کاشت گل نرگس در میراث جهانی بیشاپور با مجوز میراث فرهنگی!

سیاوش آریا در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم در شیراز بیان کرد: مجموعه جهانی و ساسانی بیشاپور در شهرستان کازرون دستخوش بی‌مهری و دخالت‌های ناسنجیده و غیرقانونی مسئولان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان شده و در عرصۀ میراث جهانی، پروانۀکاشت گل نرگس داده شده است که افزون بر تخلف و زیر پا گذاشتن قانون‌های میراث فرهنگی به لایه‌های باستان شناختی محوطه نیز آسیب جدی خواهد رساند.

وی با اشاره به روزگار ناخوش میراث جهانی بیشاپور در شهرستان کازرون، گفت: این میراث چشم و چراغ یادگار‌های تاریخی و فرهنگی ساسانیان در ایران به شمار می‌آید و دارای ارزش بسیار فراوانی نزد پژوهشگران و کارشناسان است و نگین مهرازی (معماری) ساسانی کشور است.

آریا ادامه داد: شهر باستانی بیشاپور به انگیزۀ ارزش‌های فراوان مهرازی و تاریخی و فرهنگی و همچنین شاهکار شهرسازی و یادگاری کهن به جا مانده از گذشتگان در تیرماه 1397 خورشیدی در بحرین به ثبت جهانی در سازمان یونسکو رسید.

کنشگر و پژوهشگر میراث فرهنگی و تاریخ ایران گفت: شهر باستانی بیشاپور که در محور ساسانی پارس (فارس) جای دارد و با نام «منظر باستان شناسی ساسانی پارس» ثبت جهانی شده است، روزگار سخت و دشواری را سپری می‌کند و به تازگی با تصمیم‌های ناپخته و ناسنجیدۀ مسئولان میراث فرهنگی رو به رو شده و خطری بزرگ در کمین آن است که جا دارد هرچه زودتر کارشناسان میراث فرهنگی و مسئولان ردۀ بالای کشوری پیش از آن که دیر شود جلو تخلف‌ها و رخداد روی داده را بگیرند.

آریا بیان کرد: به تازگی در گامی نادرست و با تصمیمی ناپخته و ناسنجیده و غیرمنطقی و غیرعلمی از سوی مسئولان میراث فرهنگی استان، پروانۀ (مجوز) کاشت گل نرگس در 30 هکتار از عَرصۀ میراث جهانی بیشاپور به یک سرمایه‌گذار بخش خصوصی داده شده، که مایۀ شگفتی فراوان کارشناسان و کُنشگران میراث فرهنگی شده است. هم اینک نیز سرمایه‌گذار در درون شهر جهانی بیشاپور مصالح کار را خالی کرده و طرح نخستین آن را ریخته تا در آینده‌ای نزدیک آغاز به شخم زنی و کِشت گل نرگس در پهنه‌ای بسیار گسترده (وسیع) کند.

وی گفت: مجموعۀ جهانی بیشاپور یک محوطۀ تاریخی و فرهنگی به شمار می‌آید و چگونه می‌توان در آن گل کِشت کرد و به مردم فروخت؟ همچنین زمستان سال آینده که زمان باردهی گل نرگس در شهرستان کازرون است باید بیننده صف دراز و گستردۀ مردم در مجموعۀ جهانی بیشاپور برای خرید گل نرگس باشیم و دنبالۀ داستان نیز آشکار و روشن است که چه فاجعه‌ای رُخ خواهد داد و مایۀ ریشخند جهانیان خواهیم شد. زیرا شهر بیشاپور از آنِ همه مردم جهان است نه تنها مردم ایران؛ و ثبت جهانی دارای معنا و مفهوم ویژه‌ای است. از سویی، این اقدام ناسنجیده بار حقوقی دارد و پیامد‌های ناگواری که برای کشور سنگین است و بی‌گمان خطر خروج پروندۀ «منظر باستان شناسی ساسانی پارس» در سازمان یونسکو را به دنبال دارد.

قانون‌های میراث فرهنگی دربارۀ عَرصۀ یادمان‌های تاریخی و ملی چه می‌گویند

آریا یادآور شد: با نگاهی به قانون‌های میراث فرهنگی درباره عرصۀ یادمان‌های تاریخی و فرهنگی و ملی که قابل تجدید نظر نیز نبوده و نیست، می‌توان به عمق فاجعه رخ داده در میراث جهانی بیشاپور پی برد.

