روسیه هزینه ارتباطات سیاسی خود را از جیب ایران می‌دهد/ روس‌ها و چینی‌ها در موضوعات اقتصادی ما را سر کار گذاشتند/ اگر رابطه‌ ما با همه دنیا خوب بود کشورهای عربی جرأت نمی‌کردند هرچند ماه یکبار درباره جزایر سه‌گانه از دیگران امضا بگیرند

عبدالرضا فرجی‌راد تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در خصوص بیانیه اخیر روسیه نسبت به جزایر سه‌گانه گفت: روسیه با توجه به جنگ دوساله با اوکراین طبیعتا در وضعیت مشکلی از نظر استراتژیک و اقتصادی قرار گرفته و لذا برایش مهم است تا با کشورهایی که به نحوی می‌توانند بخشی از این مشکلات اقتصادی را رفع و رجوع کنند، تعامل داشته باشد. به طور مثال عربستان با روسیه موضوع اوپک پلاس را پیش می‌برند که توافقاتی که در چند سال اخیر با هم داشتند باعث شده قیمت نفت را نگه دارند تا پایین نیاید. به همین دلیل روسیه دوست دارد با عربستان کار کند. با توجه به تحریم‌های اقتصادی روسیه، اگر قیمت نفت بالا نگه داشته شود، این امر برای او خیلی مهم است.

وی افزود: از آن طرف امارات فعالیت‌های تجاری – اقتصادی گسترده‌ای با روسیه دارد و در طول جنگ هم نه تنها کم نشده، بلکه بیشتر هم شده و رقم‌شان بالا رفته است. به نظر من روس‌ها این مسائل را از نظر اقتصادی می‌بینند. در حال حاضر از نظر استراتژیکی و ژئوپلیتیکی به حوزه نفوذ آمریکا قدم گذاشتند. با اینکه اکثر کشورهای عربی متحد آمریکا به شمار می‌روند، برایشان مهم است که آنجا حضور داشته باشند و در حوزه جنوبی خلیج‌فارس ارتباط عمیق داشته باشند. بنابراین اگر بخواهند این ارتباطات تداوم پیدا کند، باید امتیاز سیاسی بدهند که یکی از این امتیازات سیاسی، از جیب ایران است و مسأله جزایر سه گانه را برای دومین‌بار در نشست‌هایشان مطرح کردند. این مسئله به شکلی گفته شده و روسیه هم مهر تأیید زده که به منافع سرزمینی ایران خدشه وارد می‌کند.

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل تصریح کرد: آقایان که می‌گویند روسیه متحد استراتژیک است، چنین چیزی را نه مردم ایران از آن انتظار دارند، نه دولتمردان، نه رسانه و نه افکار عمومی و روشنفکران. بنابراین برایشان غیرمنتظره است. اگر یکبار این اتفاق می‌افتاد فکر می‌کردند روس‌ها می‌خواهند امتیازی بگیرند و اشتباهی کردند، هرچند که در مرتبه اول هم به آن اقدام اعتراضاتی صورت گرفت. اما وقتی دوباره این اتفاق بیفتد معنای آن این است که از طرف ایرانی خیال‌شان راحت است که هروقت بخواهند از جیب ایران هزینه‌ می‌پردازند، بدون آنکه خودشان هزینه بدهند و این مسأله باعث شده ناراحتی فراوانی در داخل ایران و در بخش‌های مختلف ایجاد شود.

وی افزود:‌ در مجموع روس‌ها با این کاری که کردند، شک و شبهه‌های چندصدساله، چند دهه اخیر، چند سال اخیر و حتی چند ماه اخیر که در کشور به وجود آمده بود را تقویت کردند و اقدامات‌شان کمکی به این نمی‌کند که افکار عمومی نظرشان درباره روس‌ها بهتر شود. یعنی روس‌ها خودشان این نظر منفی را با کارهایی که انجام می‌دهند، تقویت می‌کنند. بالاخره در هر برهه زمانی یک کاری می‌کنند تا منافع مردم ایران در خطر بیفتد. ما یادمان نرود که چند سال قبل روس‌ها در جلسه شورای امنیت به همراه آمریکا، اروپا و مابقی اعضای شورای امنیت علیه ایران رأی دادند و تحریم‌های سازمان ملل هم علیه ایران تصویب شد. اگر آنجا همکاری می‌کردند و آن رای را وتو می‌کردند، بخشی از مشکلاتی که در حال حاضر داریم، به وجود نمی‌آمد. مسائل بعدی هم بوده و حتی سال گذشته در مسئله قفقاز با ما همراهی نداشتند و بیشتر هماهنگی‌هایشان با ترکیه بود.

