نکات «نگران‌کننده» در روابط واشنگتن-باکو محور گفت‌وگوی بلینکن با علی‌اف

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا روز گذشته (27 نوامبر) با «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور آذربایجان و «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان، تلفنی جداگانه گفتگو کرد.

بلینکن از تعهد علی‌اف به انعقاد توافقنامه صلح پایدار و با عزت بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان استقبال کرد. این در بیانیه‌ای که به نمایندگی از «متیو میلر» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا منتشر شد، آمده است.

در بیانیه تأکید شده است: وزیر امور خارجه آمریکا درد و رنج ناشی از این درگیری طولانی‌مدت را برای آذربایجانی‌ها و ارمنی‌ها به طور یکسان درک کرد و بر منافعی که صلح برای همه در منطقه به همراه خواهد داشت تأکید کرد. وزیر امور خارجه در مورد روابط جاری ما با جمهوری آذربایجان، موضوعاتی را که در روابط اخیر باعث نگرانی شده است، صحبت کرد و همچنین در مورد فرصت‌های تقویت همکاری‌ها به ویژه در رابطه با روند صلح صحبت کرد و بر اهمیت کار متقابل در یک سطح بالا تأکید کرد.

علی‌اف در این گفت‌وگوی تلفنی خاطرنشان کرد: اظهارات و اقدامات اخیر آمریکا در خصوص آذربایجان آسیب جدی به روابط دو کشور وارد کرده است.

همچنین بلینکن به «جیمز اوبراین» دستیار وزیر امور خارجه آمریکا مأموریت داده تا در ماه دسامبر برای عادی‌سازی روابط به آذربایجان سفر کند. الهام علی‌اف با این پیشنهاد موافقت کرد به این شرط که پس از این سفر ممنوعیت غیرموجه سفر مقامات عالی‌رتبه آذربایجان به آمریکا لغو شود و وزیر امور خارجه آمریکا این شرط را پذیرفت.

در چند هفته اخیر مطالبی علیه غرب به ویژه آمریکا در رسانه‌های نزدیک به دولت جمهوری آذربایجان منتشر شده است. سفارت آمریکا جلسه فارغ‌التحصیلی را که برای 27 نوامبر در باکو برنامه‌ریزی شده بود به تعویق انداخت. پیش از آن در رسانه‌های داخلی این کشور ادعا شده بود که آمریکا آن مراسم را برای دیدار با «عامل» خود در این کشور برگزار کرده است.

بلینکن به پاشینیان چه گفت؟

در 27 نوامبر، بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در گفتگوی تلفنی با پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان، در مورد حمایت ایالات‌متحده از تلاش‌ها برای دستیابی به یک توافق صلح پایدار و با عزت بین ارمنستان و آذربایجان صحبت کرد.

«متیو میلر» در بیانیه‌ای سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت: وزیر امور خارجه بر ادامه حمایت ایالات‌متحده از حاکمیت و تمامیت ارضی ارمنستان تأکید کرد، حمایت ما از آینده مرفه و دموکراتیک ارمنستان و تلاش‌های ما برای تقویت همکاری‌های دوجانبه را مورد بحث قرار داد.

واشنگتن: عواقب حرکت در جهت مخالف را به باکو و ایروان توضیح داده‌ایم

آمریکا فکر می‌کند که امکان واقعی برای جمهوری آذربایجان و ارمنستان برای دستیابی به صلح وجود دارد.

این را جیمز اوبراین، دستیار وزیر امور خارجه در امور اروپا و اوراسیا در 27 نوامبر گفت.

این دیپلمات آمریکایی در نشست خبری به سؤال خبرنگار خبرگزاری توران درباره سفر پیش‌بینی شده خود به بلژیک پاسخ داد: ما طرفین را که مستقیماً و همچنین از طریق واسطه‌ها با یکدیگر صحبت می‌کنند، تشویق می‌کنیم. بنابراین ما شاهد یک فرصت واقعی هستیم که کل منطقه می‌تواند از آن بهره‌مند شود. به عنوان مثال، اگر تجارت از آسیای مرکزی از آذربایجان و ارمنستان به ترکیه بگذرد، رونق قابل‌توجهی برای همه کشورهایی که در آن مسیر تجاری هستند، خواهد بود. ما از این فرصت استقبال می‌کنیم تا بخشی از آن باشیم.

اوبراین افزود: در عین حال، اگر تصمیم گرفته شود که این کار از راه‌های غیر مسالمت‌آمیز انجام شود، از همه ابزارهای ممکن برای جلوگیری از ایجاد چنین مسیر تجاری استفاده خواهیم کرد. ما آنچه را که می‌خواهیم ببینیم و عواقب حرکت در جهت مخالف را به وضوح برای طرفین توضیح داده‌ایم.

گفتنی است، اعلامیه آتش‌بس که در سال 2020 توسط جمهوری آذربایجان و ارمنستان امضا شد، بازگشایی ارتباطات در منطقه از جمله احیای حمل‌ونقل به منطقه نخجوان آذربایجان را در نظر گرفته است.

در ماده 9 این بیانیه آمده است که مرزبانان روسی مستقر در ارمنستان، رفت‌وآمد افراد و کالاها را به نخجوان و از نخجوان کنترل خواهند کرد. جمهوری آذربایجان خواستار آن است که این خط حمل‌ونقل که آن را «کریدور زنگزور» می‌نامد، تحت کنترل مرزی ارمنستان قرار نگیرد. از سوی دیگر ایروان بارها این موضوع را رد کرده و می‌گوید که به هیچ کشوری کریدور از طریق خاک خود داده نخواهد شد.

در اوایل دهه 1990، درگیری قره‌باغ باعث درگیری بین آذربایجان و ارمنستان شد. منطقه قره‌باغ آذربایجان و 7 ناحیه اطراف آن اشغال شد. در نتیجه جنگ 44 روزه در سال 2020، باکو کنترل آن 7 ناحیه و بخشی از قره‌باغ را به دست گرفت. بر اساس توافقنامه بین جمهوری آذربایجان، روسیه و ارمنستان، سربازان روسی در کریدور لاچین و خط تماس قره‌باغ مستقر شده‌اند.

در 19 تا 20 سپتامبر سال جاری، باکو «اقدامات ضد تروریستی محلی» را در قره‌باغ اعلام کرد. ایروان این اقدام را «پاکسازی قومی» و «تجاوز» ارزیابی کرد.

در 20 سپتامبر، جدایی‌طلبان ارمنی قره‌باغ گفتند که با شرایط باکو موافقت کرده‌اند. بعدها مهاجرت جمعیت ارمنی از قره‌باغ به ارمنستان آغاز شد. در 28 سپتامبر، جمهوری خودخوانده قره‌باغ اعلام کرد که فعالیت خود را متوقف می‌کند.

با این حال، جمهوری آذربایجان و ارمنستان به عنوان طرفین توافق‌نامه صلح امضا نکرده‌اند. مذاکرات به طور جداگانه توسط اتحادیه اروپا و روسیه انجام می‌شود.

پس از عملیات یک روزه در اواسط سپتامبر که منجر به بازگرداندن کنترل قره‌باغ به باکو شد، مذاکرات بین آذربایجان و ارمنستان در قالب پلتفرم غربی انجام نشد.

جمهوری آذربایجان از شرکت در نشست برنامه‌ریزی‌شده وزرای خارجه در واشنگتن در 20 نوامبر خودداری کرد. پیش از آن، جیمز اوبراین در جلسات کنگره گفته بود که اگر آذربایجان با ارمنستان توافقنامه صلح امضا نکند، روابط با آن مانند سابق نخواهد بود.

انتهای پیام/