آشتی‌کنان خزر با خلیج گرگان

خبرگزاری فارس- گروه استان ها: وضعیت بغرنج خلیج گرگان می‌رفت که اسف‌بارتر شود به گونه‌ای که از فرزند خزر دیگر نام و نشانی باقی نماند اما با توجه همت مسئولان بارقه‌های امید برای زنده ماندن این پهنه آبی بیشتر شده است.

چند هفته قبل یکی از معاونان محیط زیست گلستان طی مصاحبه‌ای اظهار کرد که نیمی از خلیج گرگان خشک شده، خبری که بین اخبار مرتبط با آبگیری برخی از تالاب‌های استان گلستان چندان برجسته و به چشم نیامد. این اظهار نظر رسمی بیانگر تایید اظهارات مجری طرح بین المللی بررسی اثر نوسانات دریای خزر بر محیط زیست مناطق ساحلی در آذرماه سال ۱۳۹۹ بود در آن روز هم «همایون خوشروان» یکی از برجسته‌ترین محققان دریای خزر طی مصاحبه‌ای هشدار داده بود که در صورت استمرار پسروی آب دریای خزر، پهنه آبی خلیج گرگان در سال ۱۴۰۲ خشک خواهد شد.

با روی کار آمدن دولت سیزدهم شرایط بغرنج خلیج گرگان و ضرورت احیای آن به عنوان یک اولویت در دستور کار کارگزاران اجرایی حکومت قرار گرفت. این بار دیگر از بهانه‌های بنی اسرائیلی مانند چشم انتظاری برای تکمیل مطالعات، مخالفت کارشناسان به ظاهر متخصص، ضرورت تغییر ندادن چرخه طبیعت، امیدواری به پرآبی خزر و احیای طبیعی خلیج گرگان و نبود اعتبار مکفی مانع عزم دولت نشد.

آیت الله سید ابراهیم رئیسی در اسفند ماه سال ۱۴۰۰ به گلستان سفر کرد و با وجود شرایط بد جوی، باد شدید و عدم امکان پرواز بالگرد برای حضور در جزیره آشوراده و پایش هوایی خلیج گرگان، کوتاه نیامد و با قایق موتوری وارد پهنه مواج خزر شد تا از نزدیک آخرین وضعیت خلیج گرگان و جزیره آشوراده را بررسی کند. رئیس دولت سیزدهم در بازدید از خلیج گرگان دستور داد که عملیات احیای خلیج گرگان و لایروبی کانال‌های آبرسان حتی ۲۴ ساعت هم به تاخیر نیفتد.

با همگرایی مطلوب همه دستگاه‌های اجرایی و نظارتی در حوزه لایروبی و احیای خلیج گرگان، فرایند لایروبی یکی از کانال‌های سه گانه آبرسان و رابط بین دریای خزر و خلیج گرگان در کوتاه‌ترین زمان آغاز شد.

چندین دستگاه کاترساکشن و لایروب، ده‌ها فروند قایق، تراکتور، بیل مکانیکی، کامیون ده‌ها وسیله راهسازی و مهندسی در شمال جزیره آشوراده مستقر شدند تا لایروبی از کانال «آشور» به عنوان نخستین اولویت عملیات احیای خلیج گرگان شروع شود.

تغییرات مرفودینامیکی کانال‌های آبرسان ناشی از پسروی آب دریای خزر و رسوب گذاری سبب شد که براساس برآوردهای کارشناسان، لایروبی و تعریض کانال آشور به بیش از یک میلیون متر مکعب خاکبرداری و انتقال رسوب نیاز داشته باشد.

لایروبی این کانال به طول هشت کیلومتر و در ۱۰ فاز در دستور کار قرار گرفت و براساس آخرین اطلاعیه صادره از سوی پیمانکار پروژه و قرارگاه خاتم الانبیا در روزهای آینده شاهد بهره برداری نهایی کانال تعریض شده آشور خواهیم بود.

*استمرار زنجیره مداخلات در خلیج گرگان

یکی از فعالان محیط زیست و بومیان منطقه در این خصوص خلیج گرگان به خبرنگار فارس گفت: با اتصال خلیج گرگان به دریای خزر شاهد تغییرات محسوسی در کمیت و کیفیت آب خلیج گرگان خواهیم بود و امیدها برای حفظ ذخایر ارزشمند ژنتیکی این اکوسیستم بیشتر خواهد شد.

سردار هخامنشی ادامه داد: خلیج گرگان به عنوان مهم‌ترین بخش آبی کره میانکاله با تسهیل و تبادل آبی با خزر بار دیگر احیا خواهد شد.

وی گفت: با ورود آب به خلیج گرگان یقیناً شاهد تعداد بیشتری از پرندگان و حیات وحش در این سازگان خواهیم بود.

