از هفتم اکتبر تا اول آوریل؛اشتباه صهیونیست‌ها درمقابل حماس وایران

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: رژیم صهیونیستی بعد از عملیات طوفان الاقصی در هفتم اکتبر با هدف نابودی حماس و سایر گروه‌های مقاومت فلسطینی در غزه و همچنین آزادسازی اسرای در بند حماس، خود را وارد جنگ در این منطقه نمود. اکنون با گذشت بیش از شش ماه از آغاز جنگ، این رژیم نه تنها به اهداف مذکور نرسیده است، بلکه در تلاش است تا جنگ را از فاز داخلی در باریکه غزه به کل منطقه بکشاند. دستاویز اصلی تل‌آویو برای نیل به این مقصود، حمله به مواضع نیروهای ایران در سوریه و شهادت چندین فرمانده نیروی قدس بوده است. با این حال بعد از عملیات وعده صادق و انتقام ایران از این رژیم، مشخص شد که تل آویو این بار نیز دچار اشتباه محاسباتی در مقابل ایران شده است.

اشتباه محاسباتی رژیم در مقابله با حماس

حماس با آغاز عملیات طوفان الاقصی در هفتم اکتبر (۱۵ مهر ۱۴۰۳) رژیم صهیونیستی را درگیر چالش عمده‌ای نمود. نیروهای این گروه در یک عملیات ترکیبی موفق شدند با عبور از دیوار دفاعی چند لایه رژیم، موفق شدند تعداد زیادی از صهیونیست‌ها را اسیر و با خود به درون غزه بیاورند. در مقابل، رژیم بلافاصله حمله های هوایی را علیه نوار آغاز نمود. در این حمله ها علاوه بر این که تعداد زیادی از ساکنان غزه شهید و زخمی شدند، اسرائیل به هیچ یک از اهداف اعلامی خود نرسید. این امر بیشتر از هر چیز حاکی از اشتباه محاسباتی این رژیم است است.

عدم موفقیت در آزادسازی اسرا

حماس در عملیات طوفان الاقصی تعداد زیادی از صهیونیست‌ها را به اسارت درآورد. به گفته سفیر رژیم صهیونیستی در سازمان ملل، بیش از ۲۰۰ صهیونیست در نوار غزه اسیر نیروهای مقاومت فلسطین هستند. سرانجام پس از ۴۵ روز نبرد و درگیری، ۲۴ نوامبر ۲۰۲۳، میان رژیم و حماس آتش بس موقت چهار روزه یا همان وقفه برای تبادل اسرا میان حماس و اسرائیل برقرار شد. این وقفه هفت روز ادامه یافت و در اول دسامبر ۲۰۲۳، آتش‌بس موقت به پایان رسید و رژیم اسرائیل حملات علیه غزه را از سرگرفت. تاکنون تعداد زیادی از این اسرا در جریان تبادل‌ها آزاد شده و تعدادی نیز در جریان بمباران‌ها و عملیات زمینی رژیم کشته شدند. این در حالی است که هنوز تعداد زیادی اسیر در دست نیروهای حماس باقی مانده است.

نابودی حماس

رژیم صهیونیستی و رهبران آن از جمله بنیامین نتانیاهو یکی از اهداف عمده از آغاز عملیات در غزه را نابودی حماس و توان نظامی آن در کمتر از یک ماه عنوان کردند. ارتش رژیم صهیونیستی در بهمن ۱۴۰۲ مدعی شد که از زمان آغاز جنگ حدود ۱۲ هزار عضو حماس را کشته است و تخمین زد که این تعداد نزدیک به نیمی از اعضای حماس هستند. از سوی دیگر نتانیاهو نیز اداعا کرد که ۱۸ گردان از ۲۴ گردان حماس منهدم شده‌ و چهار گردان از شش گردان باقی مانده نیز در رفح مستقر هستند. مقامات رژیم در ژانویه ۲۰۲۴ در مصاحبه با رادیو رژیم صهیونیستی اعلام کردند که مقاومت فلسطین هنوز بیش از هزار راکت در اختیار دارد و از بین بردن توان تسلیحاتی آن، حداقل یک تا ۲ سال زمان می‌برد. بیشتر پرتاب‌کننده‌های حماس زیر زمین قرار دارند. این در حالی است که بعد از گذشت بیش از شش ماه از جنگ، این رژیم هنوز از شکست حماس عاجز است.

