چرا ترکیه خواهان عدم‌حضور ناتو در دریای سیاه است؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، مقامات ترکیه در روزهای اخیر، باز هم درباره اهمیت تنش در دریای سیاه و حفظ ثبات و امنیت این منطقه استراتژیک اظهار نظر کرده‌اند. توجه ویژه ترک‌ها به دریای سیاه ازاین‌رو اهمیت دارد که اساساً یکی از ابعاد مهم و حیاتی تشکیل‌دهنده موقعیت ژئوپولیتیک خاص ترکیه، همجواری این کشور با دریای سیاه است.

ترکیه علاوه بر آن که کنار این دریا قرار گرفته، تنها نقطه جهان است که از راه گذرگاه‌های بسفر و داردانل، اجازه می‌دهد کشتی‌ها از دریای سیاه و از گلوگاه استانبول بگذرند، به مرمره، اژه و مدیترانه بروند و در مسیر حرکت به‌سمت دریای سیاه نیز، همین خط را دنبال کنند، در نتیجه، رویکرد ترکیه به عبور و مرور کشتی‌های نظامی و غیرنظامی در این منطقه اهمیت بسیاری دارد.

حالا به‌نظر می‌رسد مقامات آنکارا، یک بار دیگر در مورد ترتیبات امنیتی دریای سیاه، به ارزیابی مجدد رسیده‌اند و از احتمال تلاش اعضای ناتو برای قدرت‌نمایی در دریای سیاه، نگران هستند، چرا که ترکیه به‌عنوان یکی از اعضای قدیمی ناتو، نخستین کشوری است که در جریان بروز یک کشمکش احتمالی، ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرد،
به همین دلیل مقامات سیاسی و نظامی ترکیه خواهان عدم حضور ناتو در دریای سیاه هستند و چنین چیزی نشان‌دهنده توجه آنکارا به ملاحظات امنیتی مرتبط با رویکردهای دفاعی روسیه در منطقه است.

دریاسالار ترکیه: نمی‌خواهیم ناتو در دریای سیاه باشد

قبلاً ترکیه ترجیح می‌داد در مورد رویکردهای پیمان نظامی ناتو به دریای سیاه و چند و چون مهار روسیه در منطقه، به‌شکل علنی اظهارنظر نکند و صرفاً در جلسات و نشست‌های سران ناتو، تبعیت خود از تصمیمات ناتو را نشان دهد. اما حالا ترکیه دیدگاه دیگری دارد که نشان دهنده این است که دست کم در طرح مسائل دفاعی و در ظاهر، تفاوت هایی با دیگر اعضای ناتو دارد.

دریاسالار ارجمند تاتلی اوغلو فرمانده نیروی دریایی دیروز و در مراسم صد و سی و سومین سالگرد تأسیس دانشکده افسران دریایی در یالووا، به رویکردهای تهاجمی آمریکا و ناتو واکنش نشان داد و گفت: «از آنها می خواهیم دریای سیاه را به خاورمیانه تبدیل نکنند. ما بر اساس وظایفی که در توافق مونترو بر عهده گرفته ایم، برای حفظ ثبات دریای سیاه، هر آن چه را که لازم باشد انجام خواهیم داد و رسماً اعلام می کنیم که نمی خواهیم ناتو یا آمریکا در دریای سیاه حضور داشته باشند. هدف ما پیروی از مونترو است. ما به عنوان ترکیه همه امنیت را در دریای سیاه تضمین می کنیم و نیازی به حضور ناتو نداریم».

تاتلی اوغلو همچنین با اشاره به اهمیت استراتژیک دریای سیاه گفت: «جنگ اوکراین و روسیه که از سال 2022 آغاز شده، دوران جدیدی را در تقابل ژئوپلیتیکی در دریای سیاه به وجود آورده است. همانطور که می دانید ناتو در تلاش است تا اقداماتی را در دریای سیاه انجام دهد. اما ما اعلام کردیم که لازم نیست قدمی بردارند و ما این اقدامات را انجام خواهیم داد. ما شرایط و ترتیبات امنیتی دریای سیاه را لحاظ می کنیم و لازم نیست ناتو یا آمریکا کار خاصی انجام دهد. علاوه بر ابعاد کلان امنیت و ثبات، به مسائل فنی هم ورود می کنیم. به عنوان مثال، بیش از 400 مین به دلیل جنگ اوکراین و روسیه به دریای سیاه ریخته شده است. 17 عدد از این مین ها به سواحل ما آمدند. در مجموع دو مورد، در کاستامونو و دیگری در ورودی بندر کارادنیز ارگلی منفجر شدند. این مین ها بسیار خطرناک هستند و ما در حال مبارزه با این پدیده هستیم».

فرمانده نیروی دریایی ترکیه، به اهداف کشورش در حوزه انرژی دریای سیاه نیز اشاره کرده و گفت: «کشتی های حفاری ما در این منطقه در حال کار هستند و ما علاوه بر مقابله با مین ها، هر تهدید امنیتی دیگری را نیز دفع می کنیم. بنابراین، ما در دریای سیاه در یک مبارزه بسیار جدی هستیم و با طیف های گوناگونی از موضوعات مرتبط با نفت و گاز، غلات و تهدیدات امنیتی خارجی مقابله می کنیم. بنابراین یک بار دیگر تاکید می کنم، ما به عنوان ترکیه همه ابعاد امنیت را در دریای سیاه تضمین می کنیم. آنها نباید دریای سیاه را به خاورمیانه تبدیل کنند. لذا نمی خواهیم ناتو یا هیچ کشوری وارد منطقه  شود».

فرمانده نیروی دریایی ترکیه همچنین به این مضووع اشاره کرده که «در شرق مدیترانه جنگ قدرت در جریان است. هیچ دولتی در مدیترانه شرقی نمی تواند به تنهایی استیلای دریایی خود را تحمیل کند. زیرا تعداد کشورها بسیار زیاد است و صلاحیت های دریایی به هم پیوسته دارند. با این حال، دولت یونان و قبرس جنوبی، در تلاشند تا با اعلام حوزه های قضایی مختلف دریایی، ثروت های آنجا را به تنهایی در اختیار داشته باشند. ما شاهد این هستیم که در مدیترانه شرقی، یونان، قبرس جنوبی، اسرائیل و مصر بلوکی مخالف تشکیل داده اند. این بلوک با حمایت آمریکا عملاً در مقابل ترکیه قرار می گیرند. آنها قصد دارند با انجام رزمایش های مشترک، نیروی دریایی ترکیه را بازدارند».

در پایان باید گفت، دریای سیاه به عنوان یکی از مناطق بسیار مهم و استراتژیک جهان، از حیث موازنات امنیتی و نظامی، از چنان اهمیتی برخوردار است که هر نوع رویداد و کشمکش جدید در این منطقه، همه موازنات دنیا را تحت تاثیر قرار می دهد.

در نتیجه در صورتی که ترکیه ملاحظات ویژه ای برای عدم حضور ناتو در این منطقه داشته باشد، چنین چیزی به این معنی است که برای سالیان آتی، سناریوها و ترتیبات امنیتی جدیدی برای این منطقه مورد ارزیابی قدرت ها قرار خواهد گرفت و بعید نیست که حساسیت چنین سناریوهایی، حتی فراتر از درگیری ناتو و روسیه در میدان اوکراین باشد. حال باید دید آیا ترکیه می تواند در چنین میدانی خود را نزدیک روسیه نگه دارد یا خیر.

انتهای پیام/