راویان پیشرفت| رسیدن از سیاهی به نور در قطب زغالی ایران + فیلم

خبرگزاری فارس – خراسان جنوبی؛ در این نقطه سراسر سیاهی و زغال، صنعت‌گران توانمند طبسی با اتکا به دانش و دست پنجه خویش در حال رسیدن از سیاهی به نور و روشنایی هستند. 

آنها با همه قوا و دانش خویش به میدان آتشین و پر از حرارت کک آمدند تا این کنسانتره های رسیده از بالاست یعنی کارخانه زغالشویی پروده، کرمان و شمال کشور را در قالب کیک بریزند بعد از گداخته و پخته  شدن آن هم در دمایی بالای هزار و ۲۰۰ درجه و  خروج گازها از آن این کیک سیاه تبدیل شود به کک سیاه. 

 

تولید در کارزاری جهنمی

آن ها در این کارزار جهنمی به میدان تولید آمدند تا با این زغال ها نه تنها چرخ صنعت صنایع پایین دستی زغال به چرخش درآید بلکه چرخ صنعت ذوب آهن ایران نیز با کک همچنان بی وقفه بچرخد و برخی از کشور های همسایه ایران از جمله پاکستان نیز بی نصیب از فرآوری گنجینه زغالی طبس  نباشند.

دود سفید ناشی از خروج گازها نیز قرار است مبدل شود به برق تا گرما بخش و روشنی باشد برای طبس و فراتر از مرزهای دیار نخل و نارنج‌ها.

چه حس نابی ست برای لحظاتی از آن چه از کوره‌های آتشین و گداخته کارخانه‌ها را در فیلم ها دیده ای خودت با همه وجود حس کنی و هرم آن را با همه وجودت احساسی کنی. همچنین برای لحظاتی هم که شده خودت را جای کارگرانی بگذاری که در این گرمای طاقت فرسا همراه با دمای بالای ۵۰ درجه طبس همیشه حاضران میدان تولیدند. 

حلقه‌های زنجیره های فرآوری

اتصال حلقه حلقه های زنجیره های فرآوری یک ماده معدنی در کنار همان  منطقه یا کان معدنی از جمله خواسته مردمان عسلویه معدنی (خراسان‌جنوبی) ست چرا که طی این سال ها به واسطه خام فروشی و فروش فله‌ای این مواد معدنی تنها داشته ای که برای این استان کمتر توسعه یافته اما با گنجینه های معدنی فراوان داشته استهلاک جاده ها و گرد و خاک ناشی از برداشت این مواد معدنی بوده زیرا فرآوری آن در دیگر نقاط ایران و حتی جهان ارزش افزوده آن را نصیب همان نقاط کرده نه خراسان جنوبی غنی از مواد معدنی.

طبس این قطب زغالی ایران زمین نیز با این که ۷۶ درصد زغال کشور در این خطه معدنی خراسان جنوبی در دل زمین نهفته است تا قبل از این که صنایع یا همان زنجیره های فرآوری این محصول ایجاد شود از این نقصیه رنج می برده است هرچند تا رسیدن به سر منزل مقصود راه بسیاری ست اما گام های بلند و محکمی که در این زمینه از سوی سرمایه گذاران صنایع زغالی برداشته شده نوید افقی روشن را برای این صنعت سیاه که می تواند مایه روسفیدی در توسعه صنعتی دیار نخل ها و نارنج ها شود این ماده معدنی سیاه در کنار دیگر ذخایر معدنی آن است.

حضور میدانی راویان پیشرفت در مقصد دوم حلقه دیگری از فرآوری زنجیره زغالسنگ طبس است و این مقصد مقصود نیز کارخانه کک است در همجوار کانون زغالی این شهرستان (پروده).

همه همراهان علاوه بر آن هایی که مقیم طبس اند بارها و بارها به کارخانه کک رفته‌اند و از نزدیک با روند تولید آشنا هستند با ذهنی پر از پرسش به این منطقه می روند. 

