آیا زمان خروج ترکیه از عراق فرا نرسیده است؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، جان باختن 9 تن از افسران و درجه داران ارتش ترکیه بر اثر حمله گروه تروریستی پ.ک.ک، همچنان در صدر اخبار رسانه های ترکیه قرار گرفته است. حالا کم نیستند شمار تحلیلگران و سیاستمدارانی که علاوه بر محکوم کردن پ.ک.ک، از اردوغان هم انتقاد کرده و استراتژی او در مبارزه با تروریسم را به چالش می کشند.

یکی از این انتقادات، این است که چرا با وجود این همه تلفات، باز هم نیروهای ترکیه در عراق و سوریه پایگاه دارند؟ بسیاری از منتقدین اردوغان بر این باورند که تداوم حضور نیروهای ترکیه در عراق و سوریه، حاصلی جز افزایش تلفات ندارد و آنکارا باید از خاک هر دو همسایه خود عقب نشینی کند.

تداوم حضور غیرقانونی ارتش ترکیه در عراق، همواره مورد انتقاد بسیاری از احزاب و سیاستمداران عراقی قرار گرفته است. اما با این وجود، آنکارا دو بهانه قدیمی را پیش می کشد تا به حضور خود مشروعیت بدهد: اول این که در دوران اقتدار صدام حسین، یک پیمان امنیتی بین آنکارا و بغداد شکل گرفته و بر اساس آن، نظامیان ترکیه حق تعقیب و مبارزه با پ.ک.ک در خاک عراق را به دست آورده اند.

دوم این که مقامات آنکارا می گویند، ما امنیت کشورمان را از مبدا تهدید آغاز می کنیم و اگر در عراق نباشیم، به ما حمله می کنند.

سخنان و توجیهات عجیب مقامات سیاسی و امنیتی ترکیه در حالی بیان شده که اتفاقاً نظامیان و ماموران امنیتی ترکیه، نه در داخل کشور خودشان، بلکه همواره در خاک عراق مورد حمله تروریست های پ.ک.ک قرار گرفته اند!

به عبارتی روشن، نظامیان ترکیه تنها زمانی در درگیری کشته می شوند که در شمال عراق مورد حمله قرار بگیرند. آن هم در شرایطی که هوا مه آلود باشد و پهپادهای ترکیه نتوانند احتمال حمله را رصد کنند.

آیا مساله ترکیه، امنیت است؟

گروه تروریستی پ.ک.ک در سالیان گذشته، همزمان با رشد روز افزون توان دفاعی و استفاده از تجهیزات مدرن در نیروهای مسلح ترکیه به تمامی زمین گیر شده و توان حمله و رویارویی با نظامیان ترکیه را از دست داده است.

حالا در سایه استفاده از ده ها فروند پهپاد، دوربین های بزرگ متصل به بالن های عظیم در مرزها، دوربین های جنگلی و کوهستانی مجهز به سنسورهای مخصوص، دوربین های حرارتی و دیگر ادوات پیشرفته و همچنین مدیریت یک شبکه بسیار گسترده جاسوسان محلی، پ.ک.ک نه تنها در استانبول، آنکارا یا سواحل دریای سیاه، بلکه در استان های مناطق کردنشین و در مرز اقلیم کردستان عراق و ترکیه نیز، نمی تواند اقدامی علیه ترکیه انجام دهد.

از آن سو در شمال سوریه نیز، نهادهای اقماری پ.ک.ک با وجود برخورداری از حمایت آمریکا، به طور مداوم با پهپادهای مسلح ترکیه و شلیک های توپخانه ای مورد حمله قرار می گیرند و نمی توانند به مرز ترکیه رخنه کنند. از این گذشته، یک دیوار امنیتی فوق پیشرفته و بسیار پرهزینه بین ترکیه و سوریه به وجود آمده که امکان رخنه و تهدید را از بین برده است.

توجه به نکات بالا، می توان به صراحت گفت، دغدغه اصلی ترکیه برای حضور در عراق و سوریه، حفظ امنیت نیست و به دنبال منافع دیگری همچون نفوذ امنیتی و امتیازگیری از راه تهدید نظامی است.

دشمن هم همین را می خواهد!

رسانه های شمال عراق اعلام کرده اند که از سال 2015 میلادی به این سو و با شعله ور شدن مجدد آتش جنگ بین ترکیه و پ.ک.ک، دست کم 755 روستا در مناطق مختلف اقلیم کردستان عراق، به خاطر ترس از بمباران های مکرر به طور کامل تخلیه و اهالی این روستاها آواره شده اند.

از این گذشته نه تجار و رانندگان و نه روستاییان، زنبورداران و چوپان ها، نمی توانند در این مناطق، کار خود را به درستی انجام دهند. در نتیجه تداوم وضعیت فعلی، به زندگی و معیشت هزاران تن از روستاییان و مرزنشینان شمال عراق، لطمه زده است.

در شرایطی که منتقدین اردوغان خواهان خروج نیروهای ترکیه از عراق و سوریه شده اند، رسانه های تحت امر حزب حاکم، طرح این موضوع را دشمنی با ترکیه و تهدید امنیت ملی ترکیه می خوانند.

