نگرانی ترکیه از نتایج نهایی اسکار

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، ظاهراً امسال هم مسائل سیاسی و تاریخی، بر رقابت سینمایی اسکار سایه انداخته است. انتشار اخباری در مورد تعیین لیست نهایی نامزدهای جایزه «بهترین فیلم خارجی اسکار»، دست کم برای ترکیه، بسیار ناخوشایند است.

پیش بینی شده بود که فیلم جدید نوری بیگه جیلان کارگردان مشهور ترکیه امسال برنده فیلم خارجی اسکار شود. اما نه تنها این فیلم انتخاب نشده، بلکه اتفاقی در جریان است که ترکیه را نگران کرده است. چرا که قرار است یکی از فیلم های اسکار، یک بار دیگر موضوع نسل کشی ارامنه را پیش بکشد.

آن چه ترکیه انتظار داشت…

ارسال فیلم “روی علف‌های خشک” (Kuru Otlar Üstüne) به عنوان نماینده سینمای ترکیه به رقابت های اسکار، بسیاری از متنقدین و مفسرین سینمایی ترکیه را به سوی این پیش بینی سوق داد که امسال هم کارگردان شناخته شده این فیلم یعنی نوری بیلگه جیلان، برای دومین بار اسکار می گیرد.

او قبلاً با چند فیلم برجسته، توجه محافل و جشنواره های بین المللی را به سوی خود جلب کرده و اعتبار فراوانی برای سینمای ترکیه کسب کرده است.

نوری بیلگه جیلان متولد سال، 1959 میلادی، کارگردان و عکاس مشهوری است که با آثاری همچون 3 میمون (2008)، روزی روزگاری در آناتولی (2011) و خواب زمستانی (2014) چندین جایزه معتبر گرفته است. جایزه بهترین کارگردان جشنواره فیلم کن 2008،  جایزه گرندپری جشنواره فیلم کن 2011 و جایزه بهترین فیلم جشنواره فیلم کن 2014 بخشی از دستاوردهای اوست و فیلم «روزی روزگاری در آناتولی» به عنوان نماینده سینمای ترکیه در جایزه اسکار، به عنوان بهترین فیلم خارجی‌زبان 2011 معرفی شده بود.

تازه ترین اثر جیلان، داستان معلمی را دنبال می‌کند که با امید به ارتقای رتبه و مهاجرت به استانبول، در روستایی در آناتولی شرقی کار می‌کند. اما اتفاقاتی روی می دهد که انتقال او به استانبول را ناممکن می کند و او متهم به آزار یک دانش‌آموز می‌شود.

روی علف‌های خشک در هفتاد و ششمین جشنواره فیلم کن در می 2023 به نمایش درآمد. این فیلم به‌عنوان نماینده رسمی سینمای ترکیه برای رقابت در شاخه بهترین فیلم بین‌المللی نود و ششمین دوره جوایز اسکار در سال 2024 برگزیده و معرفی شد.

ساخت فیلم «روی علف‌های خشک» به عنوان نهمین فیلم بلند جیلان،  به مدت 3 سال طول کشیده و مبلغ 470 هزار یورو از صندوق شورای اروپایی یور ایمجز و همچنین حدود 2 میلیون لیره از وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه کمک مالی دریافت کرده است، اما با وجود همه تلاش ها، این فیلم در لیست نهایی نامزدهای بهترین فیلم های خارجی اسکار قرار نگرفت.

باز هم رویدادهای 1915 عثمانی و ارمنستان

فیلم سینمایی «آمریکاتسی» به عنوان نماینده سینمای ارمنستان، یکی از آثاری است که در لیست نهایی نامزدهای بهترین فیلم خارجی اسکار قرار گرفته و این همان موضوعی است که وزارت امور خارجه ترکیه و وزارت فرهنگ و گردشگری این کشور را نگران کرده است. چرا که موضوع اصلی فیلم، حول رویداد تاریخی کشتار ارامنه در قلمرو عثمانی و در سال 1915 میلادی است.