هخامنشی ابراز امیدواری کرد با ورود و تبادل آب، یقیناً مسائلی مانند تلفات گسترده حیات وحش و پرندگان زمستان گذران تکرار نخواهد شدو

وی گفت: در سال‌های گذشته و به سبب تاخیر در بازگشایی این کانال‌ها و احیای خلیج گرگان، حدود ۱۰۰ هزار قطعه انواع پرنده آبزی تلف شدند که اگر عملیات لایروبی زودتر انجام می شد، شاهد بروز و تکرار این فاجعه نبودیم.

این فعال محیط زیست عنوان کرد: برای حفظ کمیت و کیفیت آب خلیج گرگان باید سایر مداخلات احیایی این اکوسیستم در دستور کار قرار بگیرد و بی وقفه استمرار داشته باشد.

*بازگشایی آشور در روزهای آینده

نماینده مردم شهرستان‌های بندر ترکمن، گمنشان و بندر گز و کردکوی هم در جمع خبرنگاران گفت: با پایان لایروبی کانال آشورآده، شاهد بازگشت و افزایش سطح آب در سواحل غرب و رونق گردشگری در جزیره آشوراده و سواحل بندرگز و بندرترکمن خواهیم بود.

عبدالجلال ایری با تشریح آخرین وضعیت اجرای عملیات لایروبی کانال آشوراده، از اتمام عملیات و بازگشایی این کانال و احیای خلیج گرگان در روزهای آینده خبر داد.

وی افزود: در سال های اخیر، شاهد قطع ارتباط دریایی بین بندرگز و بندرترکمن با دریای خزر بودیم که معیشت مردم ، صیادان و ساحل نشینان شدیدا تحت تاثیر قرار گرفت.

ایری گفت: لایروبی کانال آشوراده پس از یک سال، به مرحله نهایی خود رسیده و طی روزهای آینده بازگشایی خواهد شد.

نماینده مردم غرب گلستان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: شاهد اختلاف ارتفاع ۵۰ سانتیمتری دریای خزر و خلیج هستیم که دریا در تراز بالاتری قرار دارد و با بازگشایی کانال، شاهد جریان آبی بسیار خوبی از دریا به خلیج خواهیم بود.

وی گفت: حدود یک ماه تا ۴۵ روز زمان می برد تا پس از بازگشایی کانال، آب به سواحل بندرگز و بندرترکمن برسد.

*شروع پمپاژ دریا به خلیج در سفر دوم

استاندار گلستان هم در خصوص طرح علاج بخشی خلیج گرگانبه رسانه ها گفت: لایروبی کانال اصلی خلیج گرگان که در مرحله پایانی قرار دارد پس از بهره‌برداری، سطح آب این پهنه را ۷۰ سانتی‌متر افزایش خواهد داد.

علی‌محمد زنگانه افزود: علاج بخشی خلیج گرگان ضرورت انکارناپذیر برای رسیدن به توسعه است و به همت دولت انقلابی و مردمی دکتر رییسی، این پروژه مهم مورد توجه جدی قرار دارد.

وی بیان کرد: تغذیه مصنوعی، پمپاژ آب و دیگر مداخلات به عنوان یک بسته برای سفر دوم ریاست محترم جمهور تعریف شده است.

زنگانه ادامه داد: لایروبی کانال آشور به پایان رسیده و طی روزهای آینده آماده بهره‌برداری است.

*عملیات تعریض به پایان رسید

فرماندار بندر ترکمن هم به خبرنگاران گفت: عملیات تعریض و تعمیق کانال آبرسان به خلیج گرگان به اتمام رسیده و در حال حاضر فقط یک بند خاکی در محدوده یک سوم شرقی کانال وجود دارد.

نورمحمد جعفری ادامه داد: با صدور هشدارهایی، از صیادان و سایر بهره‌برداران پیرامون پروژه لایروبی خواسته شده است تا در روزهای آینده از نزدیک شدن به محدوده پروژه پرهیز کنند.

وی ادامه داد: گزارش آخرین وضعیت پروژه به مدیران ارشد استان ارسال و پس از تصمیم گیری نهایی به اطلاع مردم خواهد رسید.

به گزارش خبرگزاری فارس، در کمتر از دو سال یکی از مهم‌ترین وعده‌های دولت سیزدهم به اهالی گلستان در حال محقق شدن است و تا روزهای آینده آب دریای خزر وارد خلیج گرگان می شود.

بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند با تسهیل تبادل آبی بین دریای خزر و خلیج گرگان علاوه بر بهبود کمی و کیفی آب در خلیج گرگان، تحولی شگفت در بهبود شرایط زیستی و اکولوژیکی موجودات زنده و حیات وحش این بوم سازگان اتفاق بیفتد.

پایان پیام/83026