در آشوراده چه خبر است؟/ گزارش تسنیم را ببینید + فیلم

به گزارش وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از گرگان، جزیره آشوراده تنها جزیره ایرانی دریای خزر است که این جزیره تا سال‌های پیش با امکاناتی همچون پاسگاه ژاندارمری، شرکت تعاونی روستایی، مدرسه، مغازه، مسجد و حسینیه بیش از 1000 نفر سکنه داشته‌ است که به مشاغل دامداری، کارگری، کشاورزی و ماهی‌گیری مشغول بوده‌اند و روزگاری نه چندان دور با ارزش ترین محصول دریای خزر یعنی خاویار ،بالغ بر 40 درصد خاویار ایران در نزدیکی این جزیره به دست می‌ آمد.

اما در سال 1372 به علت بالا آمدن سطح آب دریای خزر و رخ دادن سیل مردم جزیره، آنجا را ترک کردند و هم‌اکنون تنها کارمندان شیلات در آن ساکن هستند ودر پی خالی از سکنه شدن روستا، اداره کل منابع طبیعی استان، کل عرصه آشوراده را جزو اراضی ملی اعلام کرد و سند آن به نام منابع طبیعی صادر شد و همین موضوع محل منازعه و دعوای حقوقی بر سر مالکیت زمین‌های این روستای متروکه شد که از قضا محل اجرای طرح گردشگری طبیعت‌گردی جزیره آشوراده نیز هست.تصمیمات درباره سرنوشت این جزیره تمام ایرانی در این سالها دستخوش تحولات زیادی بوده سرنوشت متفاوتی را پشت سر گذاشته است.

ماجرای حفاظت از جزیره آشوراده برای نخستین بار در سال 1348 و به موجب مصوب شماره شورای عالی محیط زیست به عنوان منطقه حفاظت شده تصویب شد. بعد از آن در سال 1352 به موجب مصوبه شماره 55 شورای عالی محیط زیست، بخش‌های دیگری از میانکاله نیز منطقه حفاظت شده اعلام شد تا این که در سال 1354 با مصوبه شماره 78 این شورا با ذکر مستثنیات موجود در منطقه، میانکاله به عنوان پناهگاه حیات وحش ارتقاء یافت.

.

بحث واگذاری جزیره « آشوراده» برای ساخت تاسیسات گردشگری نخستین‌بار در دولت سید محمد خاتمی و ریاست معصومه ابتکار بر سازمان محیط‌ زیست در سال 1383 مطرح شد.

مهرماه سال 84 و در دولت نهم سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در موافقتنامه‌ای مجوز تاسیس منطقه نمونه گردشگری ملی جزیره آشوراده را صادر کرد. این اتفاق در حالی رخ داد که پیش‌ از آن  سازمان بازرسی کل کشور با ارائه گزارشی از وضعیت پناهگاه حیات وحش میانکاله اعلام کرده بود که این منطقه به عنوان یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست محیطی کره زمین با فروش 380 هکتار از اراضی آشوراده آن هم با توجیه توسعه گردشگری به سازمان مناطق گردشگری در معرض تخریب است و در آن زمان آشوراده فقط به‌عنوان منطقه‌ نمونه‌ گردشگری ثبت شد و در دولت بعد در سال 93 پس از برگزاری چندین جلسه کارشناسی مصوب شد جزیره آشوراده استان گلستان در دریای خزر با مراعات مسائل زیست‌محیطی به یک مرکز گردشگری تبدیل شود و در سال 94 پایان طرح مطالعات گردشگری و طبیعت‌گردی جزیره آشوراده اعلام شد ومصوبه به هیات دولت وقت رسید  و در سال 95 نیز کلیات طرح گردشگری جزیره «آشوراده» در سازمان حفاظت محیط‌زیست تایید  واردیبهشت سال 97 طرح گردشگری «آشوراده» تایید شد.

