حمله به کنسولگری ایران؛ نقض آشکار کنوانسیون‌های ۱۹۶۱ و ۱۹۶۳ وین

‌خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل: رژیم جعلی صهیونیستی که در سایه حمایت‌های غربی طی عمر ۷۶ ساله خود، بزرگترین جنایت‌ها را رقم زده و پیمان‌های بین‌المللی را نقض کرده‌است، با حمله به مراکز دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در سوریه، پرونده سیاه خود را قطورتر ساخت.

شامگاه دوشنبه (۱۳ فروردین)، کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در دمشق مورد تهاجم هواپیماهای جنگی رژیم صهیونیستی قرار گرفت و ساختمان کنسولگری به طور کلی تخریب شد؛ حمله تجاوزکارانه‌ای که به شهادت چند تن از مقام‌ها و مستشاران نظامی کشورمان منجر شد.

فرار به جلوی آمریکا در همراهی با رژیم صهیونیستی

این ترور و جنایت بزرگ صهیونیست‌ها موجب احضار سفیر سوئیس در تهران شد و «امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه کشورمان درباره جزئیات آن در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: در پی حمله تروریستی رژیم اسرائیل به ساختمان دیپلماتیک کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در دمشق و شهادت چند تن از مستشاران رسمی نظامی کشورمان، مقام سفارت سوئیس (کاردار سفارت در غیاب سفیر) به عنوان حافظ منافع آمریکا در ایران، ساعت ۰۰:۴۵ بامداد امروز (سه‌شنبه) توسط مدیرکل آمریکا به وزارت خارجه فراخوانده شد.

‏وی اضافه کرد که «در این احضار ابعاد حمله تروریستی و جنایت رژیم اسرائیل تبیین و مسئولیت دولت آمریکا مورد تاکید قرار گرفت.»

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در حالی آمریکا را مسؤول این جنایت معرفی کرده‌است که کاخ سفید در مواضع اعلانی خود همواره از پذیرش این خطای راهبردی سر باز زده‌است.

سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا با هدف شانه خالی کردن از زیر بار این مسؤولیت پرمخاطره به وبسایت آمریکایی «آکسیوس» گفت: «ایالات متحده هیچ دخالتی در حمله [اسرائیل] نداشت و ما از قبل از آن اطلاعی نداشتیم.»

به ادعای این مقام شورای امنیت ملی آمریکا، کاخ سفید در حمله رژیم صهیونیستی به ساختمان بخش کنسولی سفارت ایران در دمشق نقش نداشته و تل‌آویو تنها در دقیقه‌های آغاز این عملیات متجاوزانه و بدون ارائه جزئیات به آن‌ها اطلاع داده‌است.

جنایت‌های رژیم صهیونیستی از عملیات‌های خرابکارانه و تروریستی در ایران گرفته تا نسل‌کشی کنونی در غزه، باعث شده‌است که ارتش این رژیم جعلی به عنوان ارتش نیابتی آمریکا در منطقه شناخته شود. از این رو مقام‌های ایران و منطقه‌ای معتقدند کاخ سفید باید پاسخگوی هر رفتار نامتعارف و ستیزه‌جویانه‌ای باشد که از سوی رژیم صهیونیستی سرمی‌زند.

در همین ارتباط دریابان «علی شمخانی» مشاور سیاسی رهبری انقلاب اسلامی نیز مواضعی مشابه امیرعبداللهیان داشت و در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «رژیم صهیونیستی به عنوان ارتش نیابتی ‎آمریکا در منطقه با حمله به کنسولگری ایران در دمشق مرتکب حماقتی شده که باید تاوان آن را پس بدهد. مطلع بودن یا نبودن واشنگتن از قصد ‎اسراییل برای دست زدن به این اقدام، تأثیری در مسئولیت مستقیم آمریکا در قبال این جنایت و تبعات آن ندارد.»

البته آمریکا افزون بر هراس از تبعات حمله به ساختمان کنسولی ایران در سوریه، واشنگتن نسبت به متهم شدن از سوی دیگر بازیگران بین‌المللی نگران است؛ بازیگرانی از قبیل روسیه، چین، عربستان، سوریه، امارات، قطر، پاکستان، عمان، اردن، عراق، کوبا، ونزوئلا و غیره که تا کنون با قاطعیت این اقدام نامتعارف و ناقض حقوق بین‌المللی ایران را محکوم کرده‌اند.

حمله به کنسولگری ایران از منظر حقوق بین‌الملل

حمله به مراکز دیپلماتیک و کنسولی اعم از سفارتخانه و کنسولگری مصداق بارز عبور از پروتکل‌های بین‌المللی و نقض مصونیت این اماکن به شمار می‌رود که از سوی هیچ کشور و سازمانی قابل پذیرش نیست.

در حقیقت حمله به کنسولگری‌ها و سفارتخانه‌ها می‌تواند به ایجاد و تشدید تنش در روابط بین‌الملل منجر شود و صلح و امنیت جهانی را به خطر اندازد. با توجه به این موارد، حمله به این مکان‌های دیپلماتیک به عنوان یک عمل غیرقانونی و غیرقابل قبول تلقی شده و توسط جامعه بین‌المللی همواره محکوم می‌شود. از این رو تا کنون ده‌ها سازمان و کشور جهان با انتشار اطلاعیه‌ها و بیانیه‌هایی، این حمله رژیم صهیونیستی را محکوم کرده‌اند.

