ماموریت جدید تونی بلر؛ دلالی برای تل‌آویو

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، رسانه‌های اسرائیلی از نقش «تونی بلر» نخست‌وزیر پیشین بریتانیا برای «روز بعد» از جنگ غزه، گزارش دادند. کانال ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی، اوایل ژانویه جاری تایید کرد که این مقام سابق بریتانیایی در پایان سال گذشته در سفری محرمانه به فلسطین اشغالی آمده و دیدارهایی با نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو و وزیر جنگ او بنی گانتس داشته است. 

این منابع گزارش دادند که تل‌آویو قصد دارد از بلر برای میانجیگری نزد کشورهای غربی و متقاعد کردن آنها به استقبال از پناهجویان نوار غزه پس از پایان جنگ کنونی استفاده کند. در جلساتی که بلر در فلسطین اشغالی برگزار کرد، این ایده مطرح شد که او میانجی بین اسرائیل و کشورهای غربی در خصوص طرح تل‌آویو برای آوارگی مجدد فلسطینیان از نوار غزه باشد.

تکذیبیه نه چندان قوی

موسسه تونی بلر برای تغییرات جهانی که یک سازمان خصوصی تاسیس شده از سوی بلر در سال ۲۰۱۶ است، گزارش کانال ۱۲ اسرائیل را «دروغ» تلقی کرد و طی بیانیه‌ای، توضیح داد که این گزارش «بدون هیچ گونه ارتباطی با تونی بلر یا تیمش منتشر شده است و چنین گفت‌وگوهایی صورت نگرفته است و تونی بلر نیز چنین حرفی نزده است…این ایده در اصل اشتباه است. مردم غزه باید بتوانند در غزه بمانند و زندگی کنند».

پس از آن رسانه‌های اسرائیلی دیگری چون «جروزالم پست» نیز شتاب‌زده این موضع را دنبال کردند و به نقل از منبع نزدیک به بلر نوشتند: «ادعاهای مربوط به ارتباط بلر با کوچاندن فلسطینی‌ها درست نیست…ابدا چنین مناقشه‌ای صورت نگرفته و بلر درباره چنین پیشنهادی وارد مناقشه نخواهد شد». 

پروژه آوارگی فلسطینی‌ها از هوا نیامده است

روزنامه العربی الجدید، امروز (دوشنبه، ۸ ژانویه) با انتشار این ماجرا به قلم «بشیر البکر» با تیتر «تونی بلر؛ دلال اسرائیل برای کوچاندن فلسطینی‌ها» به یک ضرب‌المثل اشاره کرد و نوشت: «هیچ دودی بدون آتش بلند نمی‌شود. از آنجایی که رسانه‌های اسرائیلی در زمان جنگ تحت سانسور شدید قرار می‌گیرند، چنین اخباری را بدون تایید رسمی منتشر نمی‌کنند. به همین دلیل است که وزارت امور خارجه و ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین نیز با صدور دو بیانیه شدیداً به بلر حمله کرده و او را فردی نامطلوب در اراضی فلسطین توصیف کردند. 

 وزارت خارجه فلسطین اول ژانویه طی بیانیه‌ای از پیگیری گزارش‌های رسانه‌های اسرائیلی درباره به عهده گرفتن رهبری تیمی برای کوچاندن داوطلبانه فلسطینی‌ها از نوار غزه توسط بلر و برگزاری «جلسات و رایزنی‌ها با شماری از کشورها برای پذیرش این آوارگان» خبر داد. 

این وزارتخانه با استفاده از عبارت «طبق گزارش‌های دریافتی»، اگرچه تلاش کرد راه احتیاط را پیش بگیرد، اعلام کرد: در صورت صحت این موضوع،  این اقدام، اقدامی خصمانه علیه مردم فلسطین و حقوق آنها در سرزمین و وطنشان و نقض آشکار قوانین بین‌المللی تلقی می‌شود».

