سفر اردوغان به مجارستان و ارتقای روابط به سطح مشارکت استراتژیک

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه دیروز به بوداپست پایتخت مجارستان سفر کرد. او به دعوت ویکتور اوربان نخست وزیر مجارستان به این کشور رفت تا در ششمین نشست شورای همکاری استراتژیک سطح عالی ترکیه و مجارستان حضور داشته باشد.

طی چند سال گذشته، همزمان با تیره شدن روابط ترکیه با چند کشور مهم اروپایی و ابهام در مورد عضویت در اتحادیه، رابطه با مجارستان برای ترکیه اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. اردوغان در سفر دیروز دوشنبه، ابتدا با خانم کاتالین نواک رئیس جمهور مجارستان در کاخ ساندور بوداپست دیدار کرد و سپس به نهاد نخست وزیری رفت تا با اوربان دیدار کند.

وزرای امور خارجه، دفاع، کشور، خانواده و خدمات اجتماعی، وزیر انرژی و منابع طبیعی، فرهنگ و گردشگری، وزیر صنعت و فناوری و همچنین وزیر دفاع، در این سفر اردوغان را همراهی کردند.

حضور 8 وزیر کابینه اردوغان در این سفر، نشان دهنده این است که آنکارا می خواهد، توسعه روابط با بوداپست را به گونه ای به نمایش بگذارد که علاوه بر جلب توجه اروپایی ها، برای خود مجارستان نیز حائز اهمیت باشد.

شاید به همین دلیل است که ویکتور اوربان در کنفرانس مشترک مطبوعاتی، با لحنی اغراق آمیز اعلام کرد: «اردوغان  برای قرن پیش ‌رو، پروژه بسیار بزرگی مطرح کرد. قرن آینده متعلق به شما خواهد بود. به این موضوع اعتماد کرده و قراردادهایی منعقد کردیم. بدون ترکیه، مجارستان امنیت ندارد. روابطمان با ترکیه را به سطح شراکت استراتژیک تقویت شده ارتقا دادیم. نمی ‌دانم سطح بالاتر از این وجود دارد یا نه. از نظر دیپلماسی این بالاترین سطح دوستی و برادری است».

اردوغان نیز با همان لحن اعلام کرد: «با بیانیه سیاسی مشترکی که با اوربان امضا کردیم، روابط خود را به سطح شراکت راهبردی تقویت شده ارتقا دادیم».

البته با وجود توصیف های اردوغان و اوربان، روابط آنکارا – بوداپست در حوزه های دفاعی و امنیتی رو به رشد بوده اما در بخش اقتصاد هنوز به سطح قابل توجهی نرسیده است. به نحوی که به گفته خود اردوغان، طی 11 ماه امسال، حجم مبادلات تجاری به رقم 4 میلیارد دلار رسیده است.

اردوغان و ویکتور اوربان دیروز توافقنامه همکاری 17 ماده ای بین دو کشور را امضا کردند. آنان ابتدا بیانیه مشترک سیاسی در مورد ارتقاء مشارکت راهبردی جمهوری ترکیه و مجارستان به سطح مشارکت استراتژیک تقویت شده را امضا کردند.

سپس چندین یادداشت تفاهم امضا شد. از جمله: همکاری در زمینه خدمات اجتماعی و خانواده، همکاری در زمینه سیاست ها و برنامه های بورسیه فارغ التحصیلان، همکاری سال مشترک علم و نوآوری 2025 میلادی، یادداشت تفاهم همکاری های تحقیق و نوآوری در زمینه های فناوری دفاعی، یادداشت تفاهم سیاست سمعی و بصری و ارتباطات دولتی، همکاری در زمینه انرژی هسته ای، ارتقای تجارت، همکاری در زمینه حوادث غیرمترقبه، همکاری در زمینه تحقیقات ترک شناسی، همکاری بین زیرمجموعه های وزارت کشور، یادداشت تفاهم بین هلدینگ نورول و رابا و همچنین یادداشت تفاهم بین شرکت نفت و گاز بوتاش ترکیه و مجارستان.

در دیدار دیروز، اردوغان به اوربان یک خودرو برقی تولید ترکیه هدیه داد و اوربان نیز یک اسب اصیل مجار را به رئیس جمهور ترکیه اهدا کرد.

به پیشنهاد اردوغان، سال 2024 میلادی به نام «سال فرهنگی ترکیه و مجارستان» اعلام شده است. دو کشور با هدف بهبود روابط فرهنگی خود، صدمین سالگرد معاهده دوستی ترکیه و مجارستان را که در سال 1923 امضا شد، جشن می گیرند.

روابط آنکارا – بوداپست و روند رشد 10 ساله

در سال های اخیر روابط ترکیه و مجارستان رو به رشد بوده و مشخصاً از 2013 میلادی بدین سو، ترکیه در حمایت از ورود مجارستان به ناتو، OECD و سازمان تجارت جهانی کوتاهی نکرده و متقابلاً، حمایت مجارستان از ترکیه در تلاش برای عضویت در اتحادیه اروپا مشهود است.