همان‌طور که صراحتاً در کنوانسیون روابط دیپلماتیک ۱۹۶۱، کنوانسیون وین درباره روابط کنسولی ۱۹۶۳ و همچنین کنوانسیون پیشگیری و مجازات جرایم علیه افراد تحت حمایت بین‌المللی، این قبیل تجاوزها محکوم شده‌اند.

کنوانسیون ۱۹۶۱ وین مربوط به روابط دیپلماتیک است که در آن به صراحت، احترام به سفارتخانه‌ها، کنسولگری‌ها، دیپلمات‌ها و کارکنان مأموریت‌های دیپلماتیک و کنسولی توضیح داده شده‌است. همچنین کنوانسیون ۱۹۶۳ وین نیز در مورد روابط کنسولی و کارکنان آن است.

به عنوان نمونه در پیوند با کنوانسیون وین درباره روابط کنسولی، کنوانسیون ۱۹۶۳، مصونیت شناسایی شده در حقوق بین‌الملل برای مأموران دیپلماتیک و اماکن مربوطه را به قرار زیر آورده‌است: مصونیت از تعرض اماکن دیپلماتیک؛ مصونیت بایگانی و آرشیو دیپلماتیک؛ آزادی رفت و آمد و ارتباطات.

در ذیل «ماده ۳۱» تحت عنوان «مصونیت اماکن کنسولی از تعرض» که به موضوع حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در سوریه ارتباط می‌یابد، آمده‌است:

۱ – اماکن کنسولی تا حدود مقرر در ماده حاضر مصونیت دارند.

۲ – مقام‌های پذیرنده نمی‌توانند به آن قسمت از اماکن کنسولی که منحصراً برای انجام امور پست کنسولی مورد استفاده قرار می‌گیرد، داخل شوند مگر با رضایت رئیس پست کنسولی یا شخصی که از طرف او تعیین می‌شود یا رئیس مأموریت دیپلماتیک دولت فرستنده. لیکن در صورت وقوع‌آتش‌سوزی یا حوادث ناگوار دیگری که مستلزم اقدامات حفاظتی فوری باشد، رضایت رئیس پست کنسولی را می‌توان کسب شده فرض کرد.

۳ – تحت مقررات بند ۲ ماده حاضر، دولت پذیرنده وظیفه‌ای خاص دارد کلیه تدابیر لازم را به منظور اینکه اماکن کنسولی مورد تجاوز و خسارت قرار نگرفته و آرامش و شئون آن متزلزل نشود، اتخاذ کند.

۴ – اماکن کنسولی و اسباب و اثاثیه آن و نیز اموال پست کنسولی و وسایل نقلیه آن از هر نوع مصادر به منظور دفاع ملی یا انتفاع عمومی مصون خواهد بود. هرگاه برای این مقاصد سلب مالکیت ضروری باشد، کلیه تدابیر ممکن جهت احتراز از ایجاد موانع در راه انجام وظایف کنسولی اتخاذ خواهد شد و غرامت فوری، مناسب و کافی به دولت فرستنده پرداخت خواهد شد.

با نگاهی به مفاد فوق‌الذکر می‌توان به اهمیت فزاینده اماکن دیپلماتیک پی برد به طوری که کنسولگری‌ها و سفارتخانه‌ها همانند خاک کشور فرستنده تلقی شده و حمله به آن به منزله حمله به آن کشور است.

اهمیت امنیت مالی و جانی دیپلمات‌ها به حدی است که کشورهای جهان مفاد کنوانسیون وین ۱۹۶۱ را که تنها بر «مأموریت‌های ثابت دیپلماتیک» تمرکز داشت، کافی ندانستند. آنها با عنایت به اهمیت روزافزون مأموریت‌های سیاسی ویژه، در جریان مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تاریخ ۸ دسامبر ۱۹۶۹، «کنوانسیون مأموریت‌های ویژه» را به تصویب کشورها رساندند که ایران نیز در ۶ سال بعد یعنی در ۱۵ خرداد ۱۳۵۴ (۵ ژوئن ۱۹۷۵) به عضویت این کنوانسیون درآمد.

ترور شهید حاج قاسم سلیمانی دی ماه سال ۱۳۹۸ نیز نقض آشکار این کنوانسیون از سوی آمریکا بود. این ترور در حالی توسط نیروهای ارتش آمریکا انجام گرفت که وی در قالب «مأموریت ویژه»، میهمان رسمی دولت عراق از طریق فرودگاه رسمی و بین‌المللی بغداد وارد این کشور شده و قرار بود با نخست وزیر عراق در قامت نماینده ویژه جمهوری اسلامی ایران ملاقات کند.

آمریکا که در آن زمان «کنوانسیون مأموریت‌های ویژه» را نقض و حاکمیت عراق را نادیده گرفته‌بود، اینک در صدد کنار کشیدن خود از نقض حاکمیت سوریه و کنوانسیون‌های ۱۹۶۱ و ۱۹۶۳ وین از سوی رژیم صهیونیستی برآمده‌است. تکرار نقض حاکمیت کشورها و حقوق بین‌الملل از سوی آمریکا و حمایت بی‌چون‌وچرای واشنگتن از جنایت‌های رژیم صهیونیستی، باعث شده‌است که آنها در جبهه باطل تاریخ در کنار یکدیگر قرار گیرند.