ابرچالش دانش‌بنیان‌ها خروج نخبگان از کشور است

سید محسن میرصدری، در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی ایلنا در خصوص چالش‌های کسب و کارهای نوین و دانش‌بنیان گفت: کسب و کارهای دانش‌بنیان با چالش‌های بسیاری روبرو هستند، با اهمیتی که نهاد معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صندوق نوآوری شکوفایی، به این موضوع می‌دهند و حداکثر تلاش خود را در این زمینه به انجام می‌رسانند که چالش‌ها را کاهش داده و به مجموعه‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها شتاب دهند، ولی متاسفانه چالش‌ها زیاد و در بعضی موارد هم روبه افزایش است.

وی افزود: ابرچالش در این حوزه خروج نخبگان از کشور است که عمدتا به دلیل پایین بودن سطح حق‌الزحمه آنها است، چون در کشورهای دیگر می‌توانند با همین میزان ساعت کاری، مبلغ بیشتری دریافت کنند و امکانات بیشتری هم در اختیار خواهند داشت. در مجموع، خروج کسب و کارها دلایل متعددی دارد، اگر مسائل تحریم را کنار بگذاریم، به هر حال کسب و کارها نیاز به بازارهای خارجی و داخلی دارند. بازار داخلی وقتی می‌تواند رونق پیدا کند که تمایل در داخل به خرید محصولات دانش بنیان افزایش پیدا کند. مسئولین در راستای فرهنگ‌سازی این حوزه تلاش می‌کنند ولی اقدامات عملی بیشتری هم باید انجام شود. خرید کالای دانش بنیان باید ارزش محسوب شود و دولتی‌ها کالای خارجی نخرند. در این زمینه می‌توان تحقیقاتی تعریف کرد که چه میزان، مشابه کالاهای ساخت ایران، از خارج خریداری می‌شود.

رییس کمیسیون کسب و کارهای نوین و دانش بنیان اتاق ایران اخذ گواهینامه‌های کیفی برای شرکت‌های دانش بنیان یکی از مشکلات عمده بخش صادرات دانست و خاطرنشان کرد: باید تولیدات خود را آزمایش و گواهینامه‌های مورد نیاز که در کشورهای مقصد مورد تایید است، اخذ کنند. بعضا امکانات این آزمون‌ها کافی نیست، در این زمینه نیاز به توسعه زیرساخت، توسعه مجوزها برای صدور گواهینامه‌های انطباق  داریم و حتی در خارج کشور هم نیاز به ایجاد مراکزی برای این منظور داریم.

وی گفت: شرکت‌های دانش بنیان مطالباتی را در صنایع مختلف از دولت دارند. قراردادهایی بین این شرکت‌ها و کارفرمایان منعقد می‌شود که تعدیل مناسبی ندارد. قوانین سختگیرانه و بروکراسی‌ها، تغییرات در نرخ ارز، مشکل ارزیابی دارایی‌های نامشهود که توسط معاونت علمی به صورت جدی پیگیری می‌شود از جمله مشکلات این بخش هستند. البته مدت زمان زیادی نیز نیاز است تا بانک‌ها بپذیرند که شرکت‌های دانش بنیان ارزش‌گذاری شوند و این ارزش‌گذاری رسما پذیرفته شود تا دارایی‌های غیرمشهود خود را وثیقه بگذارند.

میرصدری تاکید کرد: باید بیمه‌هایی برای محصولات دانش بنیان ایجاد شوند. بسیاری از شرکت‌های دانش بنیان کوچک هستند، اطلاعات کافی در خصوص صادرات ندارند، البته معاونت صندوق ضمانت صادرات در تلاش برای این آگاهی‌بخشی است.

وی با بیان اینکه باید از خریداران محصولات ایرانی دانش بنیان در خارج از کشور حمایت شود، افزود: حمایت‌های دولت در دو جهت می‌تواند باشد که نخست حمایت از شرکت دانش بنیان‌ها است. اخیرا سندی در نقش دانش بنیان شدن اقتصاد در حال ارائه است که البته اجرای آنها هم باید به صورت کامل پایش شود. آیین‌نامه‌های مرتبط با قانون در زمینه معافیت مالیاتی نیز باید تنظیم شود. مثلا در زمینه ارزیابی داده‌های نامشروع باید تصمیمی اتخاذ شود و این دارایی‌ها به رسمیت شناخته شوند. اکنون میزان تسهیلات به این بخش کاهش می‌یابد اما درصد سودها افزایش یافته و تامین مالی در آنها سخت می‌شود .

رییس کسب و کارهای نوین و دانش بنیان اتاق ایران با بیان اینکه درخواست ما این است که بنیه مالی صندوق‌ نوآوری و شکوفایی، صندوق پژوهش و فناوری برای حمایت از شرکت‌های دانش بنیان، تقویت شود، تاکید کرد: باید رسیک خرید کالاهای دانش بنیان  توسط دولت و بیمه پذیرفته شود، حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی جهت دهی شود، از بخش خصوصی فیدبگ بگیرند و در سرمایه‌گذاری شرکت‌های دانش بنیان بزرگ مشارکت کنند و همچنین هزینه تحقیقات و توسعه را پوشش بدهند.

وی گفت: سازمان ملی استاندارد، معاونت علمی، بخش خصوصی کمک کنند تا یک نشان کیفیت ملی برای کالاهای صادراتی تعریف بشود. مجوزهای بین‌المللی هم در این زمینه دریافت شود. در صورت نیاز در سایر کشورها هم آن را ثبت کرد که چرخه صدور گواهینامه کیفیت برای محصولات دانش بنیان به نحوی هم بومی‌سازی بشود و هم در سطح بین‌الملل هم مورد تایید قرار گیرد.