برگزاری آئین سنتی جل جلانی در طامه نطنز+ تصاویر و فیلم

به گزارش وبانگاه به نقل از خبرگزاری فارس از نطنز، روستای طامه از توابع شهرستان نطنز اصفهان است که از نقاط بسیار خوش آب‌وهوا به شمار می‌آید. از طریق این روستا و از مسیری زیبا می‌توان به قله کرکس رسید.

مردمان این روستا دارای مذهب شیعه و اکثراً کشاورز هستند. مهم‌ترین سوغات طامه گلابی است. پوشش گیاهی منطقه غنی و شامل گیاهانی چون آنغوزه، رناس، هندوانه ابوجهل، آویشن، گزنه، گون، شنگ و… که به خاطر کمبود بارندگی رشد در خور توجهی ندارند.

یکی از آداب‌ورسوم و یکی از مراسم‌های بسیار قدیمی مرسوم در طامه جل جلانی بوده که مدت سه شب پیاپی در شب‌های ۱۷ و ۱۸ و ۱۹ دی‌ماه همه‌ساله اجرا می‌شده است.

 

طریقه اجرا بدین‌صورت است که جوانان و نوجوانان روستا غروب دورهم جمع می‌شدند و تعدادی از آن‌ها در دامنه کوه‌های مشرف‌ به روستا و باغات مزارع آتش‌افروزی می‌کردند بزرگ‌ترها به آن‌ها گوشزد می‌کردند که نور آتش بایستی به باغات بتابد.

سرکشی به باغات

 تعدادی از مردم هم در اوج سرما و برف به زمین‌ها و باغات خود سرکشی کرده و سنگی را روی گلوگاه درختان می‌گذاشتند و معتقد بودند که این کار باردهی را زیاد می‌کند.

 پس از گذشت پاسی از شب جوانان شرکت‌کننده به‌صورت گروهی درحالی‌که یکی از آن‌ها به‌عنوان استاد در پیشاپیش حرکت می‌کرده در کوچه‌های روستا به حرکت درمی‌آمدند و در مقابل هر خانه‌ای می‌ایستادند سرود مرسوم را می‌خواندند و همگی جواب می‌دادند.

 

 

متن و شعر مراسم سنتی جل جلانی روستای زیبا و تاریخی طامه

جل جلانی هوی/ حلوای تن تنانی هوی/ حلوای چرب و شیرین هوی/ بگذار به ظرف چینی هوی/ ببر خدمت بی‌بی هوی/بی‌بی و بی‌بی‌زاده هوی/اسبش نره یا ماده هوی/ حاجی بو شو به مکه هوی/باچل چهار و اشتر هوی/ هر اشتری به حلقه هوی/ هر حلقه‌ای به دینار هوی/ هر دیناری صد دینار هوی/ باد اومد بازی کنیم هوی/دل خود راضی کنیم هوی/ آقا  خانم شمایید از باغ گل درآیید/ قبا بپوشید نچایید/ ور دارید و بیایید

 

پس از اتمام شعر صاحب‌خانه با توجه به امکانات و کرم شخصی مقداری آجیل محلی قند یا تحفه‌ای دیگر در سینی گذاشته و برای آن‌ها می‌آورد فردی که به نام انباردار تعیین‌شده بود آن را تحویل گرفته و در توبره یا خورجین می‌ریخت.

 صاحب‌خانه موقع تحویل هدیه مقدار کمی از آجیل‌های درون توبره را به‌عنوان تبرک از آنها می‌گرفت که با آنها چم چیده می‌گفتند، اگر تازه‌دامادی در بین جوانان بوده برای او شربت هم می‌آوردند بعد از تشکر از صاحب‌خانه دعا و صلوات به درب خانه بعدی می‌رفتند.

این مراسم تا نیمه‌های شب ادامه داشته و صدای جوانان در همه جای روستا شنیده می‌شد، پس از مراسم در محل حسینیه، مسجد نسبت به تقسیم آجیل‌ها و خوراکی‌ها اقدام می‌کردند.

تقسیم خوراکی‌ها

 اگر مقدار کالای جمع شده قابل‌توجه بود پس از تفکیک مقداری از آن‌ها را به فروش می‌رساندند و صرف خیرات یا در اختیار خانواده‌های مستمند قرار می‌دادند در موقع تقسیم بین شرکت‌کنندگان بعضی‌ها سهمیه خود را به افراد کم‌بضاعت می‌دادند.

این مراسم در اصل یک حرکت شادی‌بخش در وسط زمستان سرد بوده و نمونه‌ای است از جشن‌های بزرگ مردم درگذشته‌های دور

 

البته در روستای ابیانه و برزک مراسم شبیه جل جلانی در ماه رمضان بعد از افطار توسط نوجوانان برگزار می‌شود که در ابیانه هوم بابا و در برزک جیرجیرونی نام دارد، اشعار جل جلانی درگذشته تمام با گویش طامه اجرا می‌شده که این مراسم درگذر زمان با تغییراتی همراه بوده است این رسم در سال ۱۳۹۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

 

 

 

 

پایان پیام/۶۳۰۲۵