انتقاد از ریخت‌وپاش و بودجه نجومی ریاست‌جمهوری ترکیه

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، در شرایطی که بحران اقتصادی و تورم بی‌سابقه، زندگی را بر ده‌ها میلیون خانوار ترکیه دشوار کرده است، ریخت‌وپاش، اسراف و هزینه‌های نجومی در اغلب نهادهای دولتی ادامه دارد.

ترکیه، هم‌اکنون بالاترین تورم مواد غذایی در 3 دهه اخیر را تجربه می‌کند، با وجود این، دولت نه‌تنها مخارج و اعتبارات جاری خود را پایین نیاورده بلکه به‌طرز معنی‌داری آن را افزایش داده است.

یکی از بخش‌هایی که بالاترین بودجه را گرفته، همان ساختاری است که در ادبیات رسمی دولت ترکیه آن را «نهاد ریاست‌جمهوری» و «مجموعه بخش‌های ریاست‌جمهوری» می‌نامند اما همه احزاب مخالف با چنین کلمه‌ای از آن یاد می‌کنند: «دربار»!

این کلمه از زمانی به ادبیات رسانه ای و ادبیات مخالفین اردوغان راه یافت که او دستور داد کاخ عظیمی در محله بش تپه آنکارا بنا شود. این کاخ یک هزار و دویست اتاق، ده ها تالار و سالن و یک کتابخانه بسیار عظیم دارد و با الهام گرفتن از معماری دوران امپراتوری سلجوقی ساخته شده است.

این ساختمان هنوز هم در رسانه های دولتی به عنوان «مجموعه واحدهای ریاست جمهوری» خوانده می شود اما مخالفین آن را دربار می نامند و معتقدند که علاوه بر هزینه های سنگین نگهداری، مصارف جاری این مجموعه کاخ بزرگ، حتی از خرج و مخارج دربار عثمانی هم بالاتر است.

زمانی که ولادیمیر پوتین به دعوت اردوغان به عنوان یکی از نخستین مهمانان خارجی به کاخ بش تپه رفت، در یک شوخی معنی دار سیاسی به او گفت: «این همه اتاق می خواهید چکار؟ یک اتاقش را به من بدهید!»

نهاد ریاست جمهوری ترکیه تا قبل از اردوغان یعنی در دوران ریاست جمهوری عبدالله گل و اسلاف او، در چانکایا و در یک کاخ کوچک بود. اما اردوغان معتقد بود که یک کاخ کوچک که در کنار یک خیابان کوتاه واقع است و هیچ جلوه تصویری و چشم انداز گسترده ای ندارد، به اعتبار جهانی ترکیه لطمه می زند و جایی که بحث اعتبار کشور در میان است، نباید از خرج کردن پول هراس داشت.

کاخ ریاست جمهوری چقدر پول خرج می کند؟

ولی آغ بابا از سران حزب جمهوری خلق، در پارلمان ترکیه و در نطق پیش از دستور، به تندی از افزایش غیرمنطقی و معنی دار بودجه ریاست جمهوری انتقاد کرد.

او اعلام کرد که بر اساس سند رسمی بودجه سال آتی، دربار هزینه سنگینی بر دست مردم می گذارد.

ولی آغ بابا گفت: «بودجه ریاست جمهوری در سال 2024 دو برابر شده و هزینه های روزانه نیز به شدت افزایش یافته است. ما اسناد رسمی را با هم مرور می کنیم و تاسف می خوریم. چرا که بودجه ریاست جمهوری که در سال 2023 در سطح 6.6 میلیارد لیره بوده، در سال 2024 به 12.3 میلیارد لیره افزایش خواهد یافت. لطفاً دقت کنید. نرخ افزایش 85 درصد است و دربار، در این شرایط سخت، پول فراوانی خرج می کند».

بر اساس محاسباتی که آغ بابا انجام داده، مصارف ریاست جمهوری ترکیه به این شرح است:

 33.6 میلیون لیره در روز.

 1.4 میلیون لیره در ساعت .

 23 هزار لیره در دقیقه.

در شرایطی که میلیون ها شهروند ترکیه، حقوق ماهیانه 11500 لیره ای دریافت می کنند، در هر 1 دقیقه، پولی در نهاد ریاست جمهوری خرج می شود که معادل حقوق ماهیانه دو نفر است!