آذرماه همان سال نیز پروژه گردشگری جزیره آشوراده گلستان آغاز شد و اسفند همان سال برای اولین‌بار اجرای طرح گردشگری آشوراده با دستور مقام قضایی متوقف شد و بار دیگر در سال 99 معاونت قضایی دادستان کل کشور دستور توقف این طرح را به دادستان گرگان ابلاغ کرد. فعالیت شرکت‌های پرورش ماهی در قفس در میانکاله،  منشاء ریزگرد شدن و از بین رفتن محیط زندگی امن پرندگان برخی از انتقاداتی بود که درباره آن مطرح شد.

در سفر هیئت دولت سیزدهم به گلستان وسفر رییس جمهور در اسفند 1400دوباره قصه پر غصه جزیره آشوراده بر سر زبان ها افتاد و پس ازبازدید رییس جمهور از جزیره آشوراده وتاکید بر اجرای این طرح با رفع مشکلات آشوراده در مسیر تحول قرار گرفت.

از مهم‌ترین مشکلات اجرایی نشدن این طرح  تمدید نشدن مجوز ارزیابی زیست محیطی طرح طبیعت‌گردی آشوراده پس از گذشت دو سال، نداشتن مجری طرح از طریق ساز و کار حقوقی قابل قبول، مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری مبنی بر نبود امکان بارگذاری در قالب زون تفرج متمرکز و امضا نشدن صورتجلسه کمیته ملی طبیعت گردی جزیره آشوراده توسط سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری بودند ولی با پیگیری های انجام شده وچندین بازدید میدانی برای رفع این مشکلات از جمله ایراد وارده از سوی شورای عالی شهرسازی و معماری و موضوع حذف فضاهای اقامتی شبانه و احداث فضاهای سرپوشیده ثابت از محدوده اراضی ملی جزیره طرح موضوع و مقرر شد تا با هماهنگی و توافق استاندار گلستان، تفرج متمرکز به‌ویژه اقامت شبانه از محدوده 22 هکتاری اراضی ملی حذف و در این محدوده فعالیت‌های مجاز تفرج گسترده انجام شود و اقامت در قالب اکولاژ در مستثنیات روستای آشوراده با اولویت جوامع محلی صورت گیرد وطرح ارزیابی زیست محیطی که قبلا تصویب شده بود توسط مشاور اصلاح و به تصویب دفتر ارزیابی رسید و مجوز ارزیابی زیست محیطی طرح تمدید شد.

اقداماتی هم  برای رفع مشکلات حقوقی این طرح انجام شد. حجت‌السلام محسنی اژه‌ای رئیس قوه قضاییه در پی سفرغیر رسمی 26 مرداد 1402 به استان گلستان با تفویض اختیارات ویژه به رئیس کل دادگستری استان دستور داد تا  ضمن اهتمام نسبت به جوانب و ملاحظات زیست محیطی، تدابیر و اقدامات عاجل در راستای حل مشکل حقوقی 25 ساله طرح گردشگری جزیره آشوراده، اتخاذ شودو بر همین اساس پس از گذشت 14 روز از دستور رئیس قوه قضاییه ، دعوی حقوقی زمین‌های جزیره آشوراده، منتهی به صدور آرای بدوی و تجدیدنظر استان و با صدور این رأی قطعی و حل مشکل حقوقی زمین‌های این روستای متروکه که در جزیره آشوراده قرار دارد، مقدمات اجرای طرح طبیعت‌گردی فراهم شد.

‏روشن شدن چراغ راه مسیر طرح گردشگری جزیره آشوراده

‏اما مشکل تنها جزیره آشوراده و مسائل حقوقی آن نبود به علت سالهای انجام نشدن عملیات لایروبی خلیج گرگان دچار مشکل بزرگی به نام خشکسالی وپسروی آب خزر شده بود که عبور قایق‌ها در این مسیر به علت گل‌ولای فراوان میسر نبود حضور پرندگان مهاجر در این سالها در حال کم شدن ،حضورگردشگران هم به طبع کمرنگ شده بود ولی در سفر رییس جمهور دستور بر لایروبی و احیای خلیج گرگان داده شد.