در ابتدا آن چه در این میدان و کارزار تولید به چشم می آید سازه ای قطاری مانند است اما باید رفت و دید که چطور این کنسانتره زغال را در قالب می ریزند در دمای بالای هزار درجه آن هم به مدت ۷۲ ساعت مبدل به کک می کنند.

کوره هایی که با زغال سوخت آن تامین می شود و همین سوخت کنسانتره زغالسنگ را به کک به عنوان ماده اولیه صنایع ذوب آهن اصفهان و دیگر صنایع ریختگری در ایران و جهان تبدیل می کند.یعنی زغال، زغال را به کک تبدیل می کند آن هم به وسیله ۶ باتری که اکنون در مدار تولید قرار دارد و تا پایان سال نیز ظرفیت آن به ۱۰۰ درصد می رسد.

جالب اینجاست این کارخانه تا قبل از دولت سیزدهم با یک سوم ظرفیت تولید کار می‌کرداما در این دولت آن هم با همت مهندسان و صنعت گران مستعد و دانشمند بومی طبس تا پایان سال به ۱۰۰ درصد می رسد.

احداث نیروگاه زغال حرارتی

دیگر این که آن چه به عنوان چشم انداز این صنعت پایین دستی زغالسنگ در برنامه است ابتدا احداث نیروگاه زغال حرارتی با تولید ۴۵ مگاوات برق از انرژی است که از این کارخانه هنگام تولید کک به هدر می رود و همین طور توسعه باتری های کارخانه تا ۸ باتری ست بنا به قولی که سرمایه گذار آن داده است.

روایان پیشرفت با این که در بهترین زمان به لحاظ آب و هوایی در این نقطه کویری که در تابستان دمای آن به بالای ۵۰ درجه سانتیگراد می رسد حاضرشدند یعنی آب و هوای طبس بهاری و مطبوع است اما باز هم گرما هوا آزار دهنده است.

دست مریزاد باید گفت به آن کارگران و مهندسانی که در دمای بالای ۵۰ درجه طبس و آن هم در مقابل کوره های جهنمی یعنی بالای هزار درجه کارخانه کک مشغول به کارند تا چرخه صنعت این کارخانه وصنعت ذوب آهن ایران و جهان بچرخد.

حرارت تپیدن قلب صنعت

قبل از این از نزدیک شاهد انتقال کیک های آماده در کوره هایی با  دمای بالای هزار و ۲۰۰ در جه باشیم و از  نزدیک این حرارت جهنمی نه این حرارت تپیدن قلب صنعت برای رسیدن به قله های خودکفایی در جهان صنعتی امروز باشیم مهندس مهدی شکاری، مدیر داخلی کارخانه کک طبس به روایان پیشرفت این گونه از به چرخش درآمدن چرخه های تولید این کارخانه و توسعه آن سخن گفت.

این کارخانه از ۲۰ درصدی ظرفیت تولیدی که در سال ۱۴۰۰ داشت اکنون به ۷۰ درصد و تا پایان سال نیز به ۱۰۰ درصد خواهد رسید.

وی ضمن تشکر از مسوولان به ویژه معاون استاندار و فرماندار ویژه طبس، نماینده مردم این شهرستان در مجلس شورای اسلامی و ورود سرمایه گذار ادامه داد: از ابتدای سال ۱۴۰۰ رفع مشکل کارخانه کک سازی و استارت فاز دو و سه این کارخانه در دستور کار قرار گرفت و در تابستا سال گذشته این پیگیری ها به ثمر نشست ظرفیت تولید کارخانه از ۲۰ به ۷۰ درصد رسید. 

استارت باتری های ۵ و۶ و نیروگاه حرارتی

همچنین استارت باتری های ۵ و ۶ یا همان فاز ۳ نیز زده شد و تاپایان سال به ورود این باتری ها به چرخه تولید، تولید این کارخانه به ۱۰۰ درصد برسد.

