تحلیلگر ترکیه‌ای: نباید از اردوغان انتظار اصلاحات داشت

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، ترکیه همچنان در کانون یک بحران اقتصادی بی سابقه قرار گرفته و دیروز برای نخستین بار، قیمت هر یک دلار آمریکا به 29 لیره رسید! این در حالی است که در اردیبهشت ماهِ سپری شده و پیش از انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی، هر دلار 20 لیره بود و هواداران حزب حاکم انتظار داشتند تا پایان سال 2023 این رقم، دست کم در حد 4 لیره پایین آید و به 16 لیره برسد.

بسیاری از مفسرین سیاسی و اقتصادی ترکیه، همچنان درباره چند و چون پیروزی اردوغان در انتخابات اخیر قلم می زنند و به این سوال مهم می پردازند که چرا با وجود یک تورم خطرناک و بی سابقه، مردم ترکیه باز هم به اردوغان رای دادند؟

مصطفی کاراعلی اوغلو از تحلیلگران مشهور ترکیه، یکی از مفسرینی است که امروز درباره همین موضوع قلم زده است. او در یادداشتی با لحنی کنایی و انتقادی می گوید، رهبر حزب عدالت و توسعه، با رندی و زیرکی و بدون آن که وعده ای برای اصلاحات و رونق اقتصادی بدهد بازی را برده و کسی نباید انتظار اصلاحات داشته باشد.

یادداشت تحلیلی کاراعلی اوغلو درباره سبک حکمرانی اردوغان و راز پیروزی او در انتخابات، را با هم مرور می کنیم:

اردوغان وعده ای نداد که بخواهد عمل کند!

این روزها در ترکیه، باز هم صحبت از رقابت احزاب است و حال و هوای انتخاباتی، فضا را پر کرده است. همه می دانیم که انتخابات محلی نزدیک است و ما دوباره پای صندوق های رای خواهیم رفت تا شهرداران و اعضای شورای شهرها و روستاها را انتخاب کنیم.

این مهمترین واقعه سیاسی در نخستین سال دوره جدید 5 ساله اقتدار اردوغان است. آن هم در شرایطی که همه ما در مورد اوضاع و احوال اقتصادی کشور، دلواپس و نگران هستیم.

از سوی دیگر، چند ماه از انتخابات ریاست جمهوری سپری شده و حقیقتاً در این مدت، کار خاصی انجام نشده است. البته اقداماتی ابتدایی انجام شد که هدف آن، ترمیم حداقلی اقتصاد و وضعیتی نظم عمومی کشور است که به خاطر تورم و بحران، به شدت ناپایدار شده است.

بدون شک لازم است برای گذار از این وضعیت، کارهای مهم تری انجام شود. اما ظاهراً چنین هدفی در دستور کار دولت نیست! ناگفته نماند، فشاری هم در کار نیست! حتی شرایط طوری است که به باور من، نمی توان رئیس جمهور اردوغان را به خاطر گام هایی که برداشته نشده، سرزنش کرد! می دانید چرا؟

چون اساساً اردوغان، هرگز چنین قولی نداده بود که حالا بخواهد بدان عمل کند! اردوغان در اردیبهشت ماه، در کمپین های انتخاباتی خود، نه وعده احیای نظام آموزش داد، نه وعده احیای قوه قضائیه. او نه درباره پایبندی به بهبود آزادی بیان حرفی زد، نه درباره شفافیت مالی و شایسته سالاری و ارتقای وضعیت مدیریت عمومی کشور. او بدون آن که وعده ای بدهد، از مردم رای خواست و مردم هم به او رای دادند. چرا؟ توضیح خواهم داد.

فرض کنیم همین حالا، یک تریبون در اختیار مردم بگذارند و بخواهند اردوغان را بازخواست کنند.

آیا می توان به او گفت: اردوغان پس کو عمل کردن به وعده ها؟ آیا می توانیم بگوییم: ای اردوغان چرا به دیپلماسی اثرگذار، ارتقای کیفیت نظام آموزشی، استفاده از فن آوری، رشد دموکراسی کشور، افزایش تولید، افزایش اعتبار گذرنامه ترکیه، حل مساله کردها، رقابت با کشورهای دنیا اهمیت نمی دهی؟ خیر.

نمی توانیم چنین چیزهایی از اردوغان بخواهیم. چرا که از لحاظ فنی و منطقی، او چنین مسئولیت هایی دارد. اما باور کنیم، از نظر سیاسی، خود را مسئول نمی بیند و هرگز چنین وعده هایی هم نداده بود.