گاردین در گزارشی در ۱۳ آوریل ۲۰۲۴ به نقل از منابع نزدیک به حماس نوشت که حماس با شکست فاصله داشته و عملا بخش‌هایی از غزه به ویژه مناطقی را که بیشتر جمعیت غزه در آن متمرکز شده‌اند تحت کنترل دارد و حضور خود را در جاهای دیگر نیز مجددا برقرار کرده است. بعد از عقب‌نشینی اسرائیل از خان یونس، نیروهای حماس بلافاصله کنترل شهری این منطقه را در اختیار گرفتند. حملات حماس از منطقه جبالیه در شمال غزه به کیبوتس‌های رژیم نیز ادامه دارد. تعداد کمی از اعضای رده‌های بالای سازمان تاکنون آسیب دیده‌اند و بسیاری از شبکه تونل‌های گسترده آن دست نخورده باقی مانده است.

اشتباه محاسباتی رژیم در حمله به کنسولگری ایران

رژیم صهیونیستی بعد از شکست در تحقق اهداف خود در جنگ غزه و قرار گرفتن زیر فشار افکار عمومی داخلی، در تلاش برای فرو بردن منطقه در آتش یک جنگ ویرانگر است. حربه اصلی رژیم برای تامین این هدف تحت تاثیر قرار دادن ایران و منافع این کشور در نقاط مختلف غرب آسیا است. سوریه نزدیک‌ترین کشوری است که این رژیم در سال‌های اخیر به آن تجاوز کرده است. ترور چندین فرمانده ارشد ایرانی در فاصله چهار ماه بعد از آغاز عملیات طوفان الاقصی از جمله سرداران پناه تقی‌زاده، محمدعلی عطایی، حجت‌الله امیدوار معاون اطلاعات نیروی قدس در سوریه، سیدرضی موسوی مسئول لجستیک و پشتیبانی نیروی قدس در سوریه و در نهایت ترور سردار محمدرضا زاهدی و معاونش سردار محمدهادی حاج رحیمی در ۱۳ فروردین ۱۴۰۳ در حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق سوریه در راستای سیاست خصمانه آن علیه تهران صورت گرفت. اشتباه محاسباتی صهیونیستها در اینجا در چند مورد دیده شد.

باور به ناتوانی ایران در دادن پاسخ

بعد از حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران و شهادت هفت مستشار ایرانی، برخی از کارشناسان غربی با حمایت از سیاست این رژیم، این موضوع را نشانه قدرت برشماردند. صنم وکیل مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در اندیشکده چتهم هاوس گفت: «نتانیاهو سال‌ها تاکید کرده که ایران دشمن اصلی اسرائیل است و این حمله می‌تواند به وی در بازسازی شهرتش به عنوان آقای امنیت کمک کند». در عین حال بعد از اعلام رهبر انقلاب اسلامی مبنی بر انتقام از رژیم و لزوم تنبیه متجاوز، بسیاری از مقامات رژیم و کارشناسان اعلام کردند که ایران از جواب این حمله ها عاجز است. با این حال اشتباه محاسباتی رژیم بعد از غافلگیری در برابر حماس، این بار با پاسخ نظامی ایران بیشتر آشکار شد.

سپاه پاسداران با کمک ارتش و وزارت دفاع در ساعات پایانی ۲۵ فروردین ماه در یک عملیات ترکیبی شامل حمله پهپادی و موشکی، چند پایگاه نظامی رژیم را هدف قرار دادند. سلاح‌های ایرانی که در این عملیات به کار گرفته شد عبارت بودند از: موشک‌های کروز، پهپادهای انتحاری شاهد ۱۳۶ و موشک‌های بالستیک عماد. بعد از انجام این عملیات، روزنامه واشنگتن پست نقشه‌ای را منتشر کرد که در آن چند هدف شامل پایگاه هوایی نواتیم، پایگاه نظامی رژیم در منطقه عراد در صحرای نقب و یک پایگاه هوایی در جنوب سرزمین‌های اشغالی مورد اصابت سلاح‌های ایران قرار گرفته بود. بعد از انجام این عملیات، بسیاری از مسئولان نظامی ایران مانند رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، فرمانده سپاه و فرماندهان ارتش ضمن هشدار به رژیم صهیونیستی مبنی بر این که ایران به دنبال جنگ نیست، اظهار کردند که در صورت واکنش رژیم اشغالگر، سطح حملات به سرزمین‌های اشغالی افزایش خواهد یافت.

