دیپلماسی و میدان؛ تقابل یا هم افزایی

خبرگزاری مهر؛ ابراهیم شمشیری: تجربه عملیات «وعده صادق» نشان داد علیرغم آنچه که بعضی از سیاستمداران و روشنفکران ما تصور می‌کنند که دیپلماسی و میدان دو عرصه کاملاً مجزا از همدیگرند، هر کدام از آنها باید فارغ از همدیگر در نظر گرفته شوند و ممکن است که دیپلماسی بر میدان تقدم داشته باشد یا میدان به دیپلماسی نشان داد که هدف مشترک و آرمان مشترک است که می‌تواند بین دیپلماسی و میدان هم افزایی ایجاد کند.

اقدامات سنجیده و خردمندانه و توضیحات و اقناعی که بیانیه‌های وزارت امورخارجه در ایام عملیات وعده صادق صادر کرد و هماهنگی و هم افزایی آن با اقدامات، بیان‌ها و بیانیه‌ها و اطلاعیه‌های نیروهای مسلح، ستاد کل نیروهای مسلح و سپاه پاسداران نشان داد که ما اگر بخواهیم به واقع به موضوع دیپلماسی به درستی نگاه کنیم، مثل بسیاری مناطق دنیا نباید این را دوگانه در نظر بگیریم بلکه می‌شود گفت که در حقیقت خود دیپلماسی هم یک میدان است.
مثل خود میدان که آن هم برای خودش دارای دیپلماسی و دارای فضای فرهنگی است.

به اعتبار دیگر باید گفت که ما در عرصه دیپلماسی با یک میدان بسیار پیچپده مواجه هستیم که نباید تصور کنیم که همه دنیا آن را در حقیقت یک فضای گفت و گوی صرف و ساده نگاه می‌بینند.

مخصوصاً کشورهای قوی و کشورهای قدرتمند، فضای دیپلماسی را در حقیقت میدانی برای پیشبرد اهداف و منافع و سیاست‌های خودشان در نظر می‌گیرند و نباید به سادگی با ادبیات مثلاً به ظاهر علمی این موضوع را دنبال کرد بلکه باید آن را کاملاً یک نگاه راهبردی و کلان و در خدمت اهداف و برنامه‌ها و منافع یک کشور تصور کرد.

از سوی دیگر در حوزه نظامی و در حوزه استراتژی‌های میدان‌های عملیات هم طبیعتاً باید اقدامات به گونه‌ای باشد که قابل اقناع و قابل درک و قابل توجیه و قابل برانگیزانندگی از طرف ملت‌ها و به ویژه ملت دارای آن قدرت نظامی باشد.

عملیات وعده صادق مثال مشخصی در این عرصه است. در این عملیات، جمهوری اسلامی با اینکه می‌توانست و با اینکه این قدرت و توانایی را داشت که در عرصه نظامی وارد شود ولی بسیار تمیز، بسیار هوشمندانه، بسیار دقیق عمل کرد و برخلاف رژیم غاصب صهیونیستی که مدعی است به او ظلم شده در حقیقت به هیچ کودکی، هیچ فرزندی، هیچ زنی، هیچ بیمارستانی و هیچ مدرسه‌ای آسیب نزد.

ولی آن طرف متاسفانه ما شاهد یک نسل کشی به تمام معنا و یک جنایت بزرگ و یک قتل عام کودکان و زنان و بیماران هستیم.

پس بنابراین در عرصه نظامی هم می‌شود در حقیقت کاملاً یک دیپلماسی فعال نظامی، و هم یک عملکرد تبیین کننده از اقدامات نظامی داشت که همراهی و هم افزایی افکار عمومی، نخبگان، روشنفکران اندیشمندان و هنرمندان را با خودمان داشته باشیم.

به عنوان نمونه می‌بینیم که الان بعد از عملیات وعده صادق شاهدیم که موج‌هایی از همراهی نخبگان و اساتید دانشگاه و فرهیختگانی که ممکن است حتی با جمهوری اسلامی هم در خیلی مسائل اختلاف نظر داشته باشند، شکل گرفته است.

نمونه آن توئیتی است که آقای دکتر بیژن عبدالکریمی زدند که در مناظره‌ها و بحث‌های مختلف، اختلاف نظر و اختلاف دیدگاه ایشان با با رویکرد جمهوری اسلامی مشخص است.

آنچه مسلم است این است که وجهه دیگر دیپلماسی در حقیقت عملیات نظامی است که می‌تواند در یک اقدام به موقع، در یک اقدام هوشمندانه، در یک اقدام هماهنگ با فضای افکار عمومی همراهی و در حقیقت دیپلماسی و فضای عمومی و افکار عمومی را هم چه در داخل ایران و چه در خارج از ایران با خودش داشته باشد.