پروژه‌های مشترک ترکیه و اسرائیل؛ از پشت پرده سیاسی تا اهداف ژئوپلیتیک

فیروز دولت‌آبادی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در ارزیابی اظهارات اخیر مقامات ترکیه مبنی بر توقف  همکاری در پروژه‌های گازی و سدسازی با رژیم صهیونیستی اظهار داشت: قطعا پروژه‌های مشترک این دو باهم متوقف خواهد شد زیرا شرایط فعلی شرایطی نیست که پروژه اجرایی شود. اما واقعیت اینکه در آینده دوباره به اجرا خواهند رسید، زیرا به لحاظ اقتصادی مطالعات و سرمایه‌گذاری زیادی روی پروژه‌های سدسازی و گازی صورت گرفته است.

وی افزود: فعلا ترکیه و اسرائیل دست از اجرای پروژه می‌کشند و بعد از فروکش کردن ماجرای درگیری اسرائیل و غزه دوباره آغاز به کار خواهند کرد. اینکه پروژه سد چگونه به مسیر خود ادامه خواهد داد بستگی به شرایط بعدی دارد زیرا می‌توانند آب را به لبنان و سوریه منتقل کنند، ولی فعلا متوقف می‌شود و بعدا ترک‌ها حتما اجرا خواهند کرد، پروژه‌های گازی هم که به اندازه پروژه‌های آبی اهمیت ندارند زیرا اسرائیل جمعیت کمی دارد و نیاز زیادی به گاز ندارد. اما در هر حال هر پروژه بلندمدت تا هر زمان که این جنگ طول بکشد متوقف خواهد شد ولی دوباره از سر گرفته خواهد شد.

سفیر پیشین ایران در ترکیه خاطرنشان کرد: منطقی و طبیعی است در منطقه‌ای که جنگ صورت می‌گیرد پروژه عمرانی ادامه پیدا نکند، ضمنا اردوغان از این مسائل استفاده سیاسی نیز می‌کند، مواضعی که او اتخاذ کرد هیچ‌یک از دولت‌های عربی نداشته و مشخصا سیاستی پشت این قضیه است که در نظر دارد از آن استفاده کند. همواره شاهدیم که دولت ترکیه حرکات تند و ضربات سنگینی را دارد که بیشتر هم تبلیغاتی است و بعد دوباره شروع به عادی‌سازی قضیه می‌کنند.

وی بیان داشت: البته این پروژه‌ها به لحاظ اقتصادی ارزش چندانی در سطح تولید ناخالص ملی ترکیه و  اسرائیل ندارند و بیشتر از اینکه ارزش اقتصادی برای این پروژه‌ها قائل باشیم ارزش ژئوپلیتیکی و امنیت بخشی داشته و نشانه میل به سمت کاهش فعالیت‌های نظامی و امنیتی است.

دولت‌آبادی گفت: این خطوط به لحاظ ژئوپلیتیکی دو منطقه را به هم پیوند می‌زند و همچنین باعث اتصال ژئوپلیتکی ترکیه، اسرائیل و کشورهای بین این دو خواهد شد. باتوجه به اینکه از این مسیرها عبور می‌کند خود به خود پیوند و پیوستگی را بین این مناطق ایجاد می‌کند اما به لحاظ اقتصادی منافع آن محدود است. بعبارت دیگر بیشتر نشانه تمایل به عدم فعالیت نظامی و امنیتی و حرکت به سمت حفظ شرایط آرامش‌بخش است. اکنون تولید ناخالص ملی در ترکیه حدود ۱۰۰۰ میلیارد دلار و کشورهای سوریه لبنان هم اگر هر کدام ۱۰۰ میلیارد دلار تولید ناخالص ملی داشته باشند عبور یک خط ۵ میلیون متر مکعبی گاز تاثیر چندانی به لحاظ اقتصادی برای هیچ یک از طرفین نخواهد داشت و آنچه اهمیت دارد مباحث ژئوپلیتیکی است که در دستور کار و جزء اهداف اصلی است.