رسانه‌های باکو انتخابات ریاست جمهوری آذربایجان را چگونه پوشش می‌دهند؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، کمتر از 3 روز به برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست ‌جمهوری آذربایجان در 18 بهمن‌ماه باقی مانده است.

کمپین انتخاباتی که از 15 ژانویه (25 دی) توسط کمیسیون مرکزی انتخابات راه‌اندازی شده بود، در 6 فوریه (17 بهمن) به پایان می‌رسد.

ستاد انتخاباتی 7 نفر که کاندیداتوری آن‌ها برای ریاست جمهوری قطعی شده، در فضای بازداشت خبرنگاران و فعالان اجتماعی این کشور در حال انجام است.

در گزارش دفتر ابتکارات دموکراتیک و حقوق بشر سازمان امنیت و همکاری اروپا که ناظر انتخابات جمهوری آذربایجان است، آمده که نگرانی‌هایی در مورد محدودیت فضای آزاد رسانه‌ها پس از قانون جدید رسانه‌ها که در سال 2022 اجرایی شد، وجود دارد.

در گزارش میان‌دوره‌ای که روز گذشته از سوی مرکز نظارت بر انتخابات و آموزش دموکراسی منتشر شد، اشاره شده که «کنترل شدید» دولت آذربایجان بر رسانه‌ها تأثیر «محدود کنندگی» بر پوشش رسانه‌ها از انتخابات دارد.

فضای رسانه‌ای آذربایجان چگونه است؟

بر اساس ارزیابی سازمان‌های بین‌المللی درباره آزادی رسانه‌ها در جمهوری آذربایجان، فضای رسانه‌ای در این کشور تحت فشار جدی قرار دارد.

بر اساس گزارش سال 2023 گزارشگران بدون مرز، جمهوری آذربایجان در شاخص آزادی رسانه در بین 180 کشور در رتبه 151 قرار دارد.

در گزارش این موسسه ذکر شده است: رؤسای سازمان‌های تنظیم‌کننده رسانه و همچنین سازمان‌های خبرنگاران توسط دولت منصوب می‌شوند. مقامات از رسانه‌های حامی دولت برای تهدید منتقدان استفاده می‌کنند.

علاوه بر این، گزارشگران بدون مرز گفت که قوانین رسانه‌ای در 20 سال گذشته به ابزاری «به طور فزاینده سرکوبگر» تبدیل شده است و قانون جدید رسانه‌ها را که در فوریه 2022 لازم‌الاجرا شده است، «قانونی‌سازی سانسور» ارزیابی کرد.

مرکز نظارت بر انتخابات و آموزش دموکراسی اعلام کرد که در نتیجه قانون جدید رسانه‌ها، برخلاف انتخابات قبلی، پوشش خبری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری برای همه خبرنگاران امکان‌پذیر نخواهد بود.

طبق آمار شورای تحقیقات و تبادلات بین‌المللی (IREX)، یک سازمان آمریکایی متخصص در توسعه جهانی، آموزش و فعالیت‌های مدنی، فضای اطلاعاتی جمهوری آذربایجان در 3 سال گذشته محدودتر شده است.

در گزارش IREX آماده است: اکثریت قریب به اتفاق رسانه‌های گروهی در جمهوری آذربایجان استقلال تحریریه ندارند، اطلاعاتی که منتشر می‌کنند مبتنی بر واقعیت نیست و اطلاعاتی را منتشر می‌کنند که به دیگران آسیب می‌رساند. مردم حق یا ابزار دسترسی به اطلاعات گسترده را ندارند. آن‌ها از انتخاب گسترده اطلاعات محروم هستند.

از نوامبر 2023 تاکنون بیش از 10 خبرنگار در جمهوری آذربایجان بازداشت شده‌اند. اگرچه برخی از آن‌ها به دلیل پایان دوره حبس آزاد شده‌اند، اما افراد تازه دستگیر شده‌ای نیز وجود دارند.

تحلیلگران سیاسی معتقدند: از آنجایی که رسانه‌های منتقد در جمهوری آذربایجان «سکوت کامل» داشتند، مردم مجبور شدند برای شنیدن دیدگاه‌های ضد حکومتی، رسانه‌های خارج از کشور به زبان آذربایجانی را تماشا کنند.

از آنجایی که بازداشت این روزنامه‌نگاران در پس‌زمینه تیره شدن روابط میان باکو و واشنگتن صورت گرفت، مشخص نیست که آیا بازداشت آن‌ها به انتخابات ریاست جمهوری آینده نیز مرتبط است یا خیر.

اکثر نمایندگان رسانه‌های دستگیرشده از کارکنان «Abzas Media» و شبکه اینترنتی «Kanal13» هستند. هر دو رسانه به انتشار مطالب تحقیقی در مورد اقدامات فاسد مقامات دولتی معروف هستند.

در 24 ژانویه، مجمع پارلمانی شورای اروپا با بیان اینکه وضعیت برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه در جمهوری آذربایجان «بسیار نگران‌کننده» است، تصمیم به عدم تأیید اعتبارنامه هیئت نمایندگی جمهوری آذربایجان در این نهاد گرفت.

خانه آزادی (Freedom House) که به ارزیابی حقوق بشر می‌پردازد، جمهوری آذربایجان را با در نظر گرفتن وضعیت آزادی‌های سیاسی و حقوق شهروندی در این کشور، برای 20 سال متوالی در فهرست کشورهای «غیرآزاد» قرار داده است.

