تکیه «معاون‌الملک» در آب دست و پا می‌زند
| تکیه معاون‌المک در شهر کرمانشاه قربانی آب‌های زیرزمینی است؛ وجود نم و رطوبت در کف و دیواره آن سبب تخریب کاشی‌ها و آیینه‌کاری‌های آن شده، رفع نم‌زگی این بنا دغدغه مردمی است، چرا که تخریب این بنا یک صدمه جدی به استان به شمار می‌رود. |
خبرگزاری فارس- کرمانشاه؛ پرستو چمنی، تکیه معاون‌الملک از جمله آثار زیبا و باشکوه است که از دوره قاجاریه در کرمانشاه به یادگار مانده‌است. این بنای تاریخی در بافت قدیم شهر کرمانشاه در محله آبشوران قدیم و در خیابان «حداد عادل» واقع شده است. این اثر در تاریخ ۱۰ آذرماه سال ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۹۴۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
در دوران قاجار تکیه‌های متعددی در کرمانشاه ساخته شد. از تکیه حاج سید در کوچه حاج سید به عنوان اولین یا یکی از اولین تکیه‌های کرمانشاه در دوران قاجار یاد می‌شود.
معین‌الرعایا پس از اقدام به ساخت تکیه‌ای در محله آبشوران کرمانشاه کرد. تکیه در سال ۱۲۸۲ خورشیدی به بهره‌برداری رسید و در آن زمان به منظور برگزاری آیین‌ها و مراسم‌های مذهبی به کار می‌رفت. سازنده بنا معمار اصغر معمار باشی بود که در سر در بنا نیز این مسئله ذکر شده است. این تکیه پس از تخریب در جریان مشروطه و بازسازی مجدد به تکیه معاون‌الملک مشهور شد.
امتیاز قابل ملاحظه و استثنایی این بنا در کاشی‌کاری آن است. به گفته کارشناسان میراث فرهنگی کرمانشاه کاشی‌های برجسته و نیمه‌برجسته با نقوشی از اساطیر و تاریخ جهان و ایران و بسیار زیبا و رنگ‌های صددرصد طبیعی که در این بنا به کار رفته در جهان بی‌همتاست. تصاویری که بر روی کاشی‌ها حک شده شامل صحنه‌هایی از غزوات محمد، نبردهای علی، حوادث کربلا، تصاویر سلاطین باستانی ایران از جمله پادشاهان هخامنشی و تصاویری از تخت جمشید است که در نوع خود بی‌نظیر است. معماری این بنا را حسن‌خان معاون‌الملک در ابتدا به حسین نقاش تهرانی و سیدابوالقاسم مانی واگذار می‌کند که پس از چندی حسین کاشی‌پز تهرانی میناچی را نیز برای بازسازی بنا به کرمانشاه دعوت می‌کند. تکیه معاون‌الملک دارای سه در ورودی است که در غربی به خیابان حداد عادل در شمالی به کوچه معاون‌الملک و در جنوبی به کوچه ایلخانی مشرف است.
این بنا از سه قسمت حسینیه، زینبیه و عباسیه تشکیل شده‌است.
حسینیه؛ مجموعه بنا در حدود ۶ متر از سطح خیابان پایین‌تر است به‌طوری‌که برای ورود به حسینیه باید از ۱۷ پله بزرگ عبور کرد. در کنار پله‌های ورودی، سقاخانه کوچکی وجود دارد که به وسیله کاشی‌هایی با نقوش ابوالفضل تزیین شده‌است.
حسینیه صحن کوچکی است که در اطراف آن حجره‌های دو طبقه و طاق‌نماهای متعددی قرار گرفته‌است که سراسر دیوارهای آن با کاشی‌های زیبا آراسته شده‌است. داخل طاق‌نماهای این بخش به وسیله تابلوهای کاشی‌کاری‌شده پوشیده شده که صحنه‌هایی از عزاداری شامل سینه‌زنی، قمه‌زنی و تصاویری از خلفا و سلاطین ایران و بارگاه سلیمان را نشان می‌دهد. همچنین اشعاری از واله کرمانشاهی در توصیف بنا و تاریخ خاتمه کاشی‌کاری آن نیز در این قسمت به چشم می‌خورد.
عباسیه؛ بنای عباسیه به صورت صحن وسیعی است که در قسمت شرقی آن بنای دوطبقه‌ای ساخته شده و در قسمت جنوبی آن ایوانی با دو ستون آجری برپا شده است. دیوارهای عباسیه نیز با کاشی هفت‌رنگ تزیین شده که بر روی آن‌ها صحنه‌هایی از ورود یوسف به کنعان و بارگاه علی و پسرش حسین دیده می‌شود. در این صحن تصاویری نیز از شخصیت‌های مذهبی و سیاسی و مهره‌هایی از شخصیت‌های دوره قاجار بر روی کاشی‌ها نقش بسته‌است.
