دستور کارهای وزیر خارجه آمریکا در سفر به ترکیه چیست؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، وزیر امور خارجه آمریکا عصر امروز جمعه به استانبول می رود، اما این سفری تک مقصدی برای دیدار با مقامات دولت اردوغان نیست و بلینکن در واقع در چهارچوب یک دیدار منطقه ای، مهمان استانبول خواهد بود.

در سفرهای قبلی، رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه در اعتراض به رویکردهای جو بایدن به آنکارا، حاضر نشده بلینکن را به حضور بپذیرد و معلوم نیست که این بار هم او صرفاً با همتای ترک خود هاکان فیدان دیدار می کند یا دامنه بحث درباره فلسطین، به گفتگو با اردوغان نیز کشیده خواهد شد.

بر اساس اطلاعیه رسمی وزارت امور خارجه آمریکا،آنتونی جی. بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در گشت یک هفته ای خود، علاوه بر ترکیه، به یونان، عمان، اردن، قطر، ابوظبی، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، مصر و سرزمین های اشغالی، سفر می کند.

دستگاه دیپلماسی آمریکا مدعی شده که اهمیت حفاظت از جان غیرنظامیان در غزه، تضمین آزادی همه گروگان های باقی مانده، تعهد به تسهیل افزایش و ارائه مستمر کمک‌های بشردوستانه نجات بخش به غیرنظامیان غزه و از سرگیری خدمات ضروری، اطمینان از عدم کوچ اجباری فلسطینیان، بحث درباره مکانیسم‌ های فوری برای توقف خشونت، کاهش تنش ‌های منطقه‌ ای، مقابله با تحرکات حوثی ها در دریای سرخ و اجتناب از تشدید تنش در لبنان، مهمترین محور گفتگوهای بلینکن در دیدار با دیپلمات های منطقه خواهد بود.

گفته می شد که بلینکن در استانبول، علاوه بر موضوع غزه، درباره پیوستن سوئد به ناتو نیز با فیدان صحبت می کند، اما مقامات واشنگتن، به این موضوع اشاره نکرده اند که آیا موضوع فروش جنگنده های اف 16 به ترکیه نیز در این دیدارها بررسی خواهد شد یا نه.

تنها چند روز قبل از سفر بلینکن به ترکیه، دو بار در برابر فرودگاه نظامی اینجرلیک در آدانا و قرارگاه راداری کُره جیک در ترکیه، تظاهرات ضدآمریکایی توسط جوانان هوادار حزب کمونیستی وطن برگزار شده و آنان در شعارهای خود، خطاب به دولت اردوغان اعلام کرده اند که باید نظامیان آمریکایی از ترکیه بیرون بروند.

سفر به وقت گلایه و اتهام

بلینکن در شرایطی به استانبول می رود که بسیاری از تحلیلگران نظامی و امنیتی ترکیه، معتقدند که در جریان کشته شدن 12 نظامی ترکیه در کمین نیروهای گروه تروریستی پ.ک.ک در شمال عراق، نیروهای آمریکایی نیز نقش داشته اند.

آنان مدعی هستند که آمریکا، بر اساس اطلاعاتی که از رصدهای هوایی خود به دست آورده، به سران پ.ک.ک کد داده تا بر سر راه کاروان نظامیان ترک، کمین بگذارند. از آنجایی که ادعای مزبور از سوی منابع رسمی و دولتی ترکیه مطرح نشده، آمریکا نیز به آن جوابی نداده است. اما در اظهارات اردوغان رئیس جمهور و هاکان فیدان وزیر امور خارجه، بارها به این اشاره شده که همکاری آمریکا با نهادهای اقماری پ.ک.ک در شمال سوریه، از مصادیق حمایت از تروریسم و لطمه زدن به امنیت ملی ترکیه است.

نیروهای آمریکایی که چندی پیش یک پهپاد مهم و گرانقیمت ترکیه را بر فراز قرارگاه نهاد اقماری پ.ک.ک در شمال سوریه پایین انداختند، در ذکر دلایل اقدام خود، تنها به این بسنده کردند که بگویند پهپاد مزبور، تهدیدی علیه جان نظامیان آمریکا بوده است. اما اردوغان اعلام کرد که در زمان مناسب، به این اقدام آمریکا پاسخ داده خواهد شد.

