پشت پرده پروژه قرآن‌سوزی‌های مکرر اروپا در سال ۱۴۰۲

خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل: تکرار رفتار شنیع تندروهای اروپایی با قرآن مجید و اسلام در سال گذشته باعث شد که همواره نگاه‌ها به سمت این قاره به ویژه کشورهای شمالی اروپا از قبیل سوئد، هلند و دانمارک جلب شود؛ کشورهایی که در کمتر از ۶ ماه قریب به ۱۰ مورد از این نوع هتاکی‌ها در خاک آنها صورت گرفت.

نام «مومیکا سلوان» از شهروندان تندروی سوئدی که اصلیت عراقی دارد، در سال ۱۴۰۲ همواره به گوش می‌رسید؛ فردی که از نگاه ناظران، وابستگی وی به تل‌آویو و نیز جنون شهرت باعث تکرار اهانت‌ها به قرآن مجید از سوی او شده‌بود.

در کنار این فرد تندرو، نام احزاب ملی‌گرای افراطی هم به چشم می‌خورد. به عنوان مثال «ادوین واگنسفلد» رهبر گروه افراطی اسلام‌ستیز «پگیدا» در هلند یک نسخه از قرآن کریم را پس از پاره کردن و هتک حرمت آن، سوزاند.

در موردی دیگر پنج تن از اعضای گروه افراطی «ملی‌گرایان دانمارکی» هم اهانت به قرآن کریم را با سوزاندن این کتاب آسمانی در مقابل سفارت مصر در این کشور تکرار کردند و موارد مشابه دیگر.

تکرار این رفتارهای ناپسند، غیراخلاقی و غیرانسانی خشم مسلمانان را در جهان برانگیخت. تیرماه سال گذشته بلافاصله پس از هتک حرمت قرآن در سوئد، بسیاری از کشورهای مسلمان جهان به آن واکنش نشان دادند و ایران، عراق، اردن، ترکیه، روسیه، عربستان، مراکش، شورای همکاری خلیج فارس، کویت، فلسطین، لبنان، مصر و غیره این حرکت شنیع، غیرانسانی و غیراخلاقی را محکوم کردند.

شدیدترین برخورد با کشور حرمت‌شکن در عراق صورت گرفت که مردم خشمگین، نشان ملی سوئد را از سر در سفارت استکهلم در بغداد پایین کشیدند و کارکنان سفارت سوئد با هراس سفارتخانه را ترک کردند.

در ایران نیز واکنش‌های متعددی علیه اهانت سوئد صورت گرفت. کاردار سفارت این کشور در تهران در غیاب سفیر این کشور برای طرح این اعتراض به اداره کل غرب اروپای وزارت امور خارجه ایران احضار شد.

در مجموع، نگاهی به رفتار ضداخلاقی اعضای جناح‌های راست افراطی مبنی بر هتک حرمت قرآن کریم در میان کشورهایی چون سوئد، دانمارک و هلند طی سال ۱۴۰۲ از چراغ سبز حاکمان آنها نشان داشت و توهین به اعتقادات قریب به ۲ میلیارد جمعیت جهان در این کشورها با مجوز رسمی و حمایت نهادهای امنیتی صورت گرفت.

رفتار شنیع قرآن‌سوزی؛ واکنشی به رشد اسلام‌گرایی

نظام سرمایه‌داری امروزه با چالش‌های جدی روبرو است که مهمترین آن چالش هویتی است. به موازات رشد هویت اسلامی، هویت‌های ضد اسلام نیز در غرب به صورت برنامه‌ریزی شده رشد یافته‌اند. بنابراین رشد اسلام‌گرایی در دهه‌های اخیر، منجر به تمایز شده‌است؛ تمایز بین مجموعه‌های اسلام‌گرا و گروه‌های دیگری که اسلام‌گرایی را برای خود تهدید می‌دانند.

کارشناسان و صاحب نظران، اهانت مکرر به قرآن کریم در کشورهای سوئد، دانمارک و هلند را پروژه‌ای هدفمند از سوی غرب می‌دانند و تاکید می‌کنند که قرآن سوزی و اسلام‌هراسی بیش از آنکه «کنش» باشد، «واکنشی» به رشد اسلام‌گرایی در اروپا و پیشرفت‌های چشمگیر مهاجران مسلمان است.

اکنون این پرسش‌ها مطرح می‌شود که مسلمانان اروپا چند میلیون نفر برآورد می‌شوند و چند درصد از جمعیت این قاره را تشکیل می‌دهند؟ بیشترین جمعیت مسلمان در کدام کشورها سکونت دارند؟

باوجود اینکه کشورهای غرب معمولاً آمار دقیقی از مسلمانان انتشار نمی‌دهند، در گزارش وبسایت آماری «استاتیستا» که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد، تخمین زده می‌شد که حدود ۵.۷۲ میلیون مسلمان در فرانسه زندگی می‌کنند که بیشترین تعداد مسلمانان در فهرست کشورهای ذکر شده است. آلمان و بریتانیا نیز به ترتیب با ۴.۹۵ میلیون و ۴.۱۳ میلیون جمعیت مسلمان زیادی دارند.

