ارمنستان چقدر به روسیه وابسته است؟-بخش دوم

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، در بخش اول گزارش «ارمنستان چقدر به روسیه وابسته است؟» به وابستگی ارمنستان در حوزه‌های نظامی، امنیت مرزی، گاز، برق و حواله پول به روسیه پرداختیم. در این بخش به ابعاد دیگری از این وابستگی‌ها خواهیم پرداخت.

جریان مهاجران کارگری روسیه در ارمنستان

بر اساس آخرین داده‌های آماری، یک‌چهارم رشد اقتصادی سالانه 12.6 درصدی در ارمنستان به لطف مهاجران روسی تضمین شده است. آن‌ها پس از اعلام بسیج نسبی در ارتباط با عملیات نظامی روسیه در اوکراین به ارمنستان آمدند.

بسیاری از ارمنستان به عنوان یک کشور ترانزیت استفاده می‌کنند، اما حدود 100 هزار نفر در این کشور باقی مانده‌اند.

مارتین گالستیان، رئیس بانک مرکزی ارمنستان، در کنفرانس سالانه صندوق بین‌المللی پول گفت: شاهد افزایش 25 درصدی سرمایه انسانی در حوزه فناوری اطلاعات هستیم. افراد با استعداد و تحصیل‌کرده به ارمنستان مهاجرت می‌کنند و این می‌تواند تأثیر طولانی‌مدت داشته باشد.

سرمایه‌گذاری خارجی بدون واسطه 5 درصد از ساختار تولید ناخالص داخلی ارمنستان را تشکیل می‌دهد. در سال 2022 رکورد یک میلیارد دلار جذب این کشور کرد که بیشتر آن از روسیه است. بسیاری از مهاجران کسب‌وکار خود را در ارمنستان ایجاد می‌کنند.

با توجه به رشد جمعیت، درآمدها به ویژه در بخش خدمات افزایش یافته که 50 درصد تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد.

هجوم مهاجران تأثیر مثبتی بر سودآوری 18 بانک تجاری فعال در ارمنستان داشته است.

در مقایسه با سال گذشته، در سال 2022، درآمد بانک‌ها ناشی از تبدیل ارز و سایر خدمات برای افراد غیر مقیم 3 برابر شده است.

آژانس اعتباری فیچ گزارش می‌دهد که تجارت روسیه و ارمنستان از زمان آغاز جنگ روسیه در اوکراین رشد قابل‌توجهی داشته است.

صادرات کالا به روسیه از سال 2021 تاکنون 300 درصد افزایش یافته است، 51 درصد از صادرات این کشور به روسیه و 30 درصد واردات از روسیه در 9 ماهه اول سال گذشته بوده است.

جریان مهاجران به ارمنستان به جای 1.6 درصد برنامه‌ریزی شده به 13 درصد رسیده است. زیرا اکثریت مهاجران تحصیل‌کرده و عمدتاً افراد با درآمد بالا هستند.

این عامل به ویژه باعث توسعه بخش خدمات عمومی، کافه‌ها، رستوران‌ها و آرایشگاه‌ها می‌شود.

با این حال، پیش‌بینی اینکه چقدر این تقاضا پایدار خواهد بود، دشوار است. با توجه به افزایش مهاجران، قیمت و اجاره آپارتمان در این کشور 2 تا 3 برابر شده و برخی از آن‌ها به کشورهای دیگر با شرایط زندگی ارزان‌تر می‌روند.

دولت ارمنستان نیز به نوبه خود شرایط مطلوب‌تری را برای متخصصان واجد شرایط ایجاد می‌کند.

گواهی ویژه به شرکت‌هایی داده می‌شود که بیش از 90 درصد درآمد آن‌ها از بخش فناوری اطلاعات باشد یا بیش از 90 درصد کارکنان آن‌ها متخصص فناوری اطلاعات باشند.

این گواهی به طور کامل از نرخ مالیات و مالیات بر ارزش‌افزوده معاف است، مالیات بر سود سهام 5 درصد و مالیات بر درآمد 10 درصد است، در حالی که مالیات بر درآمد عادی در ارمنستان 21 درصد است.

این گواهی برای شرکت‌هایی با کمتر از 30 کارمند اعمال می‌شود.

از مصاحبه واهان کروبیان وزیر اقتصاد ارمنستان با RBC مشخص می‌شود که دولت ارمنستان قصد دارد حداکثر بهره را از وضعیت ژئوپلیتیکی ببرد.

