چرا انتخابات ریاست‌جمهوری زودهنگام در جمهوری آذربایجان اعلام شد؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، بر اساس برنامه تقویمی کمیسیون مرکزی انتخابات جمهوری آذربایجان، از امروز شهروندان دارای حق رأی، گروه‌های ابتکاری رأی‌دهندگان، احزاب سیاسی و بلوک‌های احزاب سیاسی می‌توانند نامزدهای خود را برای ریاست‌جمهوری آذربایجان معرفی کنند.

الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان در تاریخ 7 دسامبر دستور برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری زودهنگام در آذربایجان را امضا کرد.

در بیانیه کمیسیون مرکزی انتخابات آذربایجان آمده است: در جلسه روز جمعه کمیسیون مرکزی انتخابات مقرر شد انتخابات در روز 7 فوریه 2024 (18 بهمن 1402) برگزار شود.

بر اساس برنامه تقویمی که از سوی کمیسیون منتشر شد، افرادی که می‌خواهند نامزد ریاست جمهوری شوند، باید مدارک انتخاباتی خود را از 19 دسامبر 2023 تا 8 ژانویه 2024 به کمیسیون مرکزی انتخابات ارائه کنند.

22 روز به نامزدهای ریاست جمهوری برای انجام تبلیغات پیش از انتخابات فرصت داده شده است. تبلیغات نامزدها از 15 ژانویه 2024 آغاز می‌شود و آن‌ها باید تا 6 فوریه ساعت 8:00 صبح تبلیغات خود را متوقف کنند.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی کمیسیون انتخابات، یک گروه کارشناسی متشکل از 9 نفر به منظور «بررسی شکایات و تضمین مؤثر حقوق انتخاباتی رأی‌دهندگان» در رابطه با نقض حق رأی شهروندان در انتخابات تشکیل شده است.

بر اساس قانون انتخابات آذربایجان، پس از انتشار رسمی تصمیم کمیسیون انتخابات در مورد تعیین انتخابات، نامزدهای ریاست جمهوری قابل معرفی هستند.

هنوز هیچ اظهار نظر رسمی در مورد دلایل برگزاری انتخابات فوق‌العاده اعلام نشده است.

آخرین انتخابات ریاست جمهوری آذربایجان در سال 2018 برگزار شد و اعلام شد که الهام علی‌اف 86 درصد آرا را به دست آورده است. مخالفان آن انتخابات را تحریم کردند و رهبران مخالف در انتخابات شرکت نکردند.

آخرین انتخابات ریاست جمهوری نیم سال زودتر از موعد مقرر برگزار شد.

در نتیجه همه‌پرسی که در سال 2016 برگزار شد، قانون اساسی تغییر کرد و دوره ریاست جمهوری از 5 سال به 7 سال افزایش یافت.

بر اساس قانون اساسی، دوره ریاست جمهوری الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور این کشور در سال 2025 به پایان می‌رسد.

جزئیات برنامه انتخابات فوریه الهام علی‌اف هنوز مشخص نیست.

کمیسیون مرکزی انتخابات گفته است که این نهاد در روزهای آینده جلسه‌ای برگزار کرده و در مورد انتخابات زودهنگام به رسانه‌ها اطلاع خواهد داد.

اگرچه برخی این دستور را قابل‌انتظار می‌دانستند، اما برخی دیگر با تعجب از آن استقبال کردند. از آنجایی که هیچ اطلاعیه رسمی وجود نداشت.

انتقال به جمهوری پارلمانی

مهمان علی‌اف، رئیس آژانس اطلاع‌رسانی توران، می‌گوید: الهام علی‌اف تصمیم به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری فوق‌العاده برای آمادگی برای گذار به جمهوری پارلمانی گرفته است. یعنی با تسریع در انتخابات، ماندگاری خود در قدرت را تا 7 سال آینده تضمین می‌کند. هدف انجام اصلاحات سیاسی داخلی دیگر در 7 سال آینده است.

مهمان علی‌اف معتقد است: در آذربایجان همه‌پرسی برگزار می‌شود و با این کار سیستم مدیریتی این کشور بازسازی می‌شود. من فکر می‌کنم بعداً انتخابات مجلس زودتر از موعد به صورت تناسبی برگزار شود. در نتیجه به نظر من در مرحله اولیه یک نظام نیمه پارلمانی و نیمه جمهوری ایجاد خواهد شد.

مهمان علی‌اف اظهار داشت: فکر می‌کنم که اگر انتخابات ریاست جمهوری پس از این اصلاحات به تعویق بیفتد، ممکن است برای دولت خطر ایجاد کند. بنابراین ابتدا انتخابات ریاست جمهوری برگزار می‌شود تا در 7 سال آینده دیگر به این موضوع توجه نشود.

علاوه بر این، این تحلیلگر تنش اخیر با اروپا و آمریکا و همچنین افزایش فشار بر جامعه مانند هدف قرار دادن روزنامه‌نگاران تحقیقی، فعالان و سازمان‌های رسانه‌ای منتقد را نیز به همین دلیل می‌داند.

وی تأکید می‌کند: در آذربایجان معمولاً چنین وضعیتی در آستانه اتفاقات مهم رخ می‌دهد. این یک فشار پیشگیرانه بر جامعه بین‌الملل و همچنین جامعه داخلی است تا نتوانند در برخی فرآیندها دخالت جدی کنند. به عبارت دیگر، مسئولین نمی‌خواهند غرب و جامعه در انتخابات ریاست جمهوری هیچ فشاری به اوضاع وارد کنند.

شرایط مطلوب انتخاباتی در کشور وجود ندارد

انار ممدلی، رئیس مرکز نظارت بر انتخابات و آموزش دموکراسی (SMDT) معتقد است که در شرایط انتخابات زودهنگام اعلام شده ریاست جمهوری، شرایط مربوط به انتخابات در آذربایجان مساعد نیست.