به موازات این امر، ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین نیز که نمی‌تواند از روی هوا چیزی بگوید، طی بیانیه‌ای در همان روز، «تلاش های مشکوک» برای انتصاب بلر یا دیگران برای «کوچاندن شهروندان فلسطینی از نوار غزه» را محکوم و اعلام کرد: به نظر می‌رسد که بلر به دنبال تکمیل اعلامیه بالفور است که دولت بریتانیا با مشارکت آمریکا آن را صادر کرد و فاجعه‌ای را برای ملت فلسطین رقم زد و موجب شعله‌ور شدن ده‌ها جنگ در منطقه شد». 

در ادامه این بیانیه آمد: «از دولت انگلیس می‌خواهیم که اجازه ندهد سرنوشت ملت فلسطین و آینده آن به بازی گرفته شود و همچنین از دبیر کل سازمان ملل می‌خواهیم که هر اقدامی برای ممانعت از انجام چنین اقداماتی که ناقض قوانین و مشروعیت بین‌المللی و تنها به نفع منافع اسرائیل است، انجام دهد». 

این روزنامه قطری در ادامه نوشت که اگر اطلاعات تایید شده درباره مقدمات آوارگی مجدد فلسطینی‌ها وجود نداشت، تشکیلات خودگردان فلسطین دو بیانیه با این شدت صادر نمی‌کرد و درباره پیامدهای این امر، هشدار نمی‌داد و از این لحن غیردیپلماتیک علیه بلر استفاده نمی‌کرد.

در همین راستا  سفیر فلسطین در لندن حسام زملط نیز از دولت انگلیس خواست که «اطمینان بدهد که هیچ شخصیت انگلیسی به هیچ وجه در جنایات جاری اسرائیل علیه بشریت در غزه مشارکت ندارد».

وی در روز اول ژانویه در صفحه خود در شبکه اجتماعی «X» نوشت:  «هرکس این کار را انجام دهد، عواقب قانونی این‌گونه اعمال غیراخلاقی و جنایتکارانه علیه مردم فلسطین را متحمل خواهد شد».

در چنین وضعیتی، «ایتمار بن گویر» وزیر امنیت قومی رژیم اسرائیل، هفته پیش از  آوارگی فلسطینیان استقبال کرد و آن را «گامی اخلاقی و عادلانه دانست که باید قبل از هر چیز برای ساکنان مرزهای غزه و برای سراسر اسرائیل برداشته شود.. چنین ابتکاراتی عنصری ضروری در راه حل واقعی برای روز بعد از جنگ است».

علامت سوال در مورد نقش بلر در پروژه کوچاندن فلسطینی‌ها از غزه

بر اساس این گزارش، دو نکته مهم در اینجا قابل توجه است. اول این که این تکذیبیه این خبر از طرف خود بلر نبود، بلکه از یک منبع نزدیک و «موسسه تونی بلر» بود. دوم این که تکذیب مذکور درباره سفر بلر به اسرائیل نبود. این یک علامت سوال بزرگ است که چرا وی به فلسطین اشغالی سفر کرده و همین موضوع، راه را برای تفسیرهای متعددی باز می‌کند.

به گفته محافل فلسطینی در لندن، دلیل پنهان‌کاری بلر این است که او نمی‌خواهد این  فرآیند علنی شود، زیرا پیامدهای سیاسی و اخلاقی متعددی برای او دارد و واکنش‌های گسترده‌ای نه تنها از سوی تشکیلات خودگردان فلسطین که از سوی سازمان ملل و حتی طرف‌های بین المللی به همراه خواهد داشت. 

به نوشته العربی الجدید، درز موضوع دیدارهای محرمانه بلر در فلسطین اشغالی نشان می‌دهد که محاسبات اسرائیل با آنچه بلر در مورد این فرآیند می‌بیند، با وجود توافق آنها بر اصل هدف، متفاوت است. در حالی که مقامات اسرائیلی می‌خواهند موضوع میانجیگری در ملاء عام انجام شود، بلر تلاش می‌کند حداقل در مرحله اول که مقدماتی خواهد بود، آن را مخفی نگه دارد.