تنها در آغاز سپتامبر 2022 میلادی 50 متخصص فناوری اطلاعات از روسیه به ارمنستان آمدند.

راه‌آهن

در سال 2008، راه‌آهن ارمنستان به مدت 30 سال به مدیریت امتیاز شرکت راه‌آهن روسیه واگذار شد. در حال حاضر راه‌آهن ارمنستان تحت مدیریت شرکت راه‌آهن قفقاز جنوبی است که بخشی از شرکت راه‌آهن روسیه است. با توافق طرفین، پس از 20 سال، قرارداد برای 10 سال دیگر قابل تمدید است.

در سال 2023، طول کل راه‌آهن ارمنستان 1252.5 کیلومتر است که جاده‌های اصلی 759.8 کیلومتر است.

شرکت راه‌آهن قفقاز جنوبی از 74 ایستگاه تشکیل شده، اما تنها 55 ایستگاه در حال بهره‌برداری هستند.

شرکت راه‌آهن قفقاز جنوبی به دلیل عمل نکردن به تعهدات خود در خصوص توسعه زیرساخت‌ها مورد انتقاد قرار گرفته است، ساخت انشعاب 32 کیلومتری خط وانادزور – فیولتوو هنوز به پایان نرسیده است. این امر مسیر ایروان به تفلیس و بنادر دریای سیاه را 112 کیلومتر کوتاه می‌کند.

قرار بود ساخت‌وساز در سال 2011 آغاز شود، اما شرکت راه‌آهن قفقاز جنوبی هزینه طرح را بیش از دو برابر کرد و در سال 2012 به 200 تا 250 میلیون دلار رسید و این طرح متعاقباً فراموش شد. علاوه بر این، بر اساس بیانیه شرکت فرودگاه‌های بین‌المللی ارمنستان، به دلیل عدم فعالیت شرکت راه‌آهن قفقاز جنوبی، طرح دیگری – احداث خط راه‌آهن از ایستگاه متروی چارباخ در ایروان تا فرودگاه زوارتنوتس – روی کاغذ باقی مانده است.

در سال 2018، این شرکت به فرار مالیاتی متهم شد و کمیته مالیاتی کشور گزارش داد که اماکن شرکت مورد بازرسی قرار گرفته و برخی اسناد ضبط شده است. نخست‌وزیر نیکول پاشینیان روز بعد رئیس شرکت راه‌آهن قفقاز جنوبی را پذیرفت.

پاشینیان در گفت‌وگو با روزنامه «کومرسانت» گفت که بر اساس اطلاعات اولیه، کسری مالیات 60 میلیون دلاری توسط شرکت راه‌آهن قفقاز جنوبی پرداخت نشده است. این شرکت توضیح داد که بازرسی‌ها طبق دستور مقامات تحقیقاتی انجام شده است.

هیچ اطلاعیه‌ای در مورد نتایج بازرسی‌ها وجود نداشت، اما بر اساس نتایج سال 2018، میزان مالیات پرداختی به بودجه دولتی ارمنستان توسط شرکت راه‌آهن قفقاز جنوبی از 8 میلیون دلار فراتر رفت.

جاده لارس علیا

تنها مسیر زمینی برای صادرات کالاهای صادراتی ارمنستان از نقطه «لارس علیا» در مرز گرجستان و روسیه می‌گذرد. در زمستان هر از چند گاهی جاده به دلیل یخبندان بسته می‌شود. با این حال، گاهی اوقات کامیون‌های ارمنی مجبورند روزها برای باز شدن جاده منتظر بمانند یا به دلایل دیگر – عمدتاً به دستور طرف روسی – برگردند.

سال گذشته در اواخر نوامبر که نخست‌وزیر ارمنستان از شرکت در اجلاس سران سازمان پیمان امنیت جمعی مینسک امتناع کرد، شرکت‌های باربری ارمنستان نیز در ایست بازرسی لارس علیا با مشکل مواجه شدند. صدها محصول از جمله مواد فاسدشدنی، ماهی و کامیون‌های میوه در این ایست بازرسی متوقف شده‌اند، زیرا کنترل‌های بهداشت روسیه الزامات آن‌ها را برای محصولات ارمنی تشدید کرده است.

روسیه و ارمنستان اعضای کشورهای مشترک‌المنافع هستند و در قالب سازمان پیمان امنیت جمعی با یکدیگر همکاری می‌کنند. ارمنستان از ژانویه 2015 عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا است که شامل روسیه، بلاروس، قزاقستان و قرقیزستان می‌شود.

انتهای پیام/