نقشه ارتش اسرائیل برای اشغال دوباره ذخیره‌گاه طبیعی غزه

به گزارش گروه اقتصاد بین الملل خبرگزاری فارس، ارتش رژیم صهیونیستی طی یک ماهی که از تجاوز نظامی آن به نوار غزه می‌گذرد و به دنبال آغاز عملیات‌های محدود زمینی از سمت شمال این منطقه بارها به طور مستقیم یا از طریق سازمان ملل برای اهالی غزه ضرب الاجل تعیین کرده و گفته کل جمعیت ۱.۱ میلیونی ساکن شمال وادی غزه باید به جنوب غزه نقل مکان کنند.

دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی نیز روز یکشنبه ادعا کرد که نظامیان صهیونیست شهر غزه را محاصره کرده‌اند و اکنون یک غزه جنوبی و یک غزه شمالی با خط مرزی وادی غزه به وجود آمده و آنها آماده حمله به داخل شهر می‌شوند که البته رزمندگان مقاومت با تشریح دستاوردهای خود طی روزهای اخیر تاکید کردند، پیشروی دشمن را ناکام می‌گذارند.

 

اما وادی غزه کجاست که رژیم صهیونیستی می‌خواهد فلسطینیان به جنوب آن کوچ کنند؟

 

وادی غزه یک منطقه جغرافیایی شامل بستر رودخانه غزه و ده‌ها شهر، شهرک، اردوگاه و روستا در منطقه میانی نوار غزه است و از ارتفاعات شجرة البقار در نزدیکی شهرک صهیونیست‌نشین سدیه بوکر در صحرای اشغالی نقب آغاز و تا دریای مدیترانه در نزدیکی منطقه الزهراء در نوار غزه امتداد دارد.(منطقه الزهراء جایی است که رژیم صهیونیستی در حملات هوایی خود بخش اعظم آن را با خاک یکسان کرده است).

 

وادی غزه تقریباً ۱۹ کیلومتر امتداد دارد که هشت کیلومتر آن در نوار غزه واقع است و مابقی در شهرک‌های صهیونیست نشین اطراف نوار غزه قرار دارد.

در واقع وادی غزه خطی را تشکیل می‌دهد که غزه را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند و شلوغ ترین منطقه نوار غزه به شمار می‌رود.

رژیم صهیونیستی از همان دهه هفتاد قرن گذشته که سرزمین‌های فلسطینی را اشغال کرده با منحرف کردن آب رودخانه غزه به سمت زمین‌های تحت اشغال خود مانع کاهش جریان آب در این منطقه شده است.

در سال ۲۰۰۷، این منطقه را به عنوان ذخیره‌گاه طبیعی معرفی کردند، اما بعداً به محل تخلیه زباله‌های رژیم صهیونیستی تبدیل شد و اشغالگران تا سال ۲۰۲۲  نیز روزانه ۱۶ هزار مترمکعب پساب آلوده فاضلاب را در این منطقه تخلیه کردند.

موقعیت جغرافیایی

وادی غزه در مجاورت منطقه باستانی معروف به «تل العجول» واقع شده است و شهر غزه  در شمال نوار غزه را از استان‌های منطقه مرکز نوار غزه جدا می‌کند.  این منطقه از ارتفاعات شجرة البقر (نزدیک شهرک صهیونیست نشین سدیه بوکر) تا منطقه الزهرا در نوار غزه در نزدیکی دریای مدیترانه امتداد دارد.

وادی غزه در مرکز نوار غزه در جنوب فلسطین قرار دارد و از شمال غربی با دریای مدیترانه، از جنوب شرقی با اردوگاه البریج، از جنوب غربی با اردوگاه النصیرات و از شمال با شهر الزهرا همسایه است

وادی غزه که از شرق تا غرب نوار غزه امتداد دارد این منطقه را به دو بخش شمالی و شمالی تقسیم می‌کند:

 بخش جنوبی نوار غزه نزدیک مرز مصر است که شامل ده‌ها شهرک، محله و اردوگاه از جمله النصیرات، دیرالبلح، البریج، المغازی، خان یونس، عبسان و رفح می‌شود و حدود ۲۵۰ هزار نفر جمعیت دارد.

منطقه شمالی نوار غزه که بخش اعظم بمباران‌های رژیم صهیونیستی در آنجا متمرکز است، شامل چندین شهر و روستا و اردوگاه‌های آوارگان فلسطینی است .