آمریکاتسی یک فیلم بلند در ژانر درام است که توسط بازیگر مشهور ارمنی یعنی مایکل آنترانیک گورجیان کارگردانی شده و خود او بازیگری نقش اصلی را هم بر عهده گرفته است.

این فیلم محصول کشور ارمنستان بوده و در سال 2022 ساخته شده است. آرام کاراخانیان، جین پییِر نشانیان، لرنیک هاروتیونیان و میخائیل تروخین از بازیگران مشهور این اثر هستند. ماجرای فیلم از این قرار است که  در جریان نسل کشی ارامنه، یک پسر جوان به نام چارلی از قلمرو عثمانی یا ترکیه کنونی به آمریکا فرار می‌کند. اما سال ها بعد یعنی در سال 1947 میلادی، غم بازگشت به وطن، او را وادار می کند که به ارمنستان بازگردد. ولی در ارمنستان نیز آسوده خاطر نیست و با خشونت کمونیسم شوروی مواجه می شود.

آیا ترکیه مقابله به مثل می کند؟

نهادهای سیاسی و امنیتی ترکیه، در کار استفاده از سینما و تلویزیون، تجارب فراوانی دارند و همواره عادت دارند برای دامن زدن به برخی مسائل سیاسی و امنیتی، از ابزار سینما و سریال های تلویزیونی استفاده کنند.

برخی از تهیه کنندگان و کارگردان های مشهور در این وادی، ید طولایی دارند و به سفارش دولت و نهادهای امنیتی، هرگاه که لازم شده، آثاری تولید کرده اند که هدف اصلی آن، به نمایش گذاشتن یک قدرت و توان اغراق آمیز از میزان مهارت و تسلط نیروهای نظامی و امنیتی ترکیه برای مقابله با تهدیدات تروریستی و نفوذهای خارجی است.

سریال ها و فیلم های فراوانی در سینما و شبکه های تلویزیونی مختلف ترکیه تولید و پخش شده اند که در آنها، گروه های تروریستی همچون داعش و پ.ک.ک، شبکه شاگردان فتح الله گولن، جاسوس های موساد و سربازان رژیم صهیونیستی، نفوذی های ناتو و آمریکایی ها، مداوماً از ترک ها شکست می خورند و از رسیدن به اهداف خود باز می مانند. در نتیجه بعید نیست که در شرایط فعلی، ترکیه نیز دست به مقابله به مثل بزند و فیلم یا سریالی درباره ارامنه بسازد.

ترکیه بارها اعلام کرده که پس از جنگ جهانی اول و انحلال خلافت عثمانی، ده ها تن از پاشاهای سابق یا ژنرال های عثمانی که به خارج از کشور گریخته بودند، در کشورهای مختلف اروپایی، به دست داشناک های ارمنی ترور شده اند و علاوه بر سوء قصد مسلحانه، بمب گذاری های فراوانی هم صورت گرفته است.

روند ترور دیپلمات های ترک در دهه های 1970 تا 1990 میلادی نیز ادامه داشته و بیش از 25 دیپلمات کشته شده اند که عاملین بسیاری از قتل ها، ارامنه بوده اند. در نتیجه بعید نیست که ترکیه نیز با توجه به تجاربی که در زمینه استفاده ابزاری از سینما و تلویزیون در حوزه امنیت دارد، دست به چنین کاری بزند و درباره ترور دیپلمات ها به دست عوامل ارمنی، فیلم یا سریال بسازد.

اما بدون شک چنین چیزی ارتباط نزدیکی با روند عادی شدن روابط آنکارا – ایروان دارد و در صورتی که ترکیه و ارمنستان، قدم در مسیر عادی شدن روابط بگذارند، مسائل تاریخی نیز رفته رفته کمرنگ تر خواهند شد.

انتهای پیام/