اقتصادی را کند کرده است. در مقابل اگر بانک مرکزی به شکل مستمر نرخ سود سپرده‌های بانکی را کاهش دهد، تعمداً به دنبال سرعت بخشیدن به رشد اقتصادی است. این تغییر، تاثیر شدیدی بر بازار بورس و سهام دارد، چراکه کاهش رشد اقتصادی منجر به کاهش رشد سودآوری و درنتیجه قیمت‌های پایین‌تر سهام می‌شود.

از طرف دیگر، افزایش نرخ بهره باعث می‌ شود افراد دارای سرمایه، دارایی‌ های خود را به بانک منتقل کنند تا از این طریق سود بیشتری دریافت کنند و این باعث کاهش نقدینگی در بورس و رکود در بازار سهام می‌شود. با افزایش نرخ سود، نقدینگی را از بانک‌ها به سمت بازارهایی نظیر بازار بورس هدایت می‌کند.

* تفاوت نرخ بهره بانکی و بین بانکی

دولت و بانک مرکزی برای ایجاد تعادل در سطح کلان اقتصادی تصمیماتی در قالب سیاست‌های پولی و مالی می‌گیرند. سیاست مالی توسط دولت و سیاست پولی توسط بانک مرکزی برنامه ریزی و اجرا می‌شود.

دولت و بانک مرکزی با ابزارهایی که در اختیار دارند، در شرایط رکود و تورم تصمیماتی اخذ می‌کنند که منجر به افزایش یا کاهش تقاضا و عرضه پول می‌شود.

نرخ بهره بانکی یکی از ابزارهای بانک مرکزی برای اجرای سیاست‌‌های پولی است. بانک مرکزی میزان این نرخ را مشخص و به بانک‌ ها اعلام می‌کند. این نرخ بهره همان سودی است که مردم بابت دریافت تسهیلات باید پرداخت کنند. در مقابل، زمانی که مردم در بانک سپرده گذاری می‌کنند، در ازای در اختیار گذاشتن سرمایه خود سودی دریافت می‌کنند. در اینجا بانک به مردم سود پرداخت می‌کند.

نرخ بهره بانکی و بین بانکی هر دو هزینه استقراض وام است؛ با این تفاوت که نرخ بهره بین بانکی زمانی اعمال می‌شود که بانک ‌ها از یکدیگر وام می‌گیرند.

* چرا بانک‌ها از یکدیگر وام می‌گیرند؟

بانک‌ها فقط به مردم وام نمی ‌دهند، بلکه در کوتاه مدت به یکدیگر نیز وام می ‌دهند. به نرخ این وام، نرخ بهره بین بانکی می‌گویند. نرخ این وام هم توسط بانک مرکزی مشخص می‌شود.

دلیل وام‌گیری بانک‌ها از یکدیگر تعادل در ایجاد نقدینگی است. طبق قانون، بانک ‌ها موظف به نگهداری از میزان مشخصی موجودی نقد در بانک‌‌ها هستند که به آن ذخیره اجباری گفته می‌شود. بانک‌ها باید هر روز حساب خود را کنترل و به تعادل برسانند که ممکن است در کوتاه ‌مدت با کمبود یا مازاد نقدینگی مواجه شوند.

بانک‌هایی که با کسری نقدینگی مواجه می‌شوند، به جای مراجعه به بانک مرکزی از بانک‌ های دیگر استقراض می‌‌کنند. مدت زمان این استقراض از یک روز تا یک هفته می‌‌تواند متغیر باشد. این نرخ به نام‌های دیگری همچون نرخ شبانه و نرخ یک شبه هم شناخته می‌شود.

پایان پیام/