معاون حزب جمهوری خلق در ادامه گفته است: «اغلب بازنشستگان ما حقوق ماهیانه ای معادل 7 هزار و 500 لیره دریافت می کنند و بدون تعارف می گویند که با پوشیدن کفش و پیراهن دست دوم روزگار می گذرانند. میلیون ها شهروند ما حقوق ماهاینه 11 هزار و 500 لیره می گیرند و خط گرسنگی در این کشور، 13 هزار و 684 است و میلیون ها نفر در گرسنگی زندگی می کنند».

معاون بزرگترین حزب مخالف اردوغان، در ادامه سخنرانی خود در پارلمان، برآشفت و گفت: «بودجه مجموعه رادویی تلویزیونی دولتی تی.آر.تی را هم دو برابر کردید. همان مجموعه ای که شب و روز برای اردوغان تبلیغ می کند و هیچگاه نماینده و رهبران احزاب دیگر را دعوت نمی کند. پس این بودجه و حقوق ماهیانه، حرامشان باشد و به کامشان زهر شود».

روزنامه ینی چاغ در گزارشی اعلام کرده که گروهی از نمایندگان مخالف اردوغان با تدوین یک گزارش انتقادی درباره بودجه سال 2024 میلادی، به این اشاره کرده اند که بخشی از اعتبارات نهاد ریاست جمهوری و بخش ارتباطات، به شکل غیرقانونی و بدون ثبت سند، در اختیار یک گروه سایبری نهاده شده که در رسانه های ترکیه، آنان را به نام «تروای سایبری آکپارتی» می شناسند و ماموریت اصلی شان، لکه دار کردن آبرو و اعتبار مخالفین و تهدید و ارعاب منتقدین و مهندسی افکار عمومی جامعه در فضای مجازی است.

در همین حال، موضوع دیگری نیز مورد انتقاد قرار گرفته که مربوط به استخدام کارفرمایان خاص و دور زدن تشریفات قانونی مربوط به مزایده ها و مناقصه ها به نفع افرادی است که حزب عدالت و توسعه آنان را برآورده و تنها در چند قلم در حوزه بیمارستانی، در سال جاری میلادی 162 میلیارد لیره به دست آوردند.

اشاره به مصارف و مخارج سنگین لشکر محافظین اردوغان، استفاده از ده ها خودروی لوکس در نهاد ریاست جمهوری و هزینه های 10 فروند هواپیمای گرانقیمت اسکادران ویژه رئیس جمهور، از دیگر نکاتی است که در گزارش انتقادی مخالفین، مورد توجه قرار گرفته است.

باشاک کایا از تحلیلگران روزنامه سوزجو یعنی پرتیراژترین روزنامه چاپ آنکارا به این اشاره کرده که در سال 2022 میلادی، دیوان عدالت اداری با شکایات و گزارش های فراوانی در مورد وضعیت هزینه های نجومی کاخ رایاست جمهوری مواجه شد. این دیوان تصمیم گرفت تا از بازرسین نهاد بازرسی کل کشور کمک بگیرد و جویای نظر آنان در مورد هزینه ها شود.

تیم مزبور یک گزارش تفحص آماده کرد که به رسانه ها درز پیدا نکرد و در برابر تمام انتقادات و سوالات، چنین پاسخ کوتاهی داده شد: «هزینه ها بر اساس پروتوکل های امنیتی بوده و ضرورت داشته است».

علی ماهر باشارر از نمایندگان پارلمان ترکیه، در انتقاد به سخنان جودت ییلماز معاون اردوغان گفته است: «معاون رئیس جمهور از مردم خواسته کمربندها را محکم کرده و صرفه جویی کنند. خود اردوغان هم گفته پول و طلای زیر بالش ها را دربیاورید و خرج کنید. من فکر می کنم لازم است به جای این پندهای حکیمانه، اندکی به مخارج شاهانه خودشان بنگرند و نشان دهند که در کاخ ریاست جمهوری هم، امکان توجه به حال و روز مردم و صرفه جویی در مخارج، وجود دارد».

انتهای پیام/