هر کسی جای اردوغان باشد و در برابر چنین سوالات و بازخواست هایی قرار بگیرد، می تواند بگوید: مگر من گفته بودم به چنین چیزهایی اهمیت می دهم؟ مگر من وعده ای دادم؟ بروید متون برنامه های تبلیغاتی ستاد انتخاباتی مرا نگاه کنید، بروید متن سخنرانی های مرا بیاورید، من کجا چنین حرفی زدم؟

در برنامه ها و پروژه های رئیس جمهور در مورد هیچ یک از این موضوعات، قبل از انتخابات سخنی به میان نیامده  بود. اردوغان، چند بار به طور کلی گفت: همه چیز درست می شود! اما به جزییات اشاره نکرد و از این موضوعات ایده آلی که در بالا برشمردیم، حرف نزد. او حتی وعده نداده بود که سود سپرده بانکی را بالا ببرد. برعکس! به منظور حفظ رضایت رای دهندگان محافظه کار، گفته بود سود بانکی معادل ربا است و من در برابر رباخواران تسلیم نمی شوم! اما همین که از پل انتخابات گذشت، اجازه داد دو بار سود سپرده بانکی به شدت بی سابقه ای بالا برود!

اساساً از نظر اردوغان، اقتصاد ترکیه مشکلی نداشت که بخواهد برای حل مشکل، دنبال راهکار بگردد! چند بار در جواب خبرنگارانی که پرسیدند چرا وضعیت اقتصاد ما چنین است، خونسردانه گفت: به خاطر کرونا است، به خاطر حمله روسیه به اوکراین است، به خاطر بحران جهانی است. بخشی هم به خاطر توطئه قدرت های خارجی است که به دنبال تضعیف اقتصاد ترکیه هستند، اگر نه خود ما که مشکلی نداریم!

حتی کار به جایی رسید که اردوغان، در چند سخنرانی، حتی اعلام کرد که وضعیت اقتصادی ترکیه از کشورهای اروپایی بهتر است و شهروندان اروپا، به ترکیه حسادت می کنند! اردوغان اعلام کرد که قفسه فروشگاه های اروپا خالی شده اما در فروشگاه های ما، قفسه ها پر از کالا و مواد غذایی است!

این روزها در ترکیه، هر روز در یک شهر و یک محله، پلیس به اعضای یک باند مافیایی حمله می کند و صدها نفر دستگیر شده اند. لابد می پرسید چرا درباره چنین مسائلی وعده نداده بود؟ خوب… اساساً از نظر اردوغان، مافیا و باندی وجود نداشت که کسی بخواهد دستگیرشان کند!

من شخصاً، سخنرانی های اردوغان را دوباره مرور کردم. او در انتخابات اخیر، درباره استیلای حقوق و قانون و قوه قضاییه بهتر و استاندارد، درباره دیپلماسی بهتر یا تولید تکنولوژیکی بهتر، حرفی نزد و وعده ای نداد. لابد می پرسید: پس چه گفت؟ پاسخ این است: اردوغان، فضا را امنیتی سازی کرد و با این حربه، بازی را برد.

بروید دوباره متن سخنرانی های انتخاباتی اردوغان را بخوانید. او چندین بار گفته است: بقای ترکیه و امنیت ملی ترکیه، با چنان تهدیدات و خطرات بزرگی مواجه است که در تاریخ سابقه نداشته است! اگر به ما رای ندهید، کشور از بین می رود و برای نسل آتی، چیزی به نام ترکیه باقی نمی ماند!

اردوغان در آن سخنرانی ها، تمام احزاب مخالف خود را، خائن، مزدور و وابسته قدرت های بیگانه قلمداد کرد و مردم را از آنها ترساند. جالب اینجاست که در آن دوران، هیچ کس نپرسید: «چه شد و چرا به یک باره، بقای ترکیه و امنیت ملی ما تحت تهدید نابودی قرار گرفته است؟ چه کسی باعث و بانی این وضعیت است؟»

وقتی که فضا را امنیتی سازی کنی و کسی جرات نکند چنین سوالاتی طرح کند، می توان حتی با وجود تورم 180 درصدی پیروز شد و رای 52 درصد از رای دهندگان ترکیه را گرفت. آری راز پیروزی اردوغان، در امنیتی سازی و بی اهمیت جلوه دادن موضوع اقتصاد، معیشت و تورم بود.

با درک تابلوی بالا، می توان چنین پیش بینی کرد که اردوغان، برای انتخابات شهرداری ها نیز، وعده خاصی به شهروندان نخواهد داد! چرا که او مطمئن شده که حتی با وجود بحران تورم و ناکارآمدی سیاست های اقتصادی، لازم نیست وعده خاصی به مردم بدهد و بازی را طوری جلو می برد که قولی ندهد و کسی هم چیزی از او نخواهد!

انتهای پیام/