موزه‌ها؛ در قسمت عباسیه دو موزه فرهنگی با نام‌های موزه موزه مردم‌شناسی کرمانشاه و موزه پوشاک و زیورآلات استان کرمانشاه وجود دارد.
پس از تخریب کانال قدیمی که در زیر تکیه معاون تعبیه شده بود آب در زیر آن به حدی اشباع شده که ساختمان تکیه معاون المک در رطوبت مخرب به سر میبرد آب به بخش‌های از پی و دیواره ساختمان نفوذ کرد و آن را در معرض تخریب قرار داده و نشان آن‌که آیینه‌کاری‌های تکیه معاون به علت رطوبت زیاد در حال تخریب است.
*تکیه معاون الملک چشم انتظار اعتبارات
در حال حاضر یکی از مشکلات مجموعه تاریخی تکیه معاون الملک وجود نم و رطوبتی است که در کف و دیواره آن وجود دارد که در این رابطه داریوش فرمانی، مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه با اشاره به مرمت و بازسازی ابنه‌های تاریخی استان، اظهار کرد: کرمانشاه دارای ۳۴۰ هکتار بافت تاریخی است.
وی وظیفه حفاظت از این بافت‌های تاریخی را برعهده میراث فرهنگی دانست و افزود: بیش از ۱۰۰ بنای تاریخی در محدوده شهر کرمانشاه شناسایی و ثبت ملی شده؛ تعداد زیادی از این بناها سالانه براساس اعتباراتی که دولت در اختیار میراث فرهنگی قرار می‌دهد مرمت، بازسازی و احیا می‌شوند.
مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه تصریح کرد: در حال حاضر حدود ۱۰ اثر از این بناهای تاریخی از جمله خانه صارم‌الدوله(زرشکیان)، خانه تاریخی خواجه باروخ و… احیا شده و از طریق صندوق بهره‌برداری و حفظ احیا بناهای تاریخی در اختیار بخش خصوصی قرار داده شده است.
وی در رابطه با مرمت بنای تاریخی تکیه معاون‌المک، گفت: سال گذشته بیش از یک‌میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان در بحث حفاظت و مرمت فضای داخلی تکیه هزینه شده است.
فرمانی متذکر شد: باید برای آب‌های زیرزمینی که سبب رطوبت آثار تاریخی و ابنیه‌های تاریخی می‌شود، فکر اساسی کرد. یکی از اولویت‌های اصلی میراث فرهنگی کرمانشاه حفاظت از بنای تاریخی و ارزشمند ملی تکیه معاون‌الملک است.
وی ادامه داد: با پیگیری‌های صورت گرفته حدود ۴ میلیارد تومان اعتبار برای بحث ساماندهی آب‌های زیرزمینی تکیه معاون الملک مصوب شده و از سوی شرکت آب منطقه‌ای غرب استان نیز کار مطالعاتی این موضوع انجام شده و منتظر هستیم این اطلاعات در اختیار میراث قرار داده شود.
فرمانی خاطرتشان کرد: الان نیازمند این هستیم که این اعتبار به میراث داده شود تا بتوانیم ساماندهی آب‌های زیرزمینی را انجام دهیم. اگر اعتبارات مصوب تخصیص پیدا کند و در اختیار میراث قرار گیرد همین امسال این برنامه را شروع خواهیم کرد.
وی اضافه کرد: در بهار و تابستان امسال بخشی از دیواره‌ها داخل عباسیه تکیه معاون الملک که دچار نم‌زدگی شده بود و همچنین بخشی از در و پنجره‌ها، مرمت شد.
مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه تصریح کرد: بخشی از مشکلات تکیه معاون الملک سال گذشته برطرف شده، اما اولویت اول میراث این است بنا را دراصل نگه دارد. با مرمت‌های جزئی اتفاقی برای بنا نمی‌افتد باید شاکله اصلی بنا را از گزند آسیب حفظ کرد و راه‌حل آن رفع مشکل آب‌های زیرزمینی است که اگر اعتبارات امسال در اختیار میراث قرار داده شود حتما این موضوع انجام می‌شود.
تک تک کاشی‌های این بنای در کنار یکدیگر بازگو قسمتی از تاریخ است که ریختن هر یک از آن‌ها بر روی زمین قسمتی از تاریخ پرافتخار ملت را مبهم می‌کند، رفع نم‌زگی این بنا دغدغه مردمی است، چرا که تخریب این بنا یک صدمه جدی به استان و مرمت آن یک نیاز اساسی برای کرمانشاه است.
این بنای تاریخی با ارزش کرمانشاه سال‌هاست که منتظر اجرای طرح زهکشی آب در زیر آن است، اما همچنان تک‌تک کاشی‌ها و آینه‌های آن چشم انتظار…
پایان پیام/پ
در صورت تمایل به مشاهده اخبار استان ها پیشنهاد داریم از طبقه بندی استانی هاب خبری وبانگاه بازدید نمایید.
| منبع | خبرگزاری فارس |
