نتانیاهو با شدت عمل در بمباران غزه به دنبال تقویت موقعیت خود در مقابل مخالفان داخلی است/ مهم‌ترین پیامد عملیات اخیر، تشدید درگیری‌های نیابتی اسرائیل خواهد بود

رحمان قهرمان‌پور تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره تحلیل خود از عملیات طوفان‌الاقصی و ابعاد آن که وارد سومین روز خود شده است، گفت: آن چیزی که از آن به عنوان پیروزی بزرگ یاد می‌شود به خاطر این است که طی دهه گذشته حماس نتوانسته بود عملیاتی انجام دهد که تا این حد باعث غافلگیری اسرائیل شده، تعدادی از آنها را گروگان گرفته و حتی تعدادی از مقامات ارشد اسرائیل را بکشد. از این نظر این یک پیروزی مهم برای حماس و سایر نیروهای جبهه مقاومت بود. مخصوصا اینکه حماس در شرایطی قرار داشت که در دو دهه گذشته تحت محاصره بودند.

وی افزود: اما مسأله این است، اتفاقاتی افتاد که شاید آن طوری که طراحان عملیات فکر می‌کردند پیش نرفت. الان مسأله این است که نتانیاهو می‌خواهد از این فرصت برای ادامه عملیات گسترده‌ در غزه استفاده کند تا بتواند مخالفان خود را در داخل تضعیف کند. ما در سیاست بین‌الملل به این حالت می‌گوییم سیاست داخلی به سیاست خارجی پیوند می‌خورد. به این معنا که الان اسرائیل و مشخصا نتانیاهو در تداوم درگیری و ادامه جنگ افزون بر ملاحظه امنیت اسرائیل، یک ملاحظه دیگری هم دارد که آن موقعیت خود در داخل است که در ۵ سال گذشته گرفتار بحران سیاسی شده و یک اپوزیسیون قدرتمندی در اسرائیل علیه او شکل گرفته که خواهان استعفای نتانیاهو است. از طرف دیگر پرونده در دادگاه دارد و از طرفی اصلاحات قضائی او در چند ماه گذشته هنوز به سرمنزل مقصود نرسیده است، بنابراین نتانیاهو به دنبال این است که با شدت عمل در مقابل حماس و با بمباران غزه بتواند افزون بر مقابله با حماس، در داخل اسرائیل هم موقعیت خود را در مقابل مخالفانش تقویت کند.

قهرمان‌پور تصریح کرد: به همین دلیل حدس می‌زنیم که این‌بار برخلاف درگیری‌های کوتاه‌مدت دو دهه گذشته، جنگ ادامه پیدا کند ولی مسأله اصلی این است که اگر اسرائیل به صورت زمینی وارد غزه شود، در آن صورت جنگ می‌تواند به مراتب طولانی‌تر شود. چون اسرائیل در دو دهه گذشته عمدتا از طریق هوا و توسط نیروهای هوایی خود به حماس ضربه زده و از سیاست کشتار هدفمند در ۱۰ سال گذشته تا محاصره کامل غزه و تضعیف زیرساخت‌های حماس نیز استفاده کرده است. بنابراین ما نمی‌دانیم آیا اسرائیل در حال حاضر به دنبال حمله زمینی به غزه است یا خیر. در داخل اسرائیل برخی طرفدار این موضوع هستند که اسرائیل برای زدن ضربه اساسی به حماس به صورت زمینی وارد غزه شود. اما این کار، کار آسانی نیست در نتیجه فعلا صحنه جنگ ادامه‌دار است و ما دقیقا نمی‌دانیم چه زمانی ممکن است متوقف شود. از طرف دیگر نمی‌دانیم که آیا اسرائیل ممکن است از نظر زمینی به غزه حمله کند یا خیر. اینها متغیرهایی هستند که ما چون در مورد آنها قطعیت لازم را نداریم نمی‌توانیم در مورد پایان جنگ با قاطعیت صحبت کنیم.

وی در پاسخ به این سوال که تحلیل شما از پیامد این درگیری برای منطقه چیست، گفت: اصلی‌ترین پیامد این جنگ، تشدید درگیری‌های نیابتی است. آن چیزی که از سیاست اسرائیل معلوم می‌شود این است که نتانیاهو در وهله اول می‌خواهد به جنگ حماس برود، زیرساخت‌های حماس را از بین برده و آنجا را شدیدا بمباران کند. بعد از آن به سراغ ضربه زدن به حزب‌الله خواهد رفت و سپس به نظر می‌رسد سراغ تشدید درگیری‌های نیابتی برود، اما درگیری نیابتی‌ در منطقه هم دیگر مثل گذشته نخواهد بود و ممکن است سطح درگیری‌ها تشدید شود و نوع ضرباتی که دو طرف به هم می‌زنند متفاوت باشد و از این نظر می‌شود گفت مهم‌ترین پیامد جنگ غزه تشدید درگیری‌های نیابتی اسرائیل خواهد بود.

قهرمان‌پور در پاسخ به این سوال که نقش روسیه در حمله حماس به اسرائیل را تا چه اندازه مهم می‌دانید، گفت: روسیه اساسا نه توان چنین کاری را دارد و نه منافعش در این مسیر است. باید دقت کنیم که نه تنها پوتین با بنیامین نتانیاهو روابط شخصی و نزدیک دارد، بلکه در دو دهه گذشته هم روسیه به دنبال این بوده که روابط خود را با اسرائیل گسترش بدهد که این کار را انجام داده است. یعنی در سیاست خاورمیانه‌ای روسیه، اسرائیل نقش مهمی دارد و دور از ذهن است که روسیه بخواهد به اسرائیل ضربه بزند. دو طرف در گذشته روابط‌شان نزدیک بوده و حتی شما بارها دیدید که در درگیری‌های سوریه، روسیه مانع حملات اسرائیلی‌ها به مواضع ایران نشد. از طرف دیگر گفته می‌شود که اسرائیل در جنگ اوکراین سعی کرده کمک نظامی به اوکراین نکند. یکی از درخواست‌های اصلی از اسرائیل این بود که گنبد آهنین را در اختیار اوکراین قرار بدهد که اسرائیل از این کار خودداری کرده است. بنابراین این فرضیه که روسیه پشت این حملات است فرضیه مستحکمی نیست.