در همان سال وبسایت «مرکز تحقیقات پیو» (پیو ریسرچ) در گزارشی نوشت که تعداد مسلمانان کشورهای اروپایی ۴۴ میلیون نفر یا پنج درصد کل جمعیت تخمین زده و پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۳۰، مسلمانان بیش از ۱۰ درصد از کل جمعیت ۱۰ کشور اروپایی را تشکیل دهند: کوزوو (۹۳.۵ درصد)، آلبانی (۸۳.۲ درصد)، بوسنی و هرزگوین (۴۲.۷ درصد)، جمهوری مقدونیه (۴۰.۳ درصد). مونته نگرو (۲۱.۵ درصد)، بلغارستان (۱۵.۷ درصد)، روسیه (۱۴.۴ درصد)، گرجستان (۱۱.۵ درصد)، فرانسه (۱۰.۳ درصد) و بلژیک (۱۰.۲ درصد).

بنابراین مسلمانان با بیش از ۴۰ میلیون نفر، بزرگترین اقلیت در جامعه اروپایی به شمار می‌روند و بیشتر این افراد نیز در کشورهای اروپای غربی و شمالی ساکن هستند؛ جایی که خاستگاه فکری و اجرایی راست افراطی است و قرآن‌سوزی در کشورهای این حوزه انجام می‌گیرد.

البته طی چند ماه گذشته که بمباران غزه در شدیدترین وضعیت ادامه داشته‌است، بسیاری از غیرمسلمانان اروپایی با انتشار تصاویری از آغاز مطالعه قرآن خبر داده‌اند. جایگاه برجسته قرآن کریم در میان فلسطینی‌ها باعث شده تا غیرمسلمانان با هدف پاسخ به چرایی مقاومت آنان، به مطالعه و تحقیق در قرآن بپردازند.

اهانت به قرآن با هدف‌های سیاسی

پروژه قرآن‌سوزی در سال ۱۴۰۲ ارتباط تنگاتنگی با پروژه گسترش ناتو داشت. به عنوان نمونه سوزاندن کتاب مقدس مسلمانان از سوی فردی افراطی آن هم مقابل سفارت ترکیه پاسخی به مخالفت سران آنکارا با پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو قلمداد می‌شد.

چندی پیش «راسموس پالودان» یک شهروند تندرو و اسلام ستیز سوئدی – دانمارکی در اقدامی موهن، یک نسخه از قرآن را در مقابل ساختمان سفارت ترکیه در پایتخت سوئد سوزاند. او هم مانند قرآن‌سوزی‌های دیگر، برای این کار خود از مقامات سوئد مجوز گرفته‌بود.

قرآن‌سوزی مقابل سفارت ترکیه از سیاسی‌کاری دولت سوئد پرده برداشت. صدور مجوز قرآن سوزی از سوی فردی افراطی آن هم مقابل سفارت ترکیه بی‌ارتباط با حضور ترکیه در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و از سویی مخالفت ترکیه با پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو نبود.

مدت‌هاست که موضوع درخواست ترکیه از سوئد برای برگرداندن ۱۳۰ نفر از اعضای گروه پ.ک. ک به این کشور که در سوئد پایگاه و حضور گسترده‌ای دارند، به مسأله‌ای چالش برانگیز میان آنکارا و استکهلم تبدیل شده‌است.

ترکیه این افراد را تروریست اعلام کرده و خواستار تحویل آنها از سوی سوئد شده، در حالی که استکهلم با این درخواست مخالف است‌. از این رو روشن است موضوع مجوز دادن برای قرآن سوزی آن طور که مقامات سوئدی مدعی هستند ربطی به بیان عقاید و آزادی بیان ندارد، بلکه ابزاری برای بهره‌برداری‌های سیاسی دولت این کشور است.

پس از ماجرای اهانت به قرآن مقابل سفارت ترکیه، «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور این کشور اعلام کرد که به دلیل قرآن‌سوزی توسط یک راست‌گرای افراطی، سوئد که پیشتر از سوی این کشور متهم به پناه دادن به «تروریست‌های کرد» شده بود، دیگر نمی‌تواند روی حمایت ترکیه برای پیوستن به ناتو حساب کند.

بنابراین وقتی که پارلمان ترکیه با عضویت فنلاند به پیکره ناتو موافقت کرد و این کشور حوزه اسکاندیناوی در ۱۵ فروردین طی یک نشست برنامه‌ریزی‌شده رسماً به عضویت ناتو درآمد و سی و یکمین عضو این ائتلاف نظامی شد، مقام‌های سوئد نیز تا حدی تغییر رویکرد دادند اما سوئد تا پایان سال ۱۴۰۲ نتوانست موافقت کامل ترکیه را برای الحاق به ناتو به دست آورد.

در مجموع سال گذشته، یک سال استثنایی در زمینه تکرار حرکت شنیع قرآن‌سوزی بود؛ موضوعی که نشان می‌داد استاندارد دوگانه آزادی بیان غربی در قبال ادیان نیز وجود دارد. در حالی که آنها سخن گفتن از هولوکاست را جرمی غیرقابل گذشت و با مجازات سنگین می‌دانستند، برای هر پیشنهاد قرآن‌سوزی مجوز صادر کردند.