رئیس جمهور در بازید از این جزیره تأکید کرد: ضروری است که کانال‌های ورودی آب به این منطقه لایروبی شودو  آب باید در خلیج گرگان جریان داشته باشد و مسئولان بدون فوت وقت سریعاً برای احیاء خلیج گرگان اقدام کنند.

عملیات فنی و مهندسی لایروبی کانال‌های منتهی به خلیج گرگان و احیای این پهنه آبی با دستور رییس جمهور آغاز شد وقرار گاه خاتم الانبیا کار ان را در دست گرفت.

در سفر وزیر کشور در آبان ماه به گلستان مراحل کار مورد بررسی قرار گرفت و پس از سال‌ها عملیات احیای خلیج گرگان محقق شده و رهاسازی آب به خلیج گرگان با پایان عملیات لایروبی کانال آشور آغاز شد.

با دستور وحیدی وزیر کشور یک دستگاه لایروب به صورت همیشگی در حوزه خلیج گرگان فعالیت خواهد کرد  ومقرر شد وزارت کشور هزینه خرید دستگاه لایروب خلیج گرگان را تامین کند.

کانال آشور به طول 11 کیلومتر بازگشایی شد

علی محمد زنگانه استاندار گلستان در نخستین روز از آذر ماه گفت: با همکاری قرارگاه سازندگی و بنادر و کشتیرانی کشور توانستیم در مدت کمتر از دو سال کانال آشور به طول 11 کیلومتر را بازگشایی کنیم و با بازگشایی این کانال حدود 35 تا 70 سانتیمتر آب خلیج‌گرگان با کیفیت بسیار مطلوب بالا خواهد آمد.

مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی با انتشار پیامی در شبکه های اجتماعی ضمن اعلام احیای خلیج گرگان با لایروبی و انتقال آب خزر، از اقدامات سازمان بنادر و دریانوردی در این حوزه تقدیر کرد و از جمله اثرات بازگشایی کانال آشوراده و لایروبی خلیج گرگان را احیای خلیج و بندرترکمن و جلوگیری از گردوغبار دانست.
استاندار گلستان گفت:با تاکید رییس جمهور در احیای خلیج گرگان و اجرای طرح گردشگری در جزیره آشوراده آغاز شود.

فاز طرح طبیعت‌گردی در مرحله اجرایی شدن

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور هم قبل از اجرای طرح طبیعت گردی در آشوراده گفت: امیدوارم فاز دوم کار که طرح ‌طبیعت‌گردی آشوراده است نیز با رعایت تمام الزامات محیط زیستی که مدنظر ماست، پیش از سفر رییس جمهور محترم انجام شود تا این طرح به دست ایشان افتتاح شود.

علی سلاجقه در نشست بررسی مصوبات سفر ریاست جمهوری به استان گلستان با استاندار گلستان گفت : برای کاهش نگرانی‌ها و به این جهت که خیال مردم راحت شود، صندوق ملی محیط زیست به این طرح ورود کرد تا مردم بدانند که محیط زیست پیگیر اجرای مسئله با رعایت تمام الزامات است.

16 برنامه‌ برای احیای خلیج گرگان

 استاندار گلستان هم گفت :خوشبختانه بخش قابل توجهی از 16 برنامه‌ای که قرار بود برای احیای خلیج گرگان انجام شود، صورت گرفته است و سایر اقدامات نیاز به همکاری‌های بین دستگاهی با حضور وزارت نیرو، جهاد کشاورزی و … دارد.

‌علی محمد زنگانه افزود:در این مسیر از اسکله تا جزیره آشوراده را لایروبی کردیم و در همین راستا پهنه‌ای که در کنار بندر ترکمن افتاده بود را در اختیار گرفتیم و یک اسکله تخصصی گردشگری در آنجا احداث کردیم که الان با بالا آمدن سطح آب از 25 سانتی‌متر رد شده است.

استاندار گلستان اعلام کرد: خوشبختانه مصوبه شورای اقتصاد در خصوص طرح گردشگری جزیره آشوراده اخذ شده و تلاش ما تسریع در اجرای این طرح مورد توجه ریاست جمهور است.