اوربان نخست وزیر مجارستان، بارها اعلام کرده که افزایش نفوذ جهانی اتحادیه اروپا و تضمین امنیت اتحادیه، مستلزم بها دادن به نقش ترکیه در مقام یک کنشگر توانمند است.

موافقت نامه همکاری و دوستی بین دو کشور در سال 2015 امضا شد و البته ذکر این نکته نیز لازم است که اتحادیه اروپا، دل خوشی از توسعه روابط مجارستان و ترکیه ندارد و معتقد است که ترکیه، به معیارها و استانداردهای دموکراتیک اتحادیه بی توجهی کرده و رفاقت اردوغان و اوربان نیز به معنای توسعه روابط ترکیه و اروپا نیست.

اوربان برخلاف دیگر مقامات اروپایی، از مداخله نظامی ترکیه در شمال سوریه حمایت کرده و در موضوع مهاجرین سوری نیز در همه گفتگوها، به خواسته های ترکیه توجه کرده است. در ماجرای مبارزه با پ.ک.ک و گروه فتح الله گولن نیز، اوربان حاضر شده به طور جدی و شفاف، همکاری قابل توجهی با ترکیه نشان دهد.

ترکیه و مجارستان، به طور مشخص در حوزه صنایع دفاعی نیز همکاری های قابل توجهی دارند. تاکنون علاوه بر پهپاد مسلح بیرقدار مدل تی.بی.2، چندین نوع خودرو زرهی و ادوات نظامی تولید شده در صنایع دفاعی ترکیه به مجارستان فروخته شده است.

اندیکشده های سیاسی وابسته به حزب عدالت و توسعه از جمله «ستا» برای توصیف جایگاه مجارستان از منظر مقامات آنکارا، از مثلثی به نام «ترکیه – مجارستان – اتحادیه اروپا» نام می برند و امیدوار هستند که دوستی با مجارستان، منجر به توسعه روابط ترکیه و اتحادیه شود.

از نظر این اندیشکده ها، سطح روابط کنونی ترکیه با مجارستان، با سطح روابط ترکیه و اتحادیه تفاوت بسیاری دارد و ترکیه عملاً مجارستان را به چشم یک شریک می نگرد.

روابط رفیقانه اوربان – اردوغان

منتقدین رجب طیب اردوغان بر این باورند که او اعتقاد چندانی به دیپلماسی نهادی، وزارتخانه ای و مبتنی بر کار کارشناس و سفیر ندارد و می خواهد همه چیز را در بستر رفاقت و روابط شخصی پیش ببرد و در این مسیر، روابط خاصی با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و ویکتور اوربان نخست وزیر مجارستان دارد.

یکی از وجوه اشتراک این 3 رهبر، این است که در برابر همه تصمیمات و اقدامات اتحادیه اروپا، ساز مخالف می زنند. اوربان همان سیاستمداری است که کمک پنجاه میلیارد دلاری اتحادیه اروپا به اوکراین را وتو کرده و متقابلاً، اتحادیه نیز کمک 13 میلیارد دلاری به مجارستان را به دلیل اشکالات وارد بر سیستم قضایی و حقوقی مجارستان، رد کرده است.

مجارستان پس از کشورهایی مانند جمهوری آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان و ازبکستان یعنی اعضای اصلی سازمان کشورهای ترک (TDT) به عنوان عضو ناظر پذیرفته شد و ترکیه تلاش کرده تا در این شورا، جایگاه خاصی برای این کشور اروپایی در نظر بگیرد.

حجم مبادلات تجاری بین این دو کشور در سال 2018 میلادی 1.1 میلیارد بود، در سال 2022 تقریباً به 1.5 میلیارد دلار رسید. البته ذکر این نکته ضروری است که ترکیه هنوز هم در بازار مصرف مجارستان جایگاه قابل توجهی ندارد و از حیث میزان صادرات کالا و خدمات به مجارستان، بر پله 21 ایستاده است. اما 5 کشور برتر که بازار مجارستان را در اختیار دارند، عبارتند از: آلمان 33.5 میلیارد دلار، اتریش 11.3 میلیارد دلار، چین 10.7 میلیارد دلار، اسلواکی 10.5 میلیارد دلار، روسیه 9.6 میلیارد دلار. بنابراین ترکیه برای فتح بازار بزرگ مجارستان، با رقبای قدرتمندی روبرو است و ظاهراً شانس چندانی برای پیروزی ندارد.

اگر چه در این رابطه اقتصادی، تراز تجاری به طور کلی به نفع ترکیه بوده اما رقم، همچنان پایین است.

عمده محصولات صادراتی ترکیه به مجارستان شامل منسوجات و پوشاک آماده، قطعات خودرو، آهن و فولاد، مواد شیمیایی و کالاهای الکترونیکی، محصولات کشاورزی، مبلمان و لوازم خانگی است. البته سرمایه گذاری شرکت های ترک در مجارستان در حال افزایش است. شرکت های ترکیه ای به ویژه در بخش های خودرو، انرژی، خرده فروشی و ساخت و ساز فعالیت می کنند و همزمان چند شرکت مجارستانی نیز در ترکیه فعال شده اند.

انتهای پیام/