وی گفت: ضابطۀ عرصه، بند یک: هرگونه فعالیت باستان شناسی، ساماندهی، عمرانی، مرمت و حفاظت، عمرانی و تغییر کاربری فقط پس از تهیه طرح و تصویب آن از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی امکان‌پذیر است. بند 2: هر گونه کِشت، پِی کنی و درخت‌کاری و توسعۀ سطح زمین‌های زیر کِشت کشاورزی موجود در محوطه‌هایی که از پیش وجود داشته، ممنوع است.

کنشگر و پژوهشگر میراث فرهنگی و تاریخ ایران گفت:  هر گونه کِشت، پِی کنی و حتی درخت کاری در عرصه محوطه‌های تاریخی و ملی سد در سد (صد در صد) ممنوع است و از سوی قانون گذار نیز برای کسانی که قانون را زیر پا می‌گذارند، جرم انگاری شده است و هرگونه اقدامی در این زمینه تخلف به شمار می‌آید و روشن نیست که چگونه مسئولان میراث فرهنگی استان به این موارد توجه نکرده‌اند.

کِشت گل نرگس در شهر جهانی بیشاپور بدون طرح مصوب!

آریا در ادامه توضیح داد: طبق بررسی‌های انجام شده، کِشت گل نرگس در شهر جهانی بیشاپور بدون فراهم سازی هیچ گونه طرح و تصویبی در شورای فنی ادارۀ کل میراث فرهنگی استان انجام گرفته است و حتی به گونه‌ای کتبی نیز به مدیریت پایگاه جهانی بیشاپور اعلام نشده است که جای شگفتی و پرسش‌های فراوانی دارد و نشان از تخلف‌های آشکاری دارد که باید از سوی مسئولان میراث فرهنگی و امور پایگاه‌های جهانی کشور بررسی و رسیدگی شود.

وی ادامه داد: همچنین بنا بر بررسی‌های صورت گرفته، روشن شده است که در 7_8 ماه پیش نیز، برخی از مسئولان خواستار چنین اقدامی بوده‌اند که کارشناسان میراث فرهنگی و اداره فنی میراث استان به شدت با آن مخالفت کرده و از آن پیشگیری می‌کنند. اما به تازگی و در بازدید مدیر کل میراث فرهنگی استان از شهر جهانی بیشاپور که به تازگی به عنوان مدیر کلی میراث فرهنگی استان منصوب شده است، به گونه شفاهی پروانۀ کِشت گل نرگس آن هم در پهنه‌ای گسترده و 30 هکتار داده شده که نقض قانون‌های میراث فرهنگی است و تخلف به شمار می‌آید.

کنشگر و پژوهشگر میراث فرهنگی و تاریخ ایران یادآور شد: در مجموعۀ تاریخی بیشاپور به سبب جهانی بودن محوطه، حتی اگر طرح مورد نظر مصوبۀ شورای فنی ادارۀ کل میراث فرهنگی استان را نیز داشته باشد، نمی‌توان آن را اجرا کرد و بر پایۀ قانون‌های میراث فرهنگی که روشن و شفاف و آشکار است هرگونه کِشت و پِی کَنی و درخت کاری ممنوع بوده و تخلف به شمار می‌آید، مگر آن که فرد یا مسئولانی فراتر از قانون باشند.

آریا بیان کرد: باید دانست محوطه مورد نظر که اقدام‌های نخستین برای کِشت گل نرگس در آن انجام شده، پشت پایگاه میراث جهانی بیشاپور در پهنه‌ای به گستردگی 30 هکتار است.

به گزارش تسنیم، در پایان یک پرسش ذهن هر آشنا به میراث فرهنگی و دلسوزی را درگیر می‌کند. چگونه است که ادارۀ میراث فرهنگی حتی در حریم‌های درجه یک میراث جهانی از هرگونه دست درازی (تعرض)، ساخت و ساز و توسعۀ زمین‌های کشاورزی و … که به جا و درست هم است، پیشگیری می‌کند، ولی خود در عرصۀ ممنوعه دست به چنین اقدامی می‌زند؟ آیا پاسخی برای این کار وجود دارد و توجیه مسولان میراث فرهنگی برای این گام ناسنجیده و ناپخته که تخلف هم به شمار می‌آید، چیست.

شهر باستانی و جهانی بیشاپور در 20 کیلومتری شهرستان کازرون جای دارد و پروندۀ ثبت جهانی آن از شهرستان‌های فیروزآباد، کازرون و سروستان تشکیل شده است.

انتهای پیام/424