عقب‌نشینی آمریکا

آمریکا بعد از حمله رژیم به کنسولگری ایران از محکومیت آن در شورای امنیت خودداری کرد. در عین حال بعد از انجام عملیات وعده صادق و همچنین هشدار دیپلماتیک ایران به آمریکا بعد از این حمله، بایدن رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که با وجود حمایت آمریکا از اسرائیل، اما واشنگتن در هیچ عملیات نظامی تهاجمی به ایران شرکت نخواهد کرد. این موضوع به تنهایی حاکی از اشتباه محاسباتی رژیم صهیونیستی است. البته مدت‌ها قبل از پاسخ ایران و به ویژه هنگامی که این رژیم کنسولگری ایران را هدف قرار داد، مقامات آمریکایی نسبت به بی‌پرورایی تل‌آویو هشدار داده بودند. رالف گاف یک مقام ارشد سی آی‌ای حمله به کنسولگری ایران را «فوق‌العاده بی پروا خواند و گفت: «اسرائیلی‌ها دارند چک‌هایی می‌نویسند که نیروهای آمریکایی سنتکام در منطقه باید آنها را نقد کنند.»

حمایت‌ منطقه‌ای از اقدام ایران

با این که رژیم صهیونیستی از سال‌ها قبل از آغاز عملیات طوفان الاقصی، روند عادی‌سازی روابط با کشورهای منطقه از جمله عرب ها، ترکیه و … را پی گرفته است، اما حمله این رژیم به کنسولگری ایران با انتقاد مردم و برخی دولت‌های منطقه و فرامنطقه روبرو شد. کشورهای چین و روسیه این حمله را موجب بی‌ثباتی بیشتر منطقه دانستند. حتی وزارت خارجه عربستان سعودی نیز ضمن محکوم کردن این حمله، اعلام کرد که حمله به مراکز دیپلماتیک به هر بهانه‌ای مردود است. در عین حال، عملیات وعده صادق نیز در سطح منطقه با حمایت روبرو شد. اردوغان رئیس جمهور ترکیه در واکنش به این عملیات گفت: «مسئول تنش‌های اخیر خاورمیانه نتانیاهو است؛ غرب در برابر حمله اسرائیل به سفارت ایران سکوت کرد.» نماینده الجزایر نیز در جلسه شورای امنیت پس از عملیات مذکور ضمن دفاع از ایران گفت: «اقدام اسرائیل در حمله به کنسولگری ایران خودسرانه بود و اسرائیل کاری کرد که اوضاع منطقه به اینجا برسد. ما نسبت به سیاست دوگانه (آمریکا) هشدار می‌دهیم، چون سیاست‌ها باید برای همه یکسان باشد و نمی‌شود اول به خاک یک کشور حمله شود و با آرامش برخورد کنیم و وقتی پاسخ دادند نوع دیگر رفتار کنیم.»

نتیجه

اکنون که بیش از شش ماه از جنگ غزه می‌گذرد بیش از هر زمان دیگر اشتباه محاسباتی رژیم صهیونیستی در این تهاجم آشکار شده است. تل‌آویو که در ابتدا وعده نابوی یک ماهه حماس و آزادی اسرا را داد اکنون به اذعان مقامات رژیم و کارشناسان به هیچیک از این اهداف نرسیده و شکست خورده است. حمله به کنسولگری ایران در سوریه، اشتباه دیگر رژیم بود. سران رژیم که یا معتقد به عدم واکنش ایران بودند یا آن را در حد حمله عای سایبری و حمله توسط متحدان منطقه‌ای ایران می‌دانستند، به ناگاه با عملیات ترکیبی وعده صادق روبرو شدند. این اشتباه حتی از حمله به غزه نیز مهم‌تر بود چرا که از یک طرف با عقب‌نشینی آمریکا از همراهی با تل آویو در حمله احتمالی مجدد رژیم به ایران مواجه شد و از طرف دیگر حمایت برخی از دولت‌ها و مردم منطقه از واکنش ایران را به همراه داشت.

سجاد مرادی کلارده؛ پژوهشگر روابط بین‌الملل