این رسانه ها می گویند: «می پرسید چرا از عراق خارج نشویم؟ نمی دانید که پ.ک.ک نیز همین را می خواهد؟ تروریست ها دقیقاً به دنبال چنین بحثی هستند و شما با طرح این موضوع، آب به آسیاب آنها می ریزید. حفظ امنیت ملی ترکیه موضوع مهمی است و تنها زمانی می توانیم از تهدیدات مصون بمانیم که در عراق و سوریه حضور داشته باشیم».

برخی از رسانه های تندروی طرفدار اردوغان، اعلام کرده اند که طرح پیشنهاد خروج از عراق، به مثابه خیانت است و باید پیگیری شود.

سینان برهان از نویسندگان روزنامه ینی آکیت که آشکارا از گفتمان ضرورت انحلال جمهوری و بازگرداندن نظام خلافت در ترکیه حمایت می کند، درباره این موضوع نوشته است: «ترکیه برای حفظ بقای خود، در سوریه و شمال عراق مبارزه می کند. بنابراین برای رسیدن به یک راه حل قطعی باید به طور دائم وارد شمال عراق شود. چرا که امنیت ترکیه از سوریه و عراق شروع می شود. همچنان که شاهد هستیم، آمریکا و رژیم صهیونیستی خاورمیانه را بر اساس خطوط قومی و فرقه ای تقسیم می کنند. در بغداد، دمشق و بیروت صلحی وجود ندارد و هدف آنها ایجاد اسرائیل بزرگتر است. آنها به لبنان حمله خواهند کرد، بخشی از سوریه را اشغال خواهند کرد، بخشی از عراق را اشغال خواهند کرد. پس ما باید در آنجا حضور داشته باشیم».

همچنین ملیح آلتنوک از تحلیلگران روزنامه صباح یعنی یکی از اصلی ترین روزنامه های اتاق فکر حزب عدالت و توسعه، مدعی شده که آمریکا و اسراییل قصد دارند از داخل عراق و سوریه، امنیت ملی ترکیه را تهدید کنند و یگانه راه مقابله با این تهدید، حضور دائمی ارتش ترکیه در این دو کشور است.

چند کارت طلایی در دست عراق

یکی از مهمترین سوالات در مورد دلایل تداوم حضور نیروهای ترکیه در عراق، این است که آیا دولت عراق می تواند به منظور وادار کردن ارتش ترکیه به عقب نشینی، از ابزار خاصی استفاده کند؟ پاسخ مثبت است.

دولت و ملت عراق، به شکل قهرمانانه با تروریسم افراطی جنگیدند و حالا این کشور در مسیر بازسازی، توسعه و آبادانی قرار گرفته است. بدون شک، عراق به عنوان یک کنشگر مهم و ثروتمند منطقه، در برابر ترکیه نیز کارت های طلایی و بسیار مهمی در اختیار دارد که می تواند در مواقع لزوم، به درستی از آنها استفاده کند.

برخی از این کارت ها عبارتند از:

1.وابستگی ترکیه به نفت و گاز عراق: عراق یکی از مهمترین منابع انتقال نفت و گاز به ترکیه است و ترکیه، وابستگی و احتیاج شدیدی به منابع انرژی فسیلی عراق دارد. در نتیجه، بغداد می تواند تداوم صادرات نفت در حال حاضر و انتقال گاز در سالیان آتی را به خروج نظامیان مشروط کند.

2.بازار مصرف: به گواه فعالان اتحادیه صادرکنندگان کالا در ترکیه، عراق به دومین شریک تجاری مهم ترکیه تبدیل شده و در صورتی که بازار مصرف عظیم این کشور ثروتمند نفتی به روی ترکیه بسته شود، تولیدکنندگان و تجار ترک، با خسارات جبران ناپذیری روبرو خواهند شد.

3.طرح مسیر توسعه: این طرح به عنوان یک برنامه کلان و بنیادین برای اتصال بندر فاو عراق به مدیترانه از راه ترکیه، یک منبع حیاتی برای تضمین اقتصاد ترکیه در سالیان آتی است و بغداد می تواند انجام نهایی طرح را به تبعیت آنکارا از خواسته های بغداد منوط کند.

در پایان باید گفت، بدون تردید گروه تروریستی پ.ک.ک، یکی از سازمان های مخرب و ضدامنیتی منطقه است و اقدامات این گروه تحت امر عبدالله اوجالان، به درازای 4 دهه، به امنیت و ثبات ترکیه، عراق، سوریه و ایران لطمه زده است.

این گروه علاوه بر آن که صدها میلیارد دلار خسارت مالی به بار آورده، موجب شده که در درگیری های طولانی مدت، نزدیک به یکصد هزار نفر جان خود را از دست دهند و هزاران روستا تخلیه شوند، اما واقعیت این است که حتی رفع تهدیدات تروریستی نیز، باید تابعی از قواعد حسن همجواری باشد و کشور مورد تهدید، به بهانه مبارزه با تروریسم، برای همسایگان خود اسباب دردسر نشود.

انتهای پیام/