شهید مدرس حامی قیامِ میرزا کوچک خان بود؟
| هم‌زمان با فعالیت‌های نهضت جنگل جمعی از مسلمانان درباره ماهیت این نهضت از آیت‌الله مدرس استفتاء کردند، پاسخ شهید مدرس به این استفتاء جالب توجه است. |
به گزارش وبانگاه به نقل از خبرگزاری فارس از رشت، پس از انقلاب مشروطیت ایران، یکی از بزرگ‌ترین جنبش‌هایی که در کشور پدید آمد، قیام میرزا کوچک خان جنگلی بود. آنچه در این نهضت ملی جلب توجه می‌کند حضور یک روحانی جوان و شجاع در قامت رهبری بود. به تعبیر مورخ نامدار علی دوانی: «ابتکار این عمل توسط میرزا کوچک در آن عصر و زمان جالب‌ترین حادثه قیام ملی و عمل پارتیزانی به شمار می‌رفت.»
یکی از نکات مهم درباره قیام میرزای جنگلی، ارتباط او با رهبران مبارز و آزادی‌خواه در ایران بود، به طوری که او با شهید آیت‌الله مدرس و شهید محمد خیابانی ارتباط داشت. حجت‌الاسلام دوانی در این‌باره می‌نویسد: «باید دانست که در مدت قیام جنگل، بارها مرحوم سید حسن مدرس، میرزا را تشویق می‌کرد که با قوای خود عازم فتح تهران شود. به این اندیشه که با قبضه شدن مرکز کشور، اوضاع به کام آزادی خواهان تحول خواهد یافت.»
همچنین به گفته ابراهیم فخرائی: «هم‌زمان با واقعه «ملاسرا» حاجی آخوند، نماینده مخصوص شیخ محمد خیابانی به جنگل رسید و پیام آن روحانی انقلابی را ابلاغ کرد. پیام این روحانی روشنفکر، برقراری ارتباط فی‌مابین قیام آذربایجان و گیلان و پیشروی به سوی هدف مشترک بود ولی به علت گرفتاری جنگلی ها بعد از واقعه ملاسرا (نقطه‌ای در گیلان که در آن جنگ میان جنگلی‌ها و دسته‌ای از منحرفین به وقوع پیوست) امکان برقراری ارتباط مقدور نگشت.»
فخرائی در ادامه می‌گوید: «در مدت چند سال، پرچم‌دار قیام بر ضد دشمنان داخلی و قدرت‌های مخرب شمال و جنوب و نجات مملکت از وضع ناهنجاری که داشت، ۶ تن روحانی مجاهد و مبارز و انقلابی بودند و اینان شیخ محمدحسین برازجانی، شیخ جعفر محلاتی، سید عبدالحسین لاری، سید حسن مدرس، شیخ محمد خیابانی و میرزا کوچک خان می باشند. روان همگی شان شادباد.»
حمایت شهید مدرس از نهضت جنگل
هم‌زمان با مبارزات نهضت جنگل و هجمه‌های داخلی و خارجی علیه میرزا کوچک خان جنگلی و یارانش جمعی از مسلمانان درباره ماهیت نهضت جنگل و درباره خود میرزا از شهید آیت‌الله سید حسن مدرس استفتاء کردند.
در متن این سؤال آمده است:
آیا محاربه با جمعیتی که پنج سال است به نام اتحاد اسلام و جنگلی‌ها در حدود گیلان قیام کرده و عملاََ خودشان را به تمام اهالی ایران معرفی کرده و جز حفاظت نوامیس اسلامی و حراست از استقلال مملکت و دفاع از مقابله با دشمنان ایران و اسلام و قطع نفوذ و مداخلات ظالمانه و تعدیات جابرانه اجانب، مقصد و مقصودی نداشته و ندارند و تنها جمعیتی است که در تحت تأثیرات دیگری نبوده، فقط به قوای مادی و معنوی ایرانی اتکا و اتکال داشته و حقیقتاََ موجب افتخار و شرافت ایران و ایرانی است چه صورت دارد؟ آیا محاربین با این جمعیت در حکم محارب و محاربه با امام زمان(ع) خواهد بود؟ حکم او را بیان کنید.
پاسخ شهید مدرس به این سؤال این گونه بود:
بسم الله الرحمن الرحیم
حقیر از آقای میرزا کوچک خان و از اشخاصی که صمیمانه و صادقانه با ایشان هم‌آواز بودند، نیت سوئی نسبت به دیانت و صلاح مملکت نفهمیدم، بلکه جلوگیری از دخالت خارجه و نفوذ سیاست آن‌ها در گیلان، عملیاتی بوده بس مقدس که بر هر مسلمانی لازم است. خداوند همه ایرانیان را توفیق دهد که نیت و عملیات آن‌ها را تعقیب و تقلید کند. پُر واضح است که طرفیت و ضدیت و محاربه با چنین جمعیتی، مساعدت با کفر و معاندت با اسلام است.
فی شهر جمادی الثانیه ۱۳۳۸
سیدحسن مدرس
دست نوشته شهید مدرس در پاسخ به استفتاء مردم درباره نهضت جنگل
پایان پیام/۸۴۰۰۷
در صورت تمایل به مشاهده اخبار استان ها پیشنهاد داریم از طبقه بندی استانی هاب خبری وبانگاه بازدید نمایید.
| منبع | خبرگزاری فارس |