9 گام برای ‌اجرای‌ طرح طبیعت‌گردی آشوراده

مدیرکل سازمان محیط زیست استان گلستان  هم گفت : در راستای دستور رئیس جمهور 9 گام برای رسیدن به مرحله اجرایی شدن طرح طبیعت گردی آشوراده باید برداشته شود که تاکنون هفت گام برداشته شده و گام 8 و 9 هم باید به توالی اتفاق بیفتد تا طرح طبیعت گردی آشوراده وارد فاز اجرایی شود.

محمدرضا کنعانی افزود: گام نخست بحث دسترسی به جزیره آشوراده بود که باید از طریق قایق و ساحل بندرترکمن صورت پذیرد، اما با توجه به اینکه تراز آب در خلیج گرگان و دریای خزر کاهش پیدا کرده بود نیاز بود دسترسی به آشوراده تسهیل شود که با پیگیری‌های انجام شده مجوز‌های محیط زیستی برای لایروبی اخذ شد و لایروبی در اسکله بندرترکمن ومسیر دسترسی به جزیره آشوراده انجام شد تا دسترسی سهل و ایمنی با رعایت همه ملاحظات اتفاق بیفتد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان افزود: در گام بعدی نقشه‌های اجرایی و مدل‌های مالی برای سرمایه گذاری مهندسین مشاور ذیصلاح عقد قرار داد شد و نقشه‌های اجرایی تدوین شدو مدل مالی طراحی شدو سرمایه گذار که بر اساس توافقات صورت گرفته از ظرفیت صندوق محیط زیست استفاده کنند از طریق وزارت میراث فرایند انتخاب صندوق ملی محیط زیست به عنوان سرمایه گذار با رعایت تشریفات قانونی از طریق وزارت میراث  و موافقت اصولی برای آن صادر شد.

وی افزود: قرار داد با سرمایه گذار صندوق ملی محیط زیست منعقد خواهد شد که پیش نویس قرارداد با نظر حقوقی سازمان حفاظت محیط زیست تدوین شده و برای ارائه طریق هم به سازمان بازرسی کشور ارسال شده است.

کنعانی تصریح کرد:در سفر بعدی ریاست جمهور به استان گلستان و با حضور در آشوراده و بازدید از این مکان دستور اجرای این طرح گردشگری را با رعایت قوانین و مقررات و الزامات محیط زیستی خواهد داد.

سرمایه‌گذاری صندوق ملی محیط زیست در اجرای طرح

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از سرمایه‌گذاری صندوق ملی محیط زیست در اجرای طرح گردشگری جزیره آشوراده تنها جزیره ایرانی دریای خزر در استان گلستان خبر داد.

علی سلاجقه افزود: در سفر دوم هیأت‌دولت به استان عملیات اجرایی طرح گردشگری جزیره آشوراده با مشارکت صندوق ملی محیط زیست آغاز خواهد شد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در هفته‌های آینده، شرکت پیمانکاری از سوی صندوق ملی محیط زیست به استان گلستان وارد خواهد شد و کارگاه‌ها را تجهیز خواهد کرد.

طرح‌های طبیعت‌گردی جزیره آشوراده

جواد ساوری مدیر کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری استان گلستان گفت: طرح‌های طبیعت‌گردی جزیره آشوراده با رعایت  موارد زیست محیطی در حال انجام است و ما در اجرای این طرح ها همه شرایط ومقرارت زیست محیط را رعایت خواهیم کرد و علاوه بر احیای روستا برای طرح بومگردی ،قلعه روس ها و موزه ماهیان خاویاری هم احیا وبرای گردشگران آماده می شوند.

برخی از کارشناسان معتقدند جزیره آشوراده نگین توسعه گلستان بوده و اجرای طرح گردشگری می‌تواند باعث انتفاع جوامع محلی این منطقه شود و در توسعه اشتغال و رونق اقتصاد آن‌ها موثر باشد.

انتهای پیام/581/.