به گفته وی استارت نیروگاه حرارتی هم استارت آن زده شده تا ۴۰ تا ۴۰ مگاوات برق را به شبکه توزیع کند و در اهمیت پروژه همین بس که مصرف برق طبس در پیک مصرف (تابستان) ۴۵ مگاوات است را تامین کند.

علی اکبر رحیمی، معاون استاندار و فرماندار ویژه طبس هم توضیحات تکمیلی در این زمینه به روایان پیشرفت داد و آن هم این است که با رفع شدن مشکل زغال یا همان ماده این کارخانه وارد فاز تولید بیشتر شد.

این موضوع را هم داخل پرانتز بیان کرد که کنسانتره ای که در کارخانه زغالشویی پروده تولید می شود همان طور که گفته شد ۳۰ درصد باطله های آن جدا می شود و هرچند وزن آن کمتر می شود اما با ارزش افزوده بیشتری به دست مشتری یعنی کارخانه های کک می رسد و در این کارخانه نیز ۳۰ درصد از وزن کنسانتره زغالسنگ کاسته شده و تبدیل کک می شود و باز با ارزش افزوده دو برابری در اختیار حلقه بعدی زنجیره فرآوری یعنی کارخانه های ذوب آهن قرار می گیرد.

موضوع اساسی تر این است که از تردد کامیون های بسیار نیز کاسته شده تا به همان نسبت شاهد استهلاک کمتر راه های مواصلاتی شهرستان  و استان باشیم.

به گفته فرماندار ویژه طبس این کارخانه به ۱۰۰ درصد توسعه رسیده اما سرمایه گذار کارخانه قول راه اندازی باتری های ۷و ۸ را هم داده است تا در یک سال آینده محصول کارخانه کک طبس به ۴۵۰ هزار تن برسد.هرچند که ابتدا احداث و راه اندازی نیروگاه حرارتی در دستور کار است.

تامین سوخت کارخانه کک از زغالسنگ

موضوع دیگری فرماندار ویژه طبس به آن اشاره کرد این بود که در کارخانه کک طبس هیچ انرژی فسیلی استفاده نمی شود و برای پیش گرم کوره ها نیز از زغالسنگ استفاده می شود و از همین حرارت زغالسنگ زغال های تبدیل به کک می شود.

به گفته رحیمی سرمایه گذار کارخانه کک در حال خرید تجهیزات نیروگاه حرارتی است و براساس قرار دادی که با هندی ها منعقده اند کرده اند تا سال ۱۴۰۴ این کارخانه با اعتبار ۴۵ میلیون یورو راه اندازی می شود.

همچنین ۵۰ میلیارد تومان برای ورود باتری ۵ و ۶ به مدار تولید هزینه شده و این به غیر از زیرساختی است که در اینجا فراهم بوده است.

راه اندازی باتری ۵ و ۶ با همت مهندسان طبسی

نکته قابل تامل در این زمینه این است که قرار بوده مهندسان چینی ۱۵ میلیارد تومان هزینه نظارت بگیرند اما همین مهندس شکاری و همکارانشان که همگی طبسی نیز هستند باتری های ۵ و ۶ راه اندازی با استفاده از دانش و همت خویش راه اندازی کرده اند.

مهندس شکاری در ادامه توضیحات فرماندار ویژه طبس گفت: تبدیل کنسانتره به کک به ۳ روش سنتی، شیمیایی و حرارتی در ایران انجام می شود که زرند کرمان و ذوب آهن اصفهان بازیافت شیمیایی دارند و در طبس به روش حرارتی انجام می شود.

همچنین در روشی که زرند کرمان و ذوب آهن استفاده می شود گازی که از زغالسنگ متساعد می شود از آن قطران می گیرند و در ادامه به نفتالین تبدیل می شود اما در طبس مواد فرار حاصل از زغالسنگ در کوره سوزانده شده و در مرحله بعد از آن برق تولید خواهد شد.