 نزدیک به یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در منطقه شمال نوار غزه ساکن هستند و رژیم صهیونیستی طی مدت یک ماهی که از آغاز تجاوز نظامی آن به نوار غزه می‌گذرد خواستار تخلیه این منطقه شمال نوار غزه و آواره شدن مردم آن به جنوب نوار غزه شده است.

شهر غزه، شهر جبالیا، بیت لاهیا، بیت حانون، ام النصر و اردوگاه جبالیا که پرچمعیت‌ترین اردوگاه در سطح نوار غزه است در بخش شمالی نوار غزه واقع است.

منطقه‌ای هم که رژیم اشغالگر خواهان کوچ کردن مردم غزه به آنجاست منطقه «المواصی» خوانده می‌شود که در جنوب شرق وادی غزه در نوار ساحلی به طول ۱۲ کیلومتر واقع است که از دیر البلح در شمال نوار غزه تا استان خان یونس و استان رفح در جنوب نوار غزه امتداد دارد که یک منطقه روستایی در  نوار ساحلی به عرض یک کیلومتر و طول ۱۴ کیلومتر است.

 وادی غزه انتهای یک جریان آب رودخانه‌ای محسوب می‌شود که شاخه‌های تغذیه کننده آن در نواحی کوهستانی مرکزی، ارتفاعات شمال نقب(سرزمین های اشغالی)، و بخش‌های غربی و جنوب غربی رشته کوه‌های الخلیل هستند.

 

وادی غزه همچنین شامل ۱۵ حوضه آبریز اصلی و فرعی به مساحت ۳۶۰۰ کیلومتر مربع است  که در سه منطقه شامل منطقه  ۳۲۱۹ کیلومتر مربعی در بئر السبع(بزرگ‌ترین شهر و مرکز استان جنوبی اسرائیل در منطقه صحرای نقب در جنوب اسرائیل)، ۳۱۴ کیلومتر مربعی در استان الخلیل(بزرگ ترین شهر کرانه باختری در  ۳۰ کیلومتری جنوب قدس) و ۴۵ کیلومتر مربعی در نوار غزه امتداد دارد.

به گفته وزارت گردشگری و آثار باستانی فلسطین،  در گذشته نه چندان دور منطقه وادی غزه پوشیده از درختان و گیاهان و سرشار از آب بود و ۱۲۶ گونه پرنده در آن ثبت شده است که ۵۵ گونه آبزی، ۷۵ گونه خشکی، ۳ گونه پستاندار و ۱۹ گونه خزنده بودند. علاوه بر ۲۱۶ گونه گیاه که ۱۲۹ گونه آن ثبت شده و  از جمله  آن گونه‌های در معرض تهدید و نادر در سطح جهانی است.

وادی غزه یک منطقه  بین دریای مدیترانه و صحرا است که با نوسانات آب و هوایی با توجه به میزان بارندگی در طول سال روبه روست. این منطقه  از آب و هوای نیمه خشک با زمستان‌های نه چندان سرد و تابستان‌های داغ برخوردار است و بهار در آنجا از ماه مارس آغاز می‌شود و تا ژوئن ادامه دارد.

با وجود خشکسالی که مشخصه منطقه وادی غزه است، رطوبت هوا در طول سال در این منطقه زیاد است و میانگین دما ۳۳ درجه سانتیگراد است و سردترین ماه سال ژانویه است که میانگین حداقل دما در آنجا هفت درجه سانتیگراد است.

وادی غزه در منطقه‌ای با بارندگی کم قرار دارد و میانگین بارندگی سالانه آن حدود ۱۱۶ میلی‌متر است. بادها از سمت جنوب غربی در سراسر دره می‌وزند و بیشترین سرعت باد در طول سال به حدود ۷.۶ کیلومتر در ساعت می‌رسد.

 

وادی غزه مملو از مکان‌های باستان‌شناسی است که از گذشته این منطقه و بازسازی باستانی آن در دوره‌های متوالی تاریخ حکایت می‌کند و ریشه در تمدن دوران‌های گذشته از کنعانی، فرعونی، بیزانس، رومی و اسلامی دارد.

قبل از فاجعه یوم النکبه در سال ۱۹۴۸ و با تقسیم اداری تحت قیمومیت بریتانیا، خانواده‌های بادیه‌نشین با ریشه قبایل بئرالسبع در وادی غزه  زندگی می‌کردند و در منطقه بین رودخانه و منطقه رفح اسکان گزیدند, اما با اشغالگری صهیونیست‌ها آنها از زمین‌های خود به سمت شهرهای غزه و خان یونس آواره شدند.