اسرائیل از ابتدای جنگ بار دیگر بر کوچاندن فلسطینی‌ها از غزه تاکید می‌کند

بر اساس این یادداشت، پروژه آوارگی فلسطینی‌ها موضوع جدید نیست، بلکه از آغاز جنگ غزه مطرح شده و تعدادی از مقامات اسرائیلی از جمله دانی دانون، نماینده حزب لیکود در کنست  از نوامبر گذشته در بیانیه‌هایی آن را طرح کرده‌اند. 

دانون فاش کرد «جهان در حال بحث در مورد این موضوع است». او حتی از وزیر مهاجرت کانادا مارک میلر نیز نام برد و گفت که در مورد این موارد علنا ​​با او صحبت کرده است، در حالی که وزیر مهاجرت این موضوع را رد کرد. اما نامزد احتمالی جمهوریخواه برای ریاست جمهوری آمریکا، نیکی هیلی، در اواخر دسامبر بی‌محابا اظهار داشت: «همانطور که همیشه می‌گویم، فلسطینی ها در غزه باید از مرز رفح عبور کرده و وارد مصر شوند و از آنجا به کشورهای دیگر حامی حماس مثل ایران، قطر و ترکیه بروند».

پس از آن، شماری از مقامات اسرائیلی ایده تشکیل تیمی در این خصوص را طرح کردند تا به این موضوع رسیدگی کند و اطمینان حاصل کند که هر کسی که بخواهد غزه را به مقصد کشور ثالث ترک کند، می تواند این کار را انجام دهد. ماه گذشته، نتانیاهو در پاسخ به دانون در نشست حزب لیکود فاش کرد که «مشکل ما کشورهایی هستند که باید آماده جذب پناهجویان شوند و ما برای حل این موضوع تلاش می‌کنیم».

به نظر می رسد که پیام اسرائیل به روزنامه‌نگاران طرفدار اسرائیل در اروپا رسیده و به همین دلیل در تریبون‌ها و کانال‌های فرانسوی طرفدار اسرائیل، این موضوع مطرح می‌شود. در این میان کسانی هستند که از کوچاندن حدود ۸۰۰ هزار فلسطینی در نوار غزه صحبت می‌کنند. اما به هر حال این امر، یک پروژه عملیاتی برای دور زدن مخالفت مصر با عملیات کوچاندن دسته جمعی مردم غزه به سینا است که توسط مقامات اسرائیلی در هفته های اول جنگ پیشنهاد شده بود.

موانع پروژه کوچاندن مردم غزه

نویسنده در خاتمه تصریح می‌کند که اجرایی شدن نهایی این پروژه به نتایج نبرد کنونی مرتبط است. اما حتی اگر اسرائیل نتیجه را به نفع خود تمام کند، به دلایل متعددی این امر قابل اجرا به نظر نمی‌رسد.

یکی از مهمترین موانع این پروژه، آگاهی فلسطینی‌ها از خطرات کوچاندن اجباری یا اختیاری است. مانع دیگر مخالفت شدید مقاومت با این موضوع است، زیرا به روز بعد از جنگ در نوار غزه مربوط می‌شود. مانع سوم، شمار زیادی است که اسرائیل به دنبال کوچاندن آنهاست که از نظر عملی غیرممکن است. برخی کشورها می‌توانند صدها یا چند هزار نفر را بپذیرند، اما پذیرش صدها هزار غیرممکن است.

در ادامه این یادداشت آمده است: مانع چهارم به موضع بین‌المللی باز می‌گردد که این امر را نقض آشکار حقوق بشر می‌داند و اتحادیه اروپا نیز با آن مخالف است. حتی مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا جوزپ بورل به آن واکنش نشان داده و حتی کوچاندن اختیاری فلسطینی‌ها را محکوم کرده است. 

پایان پیام/م