به گفته وی، در سال‌های اخیر هیچ گامی در آذربایجان در خصوص اصلاح رویه انتخاباتی و تغییر قوانین انتخاباتی برداشته نشده است.

انار ممدلی معتقد است: هیئت ناظر بین‌المللی سازمان امنیت و همکاری اروپا، سازمان‌های انتخابات محلی، تجربه انتخاباتی سایر احزاب سیاسی، توصیه‌های زیادی در رابطه با قانون انتخابات داشتند که باید این کارها انجام شود، اما مسئولان بیش از 10 سال است که هیچ تغییری در مورد انتخابات ایجاد نکرده‌اند.

ممدلی گفت که به خاطر نمی‌آورم در 10 سال گذشته، نمایندگانی از مقامات، کمیسیون مرکزی انتخابات، مجلس، توصیه‌های سازمان‌های بین‌المللی در مورد انتخابات را مطرح کرده باشند.

به گفته وی، هیچ شرایط دموکراتیکی برای برگزاری انتخابات در آذربایجان وجود ندارد. فضای دموکراتیک قبل از انتخابات در کشور به تدریج بدتر شده است، فعالیت رسانه‌های مستقل پس از تصویب قانون جدید دشوارتر شده است و وضعیت در مورد انجمن‌های عمومی تقریباً 10 سال است که تغییر نکرده است. قانون احزاب سیاسی تصویب شد و تعداد احزاب در کشور کاهش یافت. دستگیری‌های سیاسی ادامه دارد.

در هفته‌های اخیر، 6 خبرنگار آذری به اتهام قاچاق و سایر اتهامات دستگیر شده‌اند.

در فهرست سال 2023 گزارشگران بین‌المللی بدون مرز، از نظر آزادی جمهوری آذربایجان در میان 180 کشور جهان در رتبه 151 قرار دارد.

این در حالی است که حکمت بابا اوغلو، نماینده حزب حاکم آذربایجان نوین به خبرنگاران گفت: سیاست رسانه‌ای جمهوری آذربایجان باز و شفاف است. الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، خبرنگاران را دستیاران خود می‌خواند.

آیا مخالفان شرکت خواهند کرد؟

حزب جبهه خلق آذربایجان، یکی از احزاب اصلی اپوزیسیون آذربایجان، هنوز تصمیمی برای حضور در انتخابات نگرفته است.

علی کریملی، رئیس این حزب، به خبرنگاران گفت که هنوز در مورد اینکه آیا وی نامزدی را برای انتخابات معرفی می‌کند، صحبت نکرده‌اند.

به گفته وی، در روزهای آینده در این حزب بحث و تبادل‌نظر خواهد شد و تصمیم حزب به اطلاع مردم خواهد رسید.

حزب جبهه خلق آذربایجان در انتخابات ریاست جمهوری قبلی شرکت نکرد و گفت که آن را تحریم کرده است.

عارف حاجیلی، رئیس حزب مساوات نیز به خبرگزاری توران گفت: حزب مساوات هنوز در مورد انتخابات تصمیمی نگرفته است.

سورپرایز مورد انتظار

احمد علیلی، تحلیلگر سیاسی، تصمیم انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری را غافلگیری قابل‌انتظار خواند.

به گفته وی، پس از امضای بیانیه سه‌جانبه بین جمهوری آذربایجان، ارمنستان و روسیه در سال 2020، نکته‌ای مطرح شد که سال 2025، تاریخ برگزاری انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری و همچنین تاریخ خروج نیروهای روسیه از جمهوری آذربایجان است.

با توجه به اینکه تصمیم سیاسی در مورد خروج نیروهای روسیه از آذربایجان باید در ماه مه گرفته شود، این بدان معناست که انتظار می‌رود یک دوره بزرگ از سال 2025 در مورد بحث این موضوع صرف شود.

احمد علیلی می‌گوید: بنابراین، احتمال تغییر زمان انتخابات پارلمانی یا ریاست‌جمهوری که برای سال 2025 برنامه‌ریزی شده بود، در آن زمان پیش‌بینی شده بود.

ناظران و تحلیلگران بر این باورند که محبوبیت الهام علی‌اف پس از بازگشت اراضی اشغالی قره‌باغ افزایش یافته است.

فرهاد ممدوف، تحلیلگر سیاسی آذربایجانی، به خبرگزاری فرانسه گفت که محبوبیت رئیس‌جمهور علی‌اف همیشه بالا بوده و پس از عملیات در قره‌باغ در ماه سپتامبر، حتی بیشتر افزایش یافته است.

این کارشناس علوم سیاسی گفت: او در اوج محبوبیت است.

همه می‌دانند که علی‌اف پیروز خواهد شد

ناقیف حمزایف، یکی از اعضای حزب حاکم آذربایجان نوین، معتقد است که چنین دستوری به دلیل نیاز به انتخابات ریاست جمهوری فوق‌العاده امضا شده است.

او به خبرگزاری توران گفت: مردم آذربایجان همواره از رئیس‌جمهور الهام علی‌اف حمایت کرده و همواره رأی اکثریت قریب به اتفاق مردم را به جناب رئیس‌جمهور داده‌اند. حزب آذربایجان نوین حزب برنده است و از آنجایی که نامزد آن جناب الهام علی‌اف است، ما همیشه در انتخابات پیروز بوده‌ایم.

حمزایف معتقد است: همه می‌دانند که الهام علی‌اف در انتخابات ریاست جمهوری پیروز خواهد شد و فرقی نمی‌کند که این انتخابات یک سال زودتر یا یک سال دیرتر برگزار شود.

انتهای پیام/