ساکنان منطقه وادی غزه عمدتاً کشاورزی و دامداری می‌کنند و در نواحی پایین دست رودخانه که روستاها و مزارع گسترده هستند، ساکنان عمدتاً به کشاورزی علاقه‌مند هستند و مرکبات، سبزیجات و میوه ها می‌کارند. در جهت سمت وسط و بالادست رودخانه دامپروری بیشتر از کشاورزی رونق دارد.

در سال ۱۹۸۱، اشغالگران صهیونیست برای اولین بار مرزها و ایست‌های بازرسی مرزی را بین غزه و مصر ایجاد کردند که از گذرگاه رفح عبور می‌کرد. در سال ۱۹۹۴، نوار غزه بر اساس توافق اسلو تحت حاکمیت خودمختار قرار گرفت. وقوع انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ منجر به ساخت یک دیوار حائل بلند در اطراف کل این  منطقه شد. در سال ۲۰۰۵، اشغالگران به زور از غزه بیرون رانده شدند و شهرک‌هایی را که در وادی غزه ایجاد کرده بودند، برچیدند.

رودخانه وادی غزه تنها پهنه آبی در میان چهار منبع آبی نوار غزه است و بر اساس کنوانسیون رامسر که در سال ۱۹۶۹ در ایران منعقد شد، به‌عنوان تنها منطقه تالاب در نوار غزه طبقه‌بندی شد.

سرقت آب رودخانه توسط اشغالگران

رژیم صهیونیست در سال ۱۹۷۵  شروع به ساخت سدهایی کرد که آب رودخانه وادی غزه را به سمت شمال نقب منحرف می‌کرد که این مقدار آب بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون متر مکعب در سال تخمین زده می‌شود.

بر اساس گزارش موسسه مطالعات فلسطین درباره شرایط و مشکلات بخش کشاورزی آبی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین، اشغالگران از اوایل دهه ۱۹۸۰  حدود ۸۰۰ میلیون متر مکعب آب وادی غزه را به سرقت بردند.

بسیاری از مطالعات و گزارش‌ها نشان داده‌ است که اسرائیل گهگاه دریچه‌های سد را پس از پر شدن در فصول بارش شدید باز می‌کند. که منجر به سرازیر شدن مقادیر زیادی آب به وادی غزه می‌شود که برای خانه‌ها و زمین‌های کشاورزی مردم در اطراف رودخانه و خرابی‌های زیادی به بار آورد (چیزی که در سال‌های ۱۹۹۱، ۱۹۹۴، ۲۰۱۰، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۵ اتفاق افتاد).

بر اساس برآوردهای وزارت کشاورزی غزه، خسارات وارد شده به بخش کشاورزی در نتیجه  باز شدن دریچه‌های سدهای اسرائیل  در سال ۲۰۲۰ حدود ۵۰۰ هزار دلار بوده است.

اسرائیل وادی غزه را زباله دان خود کرده بود

ساخت سدهای اسرائیلی در طول مسیر رودخانه وادی غزه همچنین منجر به انباشت مقادیر زیادی زباله و فاضلاب در بستر رودخانه شده و با تخلیه فاضلاب شهرک‌های صهیونیست‌نشین مشرف به منطقه مرکزی غزه به سمت این رودخانه وضعیت بدتر شده است.

در سال ۱۹۷۴، آنروا همچنین سیستمی را ایجاد کرد که  فاضلاب سه اردوگاه در منطقه مرکزی نوار غزه جمع آوری و به وادی غزه سرازیر می شد به گفته اداره کیفیت محیط زیست در نوار غزه، تا پایان سال ۲۰۲۱، روزانه حدود ۱۶۰۰۰ متر مکعب فاضلاب به وادی غزه ریخته می شد

در سال ۲۰۰۰، سازمان کیفیت محیط زیست این منطقه را به عنوان ذخیره گاه طبیعی طبقه بندی کرد و یونسکو از سال ۲۰۱۲ این منطقه را در فهرست اولیه میراث جهانی خود قرار داده است.

در سال ۲۰۲۱، شورای خدمات مشترک برای برنامه ریزی و توسعه در وادی غزه  با مشارکت پنج شهرداری مشرف به ذخیره گاه با هدف توسعه منطقه وادی غزه و تبدیل آن به ذخیره گاه طبیعی عاری از فاضلاب راه اندازی شد، اگرچه رژیم صهیونیستی به اشکال مختلف اعم از تجاوز و محاصره مانع هر گونه توسعه وادی غزه و در کل نوار غزه شده است.

پایان پیام/