پوشش انتخاباتی چگونه است؟

تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری آذربایجان از 25 دی‌ماه آغاز شده و تا 17 بهمن‌ماه ساعت 8 صبح ادامه دارد.

به هفت نفر که نامزدی آن‌ها برای ریاست جمهوری تأیید شده است، از تلویزیون و رادیو عمومی و همچنین در رسانه‌های دولتی «آذربایجان»، «روزنامه خلق»، روزنامه‌های «رسپوبلیکا» و «باکینسکی رابوچی» وقت پخش داده شده تا در این 22 روز تبلیغات خود را به صورت رایگان انجام دهند. کاندیداها همچنین می‌توانند کمپین‌های خود را به‌ صورت پرداختی انجام دهند.

تلویزیون عمومی هفته‌ای 3 بار یک مناظره یک‌ساعته بین نامزدها پخش می‌کند. همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، رئیس‌جمهور علی‌اف در این مناظره‌ها شرکت نمی‌کند و نماینده خود را به این مناظرات می‌فرستد.

مرکز نظارت بر انتخابات و آموزش دموکراسی از مشاهدات خود در 6 مناظره تلویزیونی سازماندهی شده در تلویزیون عمومی به این نتیجه رسید که هیچ یک از 6 نامزد دیگر در انتقاد از رئیس‌جمهور فعلی، ایجاد تصویری از رقیب واقعی برای وی و عمل به عنوان نماینده یک نیروی سیاسی جایگزین جاه‌طلب برای به دست آوردن قدرت سیاسی تلاش نکردند.

در بیانیه این سازمان منعکس ‌شده است: فضای آلترناتیو سیاسی که شرط اصلی انتخابات آزاد و عادلانه است، تأمین نشده است.

علاوه بر این، به گفته این سازمان با استناد به منابع باز، در سال 2023، 85 نفر با انگیزه‌های سیاسی به مسئولیت کیفری معرفی و برای آن‌ها اقدام بازداشت انتخاب شده است. این در حالی است که تعداد افرادی که در سال 2023 با انگیزه‌های سیاسی به زندان رفته اند، 39 نفر بوده است.

مرکز نظارت بر انتخابات و آموزش دموکراسی همچنین گفت که تعداد احزاب سیاسی در جمهوری آذربایجان طی 6 ماه گذشته 2 برابر کاهش یافته است.

بر اساس این واقعیت‌ها، این سازمان بر این باور است که در آستانه انتخابات، بحران حمایت از آزادی‌های سیاسی در جمهوری آذربایجان عمیق‌تر شده، محدودیت‌های آزادی بیان، اجتماعات و تشکل‌های آزاد برداشته نشده و تعداد دستگیری‌های افراد با انگیزه سیاسی افزایش یافته است.

در گزارش مرکز نظارت بر انتخابات و آموزش دموکراسی تأکید شده است: در عین حال، تعداد احزاب سیاسی قبل از انتخابات به نصف کاهش یافته است، ممنوعیت فعالیت نهادهای مستقل جامعه مدنی و رسانه‌های مستقل و همچنین آزار و اذیت خبرنگاران و فعالان اجتماعی افزایش یافته است. در نتیجه، محیط دموکراتیک مساعدی برای مشارکت فعال سازمان‌های جامعه مدنی و احزاب سیاسی در انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری در 7 فوریه وجود نداشت.

کاربران شبکه‌های اجتماعی مناظره‌های برگزار شده در کانال یوتیوب یک کانال تلویزیونی را به سخره گرفتند و آن را جعلی خواندند و سپس کانال تلویزیونی بخش نظرات کانال یوتیوب را بست.

در مجموع 44 سازمان رسانه‌ای به منظور انجام تبلیغات انتخاباتی پولی به کمیسیون مرکزی انتخابات مراجعه کردند. با این حال، به جز رئیس‌جمهور علی‌اف، تنها یک نامزد، قدرت حسنقلی‌اف، از کمپین پولی استفاده کرد.

از گزارش مالی منتشر شده از سوی کمیسیون مرکزی انتخابات در خصوص بودجه انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری مشخص است که برخلاف حزب حاکم آذربایجان نوین، سایر نامزدها بودجه کافی برای انجام تبلیغات انتخاباتی پولی را ندارند.

بر اساس دومین گزارش مالی منتشر شده از سوی این سازمان، الهام علی‌اف که دارای صندوق انتخاباتی 720 هزار منات است، در این فهرست پیشتاز است و سرمایه‌ای که وی تاکنون برای تبلیغات پیش از انتخابات هزینه کرده، بیش از 480 هزار منات است.

بودجه انتخاباتی سایر کاندیداها بین 62 هزار تا 2500 منات متغیر است و اکثر آن‌ها قبلاً وجوه موجود در حساب خود را خرج کرده‌اند.

4 تن از نامزدها – فاضل مصطفی، زاهد عروج، رازی نوراللهیف و الشاد موسایف – از صفحات فیسبوک خود برای انجام کارزار انتخاباتی خود استفاده می‌کنند.

منابع آنلاین رسانه‌ای «مساوات تی وی» و «توپلوم تی وی» رسانه‌هایی هستند که بیشترین پوشش را در روند انتخابات از جمله مصاحبه با برخی از نامزدهای ریاست جمهوری داشتند.

در 24 ژانویه، تلویزیون مساوات یک گفتگوی زنده در مورد کسل‌کننده بودن روند مبارزات انتخاباتی در جمهوری آذربایجان ترتیب داد.

انتهای پیام/