فرجی‌راد تصریح کرد: بنابراین در مجموع می‌شود گفت الان همه باید به این نتیجه رسیده باشند که روسیه همسایه ایران است و باید رابطه خوب با او داشت. دوم اینکه نباید به روس‌ها اعتماد کرد و نباید تمام تخم‌مرغ‌ها را  در سبد روسیه گذاشت و سوم اینکه ما باید در روابط حوزه سیاست خارجی‌ تعادل ایجاد کنیم که آن‌ها نتوانند از انزوای اقتصادی ما سوء‌استفاده کنند. علت تصمیماتی که چه در رابطه با روسیه و چه در رابطه با اعراب‌ جنوبی خلیج‌فارس گرفته می‌شود، این است که به دلیل آنکه ایران در تنگنای اقتصادی قرار دارد آن‌ها طبیعتا سوء‌استفاده می‌کنند. اگر رابطه‌ ما با همه دنیا به ویژه اروپا که در نزدیکی ما است، خوب بود و با اینها کار می‌کردیم، دیگر امارات و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به خودشان این جرأت را نمی‌دادند که هرچند ماه یکبار اعلامیه‌ای علیه ایران و تمامیت ارضی ایران صادر کنند و از هر کشوری که به منطقه پا می‌گذارد، امضا بگیرند که جزایر سه گانه متعلق به ما است یا باید اختلاف این جزایر با ایران به دادگاه بین‌المللی برود. پس برای اینکه مشکلات رفع شود باید تلاش کرد تا یک سیاست خارجی متعادل داشته باشیم و تحریم‌ها برداشته شود. برداشتن تحریم‌ها بسیار مهم است و باید در اولویت اول کشور قرار بگیرد.

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که ما باید چه سیاستی را در قبال روس‌ها در پیش بگیریم تا دیگر شاهد تکرار این اشتباهات نباشیم، گفت:‌ اگر روس‌ها و چینی‌ها پای منافع خودشان در میان باشد و اگر این شرایط باز هم پیش بیاید، آن رفتار را صددرصد تکرار می‌کنند. نمی‌توان سیاستی را اتخاذ کرد. روسیه همسایه ما است و باید با آن رابطه خوبی داشته باشیم. ما باید عوامل ریشه‌ای که باعث می‌شود روس‌ها این اقدامات را انجام دهند، خشک کنیم. در مورد عوامل ریشه‌ای باید درهای حوزه ژئوپلیتیک‌ باز شود تا بتوانیم با همه دنیا رابطه برقرار کنیم. دنیا وقتی می‌بینند ما فقط وابسته به چین و روسیه هستیم، نفت‌مان تحریم است، هیچ‌ سرمایه‌گذاری با ایران انجام نمی‌شود، پول‌مان جابه‌جا نمی‌شود، وقتی چنین احساسی وجود دارد، زمانی که در مقابل اعرابی قرار می‌گیرند که از آنها خواسته سیاسی دارند، در جهت منافع خودشان بیانیه‌ای را امضا می‌کنند.

وی افزود:‌ علت چنین اتفاقی چیست؟ چون اعراب حوزه خلیج فارس به روس‌ها امتیاز نمی‌دهند، روس‌ها برای اینکه امتیاز بیشتری بگیرند، تصمیم می‌گیرند چنین بیانیه‌ای را با آنها هماهنگ کنند. بنابراین ما باید اول ریشه را خشک کنیم. ریشه کجاست؟ همین تحریم‌ها است. همه این موارد باید در رقابت بیفتند. ایران جایگاه مهم استراتژیک و ژئوپلیتیکی دارد. ببینید روسیه چقدر در موضوعات اقتصادی سر ما کلاه گذاشت. چقدر تبلیغات کردند که ما در بخش انرژی ایران ۴۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری انجام دادیم اما با گذشت ۲ سال از این موضوع که دولتمردان خودمان و روس‌ها آن را تبلیغ می‌کنند، هنوز هیچ حرکتی صورت نگرفته و صفر است و ما تراز تجاری با روس‌ها نداریم و در وضعیت همکاری تجاری حداقلی با آن‌ها قرار داریم.  

فرجی‌راد تصریح کرد: وقتی چنین چیزی هست و روس‌ها می‌بینند از نظر اقتصادی منافع چندانی با ایران ندارند، لذا با آنهایی که منافع زیاد دارند و می‌توانند قیمت نفت را بالا نگه دارند و آن ۳۰-۴۰ درصد تخفیف‌ فروش نفت جبران شود، یا کشورهایی مثل امارات که در زمان تحریم روسیه نقش مهمی دارند و ۱۰-۲۰ میلیارد دلار تجارت با این کشور دارد، به آنها امتیاز داده و امتیاز می‌گیرند. ما باید تحریم‌ها را خشک کرده و از بین ببریم. باید با اروپا رابطه برقرار کنیم. کشورهای آسیایی مثل ژاپن، کره جنوبی و اندونزی و … باید بتوانند با ما کار کنند. بنابراین راه‌های بسته‌ای که خودمان به وجود آوردیم و آمادگی نداریم تا امتیازی بدهیم و امتیازی بگیریم، به طور کلی باعث شده چینی‌ها که با ما توافق ۲۵ ساله را امضا کردند، ۳-۴ سال است که ما را سرکار گذاشتند، روسیه ما را سرکار گذاشته و هیچ‌کدام تراز تجاری درستی با ما ندارند. چین ۷۰۰ میلیون بشکه نفت در روز را با تخفیف از ما می‌خرد و ادامه‌دار بودن این وضعیت به نفع چین است بنابراین باید آن مسائل ریشه‌ای را حل کرد.

انتهای پیام/