لزوم بازنگری جدی در روش‌های محرومیت‌زدایی

به گزارش وبانگاه به نقل از خبرگزاری مهر، حسین دهقان با اشاره به اینکه شرط اثرگذاری اقدامات در مناطق محروم را ایجاد انگیزه ماندگاری در مناطق دانست و گفت: زمانی تکلیف ما در یک منطقه محروم تمام می‌شود که مطمئن باشیم شرایط بقا برای زندگی باثبات در منطقه فراهم شده است و قطعاً بنیاد مستضعفان به‌هیچ عنوان دنبال رفع تکلیف، شرایط حداقلی و فرار از وظیفه محوله نیست.

وی در ادامه، شرط خروج محرومین از چرخه دائماً زاینده محرومیت را ایجاد امید و نشاط دانست و گفت: نشاط عامل ایجاد سازندگی، تحرک و انگیزه است و مجموعه این پارامترها فردای بهتر را برای یک منطقه محروم به ارمغان می‌آورد. باید موتور خودکفایی را در مناطق هدف روشن کنیم. مهمترین ویژگی این موتور این است که در طول زمان کار می‌کند، پایدار است و انرژی‌اش را از خودش می‌گیرد و قرار نیست دائماً به دیگری وابسته باشد.

وی افزود: یک جامعه به میزان دسترسی که به خدمت پیدا می‌کند از محرومیت فاصله می‌گیرد. برای مثال باید فکر کرد که چطور می‌توان از ابزارهای نوظهور مانند هوش مصنوعی دسترسی دائمی کودکان مناطق محروم را برای استفاده از امکانات آموزشی فراهم کرد.

دهقان شناساندن توانایی ذاتی به افراد را مهمترین رکن توانمندسازی دانست و تاکید کرد: انسان‌ها ذاتاً توانمند هستند و وظیفه ما شناساندن این توانایی به افراد است. متأسفانه در طول زمان ناخودآگاه برخی مناطق محروم را تحقیر کرده‌ایم و عزت‌نفس آنان را از میان برده‌ایم و این موجب شده است در آنان حس وابستگی و نیاز به دیگران تقویت شود. این قطعاً شیوه درست محرومت‌زدایی نیست و نمی‌تواند به خودکفایی مستمر این جوامع منجر شود.

وی چرخه فقر را یک چرخه دائماً فراینده دانست و گفت: توانمندسازی یعنی این دیدگاه را در فرد به وجود آوریم که فقر را برای خود و اطرافیانش نپذیرد و این تنها با ایجاد اعتمادبه‌نفس در افراد شکل می‌گیرد به طوری که اگر زمانی بسته یا کمکی را به وی دادید، ناراحت شود و این را خلاف عزت خود بداند. ما اگر این عزت را در افراد تقویت کنیم محرومیت کمرنگ می‌شود و پیشرفت پایدار مبتنی بر عزت‌نفس شکل می‌گیرد.

دهقان تثبیت جمعیت، برگشت مهاجران و جمعیت‌پذیر کردن مناطق را سه شرط محرومیت‌زدایی اصولی دانست و گفت: ایجاد تعلق سرزمینی و هویت‌بخشی به مناطق نوعی محرومیت‌زدایی پایدار است. برای مثال خیلی از مناطق، اهالی ثروت‌مندی دارند که مشتاق سرمایه‌گذاری هستند و باید با آغوش باز آن‌ها را در پیشرفت مناطق سهیم کنیم. باید ساکنان مناطق محروم با افتخار از تعلق خود به زادبوم خویش یاد کنند و این حس افتخار و تعلق سرزمینی را به همه‌جای کشور برگردانیم.

این مقام مسئول توانمندسازی را رشد تا حد رسیدن به معیارهای زندگی سالم تفسیر کرد و افزود: انسان سالم می‌تواند بلاشرط شاد زندگی کند و خود را در یک مختصات چندگانه تعریف کند و ضمن پذیرش مسئولیت خود با دیگران ارتباط بگیرد و در قالب این ارتباط به محیط، بهره برساند و بهره کسب کند.

حسین دهقان شرط توانمندسازی را ایجاد جامعه خودیار دانست و گفت: بنیاد مستضعفان در منطقه‌ای وارد می‌شود که دولت‌ها نیامده‌اند و ملت و بخش خصوصی توان سرمایه‌گذاری در آن را ندارد این یعنی تلاش می‌کنیم با امکانات موجود به دولت کمک کنیم تا شرایط بهتری برای قشر مستضعف جامعه و مناطق محروم ایجاد کند.

وی در پایان ایجاد پلتفرم‌های محرومیت‌زدایی را عامل ساده و ارزان کردن فرایند توانمندسازی دانست و تاکید کرد: ما گاهاً باید به‌جای ساخت زنجیره‌های جدید، حلقه مفقوده زنجیره‌های گذشته را تکمیل کنیم و یکی از مهمترین رویکردهای بنیاد علوی در دوره جدید استفاده از ابزار فناورانه برای برطرف کردن این حلقه‌های مفقوده است. بازنگری جدی در روش‌های محرومیت‌زدایی و استفاده از توان قشر جوان همراه با استفاده از ابزار فناورانه می‌تواند عامل تحول در توانمندسازی مناطق کم‌برخوردار باشد.