به گفته وی از ۶ باتری کارخانه کک سازی طبس چیزی بین ۴۰ تا ۵۴ مگاوات برق تولید کرد.

وی اندازه دانه های ککی که در این کارخانه تولید می شود را بین صفر تا مثبت ۸۰ میلی متر اعلام کرد و ادامه داد: عمده کک مثبت ۸۰ میلی متر به پاکستان صادر می شود.

مدیرداخلی کارخانه کک طبس در ادامه به تاسیس این کارخانه در سال ۸۳ با هدف تولید ۴۵۰ هزار تن کک متالوژی اشاره و اضافه کرد: سال ۹۷ فاز اول کارخانه شامل باتری های یک و ۲ و خرداد سال ۴۰۲ فاز دوم باتری های ۳ و ۴ به بهره برداری رسید و اوایل مهر ماه نیز استارت باتری های ۵و ۶ زده شد.

نیاز ۶۵۰ هزار تنی به کنسانتره زغالسنگ

شکاری نیاز این کارخانه به کنسانتره زغالسنگ در ۶۵۰ هزار تن در سال اعلام کرد  و گفت: ۸۰ درصد ماده اولیه این کارخانه از معادن زغالسنگ طبس و بقیه به واسطه بهبود کیفت کیفت و ککی که مشتری نیاز دارد از معادن زغالسنگ کرمان و شمال کشور تامین می شود.

مدیرداخلی کارخانه کک طبس ادامه داد: اکنون حدود ۳۰۰ نفر به طور مستقیم در این کارخانه مشغول به کارند که این تعداد تا پایان آبان به ۳۶۰ نفر می رسد و با استارت عملیات احداث نیروگاه وکارخانه کک حدود ۸۰۰ نفر به طور مستقیم در این دو مجموعه مشغول به کار می شوند.

به گفته شکاری همه نیروهای این کارخانه بومی طبس هستند و با توجه به آموزش هایی که دیدند سفر تا ۱۰۰ کارهای تعمیر، نگهداری و تولید دست خود این هاست.

مصرف کک برای صنایع چدن

وی با بیان این که مصرف کک برای صنایع چدن، سرب، روی و ریخته گری استفاده می شود افزود: دوره پخت هر کیک در هرکدام از این سلول ها حدود ۷۲ ساعت است و زمانی که تخلیه شد با روش پاشش آب سرد شده و به مقاصدی که نیاز دارند منتقل می شود.

به گفته این تولید کننده، وقتی کوره ها خاموش است و می خواهیم بهره برداری از آن را انجام دهیم باید آن را دمای محیط به ۸۵۰ درجه برسانیم و به این دما که رسید اولین کوره ساژر شده و زمان بهره برداری ست.

وقتی هم اولین کیک شارژ شد از ۸۵۰ درجه می رسد به بالای هزار درجه و این دما را عمر کوره ها که بین ۲۵ تا ۳۰ سال است باید حفظ شود یعنی دمای میانگین می شود هزار و ۲۰۰ درجه که باید ۷۲ ساعت بماند تا گازهای داخل کیک خارج و تبدیل به کک شود. همچنین بعد از پاشش آب سرد شده و آماده ارسال به مشتری ست.

 

میدان نبرد آتشین

دیگر وقت تمام، باید این سربازان نه این فرماندهان گمنام جبهه تولید اقتصادی را در این کارزار تمام عیار مقابله با تحریم ها و رسیدن به خوداتکایی به خدا سپرد و از خدا بخواهیم که در این میدان نبرد آتشین همیشه هوای طبس بهاری باشد نه با گرمایی بیش از ۵۰ درجه.

امید که دوباره توفیق رفیق راه راویان پیشرفت شود آن هم برای نوشتن و به تصویر کشیدن و ثبت و ضبط کردن نیروگاه حرارتی کک طبس. 

پایان پیام/۶۹۰۷۵