به ما جنگنده بدهید، این رسم رفاقت نیست!

موضوع فروش جنگنده های اف 16 به آنکارا، مدتهاست به بن بست خورده و تعداد قابل توجهی از اعضای کنگره آمریکا، با این معامله مخالفند. لابی گری های پرهزینه ترکیه با وجود فاکتورهای چند میلیوین دلاری، هنوز هم به توفیقی دست نیافته و آمریکا حاضر نیست در این مورد جواب روشنی بدهد.

یاشار گولر وزیر دفاع ترکیه با لحنی گلایه آمیز درباره این موضوع گفته است: «متحدان ما، به ویژه ایالات متحده، باید نگرش ها و رویکردهای غلط خود را در مورد مسائلی که مستقیماً بر امنیت ملی ما تأثیر می گذارد، اصلاح کنند. ما در حال پیگیری فرآیند خرید 40 فروند F-16 Block 70 Vipers و درخواست 79 کیت مدرنیزاسیون از واشنگتن هستیم. جلسات فنی با مقامات آمریکا به پایان رسیده و ما انتظار داریم گام ‌های مثبت برداشته شود و این روند در اسرع وقت آغاز شود. طولانی شدن چنین موضوع حساسی، قابل قبول نیست».

ژنرال گولر در ادامه گفته است: «ترکیه تنها عضو ناتو است که بیشترین آسیب را از تروریسم متحمل شده است. انتظار ما این است که متحدانمان، در مبارزه مصمم با همه اشکال و مظاهر تروریسم از ما حمایت کنند و تحریم ها و محدودیت ها علیه کشورمان برداشته شود. این اقدامات، با اصول وحدت، همبستگی و هماهنگی اتحاد، سازگار نیست. ما تاکید می کنیم که ترکیه قوی و نیروهای مسلح قدرتمند ترکیه به معنای ناتوی قوی و مبارزه قدرتمندانه با تروریسم است».

بین آنکارا و واشنگتن، اختلافات مهم و دامنه داری وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از:

الف) تداوم همکاری نظامی، اطلاعاتی و آموزشی آمریکا با نهادهای اقماری گروه تروریستی پ.ک.ک در مناطق شمال و شرق سوریه.

ب) بیرون انداخته شدن ترکیه از لیست خریداران جنگنده اف 35 و مانع تراشی بر سر راه فروش جنگنده اف 16 به ترکیه به بهانه نزدیک شدن اردوغان به روسیه و خرید سامانه موشکی اس 400 از این قدرت بزرگ مخالف آمریکا.

ج) مخالفت قاطعانه آمریکا با ماهیت رویکرد سیاسی ترکیه در مورد بخش ترک نشین جزیره قبرس مبنی بر به رسمیت شناختن دولت قبرس ترک.

د) تداوم اقامت آزادانه فتح الله گولن رهبر کودتای نافرجام 2016 میلادی و ده ها تن از شاگردان او در پنسیلوانیا و چند ایالت دیگر آمریکا و فعالیت مداوم نهادهای آموزشی گولنی در آمریکا.

در پایان باید گفت، با وجود پافشاری تیم اردوغان برای انجام معامله اف 16 در سال 2023 میلادی، این پرونده به فرجام نرسید و هنوز هم مشخص نیست که عاقبت این بحث به کجا کشیده خواهد شد.

اما در یک جمع بندی کلی، می توان چنین پیش بینی کرد که ترکیه در صورت مخالفت قاطعانه کنگره آمریکا، احتمالاً گزینه خرید جنگنده اروپایی را در دستور کار قرار می دهد و گزینه های متعددی برای نشان دادن واکنش منفی به تصمیمات آمریکا در اختیار ندارد. چرا که نمی خواهد پیامدهای منفی عدم توافق دفاعی – امنیتی، بر روند مناسبات تجاری آنکارا – واشنگتن، اثر بگذارد.

انتهای پیام/