بهسازی خط آهن افغانستان بدون ماشین‌آلات مکانیزه راه‌آهن ایران ممکن نیست

سید مصطفی داودی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه خط آهن سنگان ـ خواف ـ شمتیغ ـ روزنک توسط جمهوری اسلامی ایران و با هزینه ایران، برای کمک به توسعه کشور افغانستان احداث شد، افزود: از این پروژه حدود ۶۰ کیلومتر از شمتیغ تا روزنک در کشور افغانستان است که قرار بود تا هرات ادامه پیدا کند.

وی ادامه داد: در سال ۱۳۹۹ این پروژه با سرعت متوسط ۸۰ کیلومتر بر ساعت، توسط روسای جمهور دو کشور افتتاح شد و در سال ۱۴۰۰ با توجه به اتفاقات سیاسی کشور افغانستان، این خط در قسمت‌های مختلف از قبیل زیرساخت، ساختمان و ارتباطات به شدت آسیب دید و بیشتر دستگاه‌های ارتباطی این مجموعه نیز تخریب شد یا به سرقت رفت.

معاون فنی و زیربنایی راه آهن گفت: پس از استقرار حکومت جدید در افغانستان، در سال ۱۴۰۱ از ایران تقاضا شد که ارتباط ریلی بین دو کشور برقرار شود و در تقاضا اعلام شد نواقص احصاشده توسط تیم فنی قبلی راه‌آهن ایران، رفع شده است. در فروردین سال ۱۴۰۲ با توجه به حساسیت موضوع و بنا به دستور مدیرعامل راه‌آهن قرار شد بالاترین سطح فنی راه‌آهن ایران، از این محور بازدید کند که به همراه یک تیم فنی از این محور بازدید کردم.

داودی ادامه داد: در بازدید از این محور مشاهده شد که خط قبلی، فقط مقداری بزک شده و در واقع نواقصی رفع نشده است. در واقع به نظر می‌رسد اعلام رفع نواقص به‌دلیل عدم اطلاع فنی نیروهای افغانستان است. چون کشور افغانستان خط آهن زیادی ندارد، نیروی فنی نیز ندارد و افرادی که در راه‌آهن افغانستان کار می‌کنند اخیرا توسط راه‌آهن ایران آموزش دیده‌اند. در بازدید از این محور که همراه با مدیرعامل راه آهن افغانستان انجام شد نکات مهم و نواقص به وی اطلاع‌رسانی شد.

وی ادامه داد: این خط توسط شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور ایران احداث شده و آنها هم برای وضعیت فعلی خط پیشنهاد سرعت سیر ۳۰ کیلومتر بر ساعت (صرفا برای قطار عملیات از جمله حمل ریل و تراورس جهت آماده‌سازی خط) را داده بودند در حالی که در خطوط باری ما، در خط با کیفیت کمتر از ۶۰ کیلومتر بر ساعت امکان سیر تجاری وجود ندارد زیرا آسیب زیادی به لکوموتیو وارد می‌شود.

معاون فنی و زیربنایی راه‌آهن گفت: بازدید تیم فنی راه‌آهن از این خط آهن، تاییدکننده این موضوع بود که سرعت سیر در این محور حداکثر ۳۰ کیلومتر بر ساعت و برای قطار عملیات است. بحث ارتباطات نیز بررسی شد و متاسفانه دستگاه‌های ارتباطاتی مخصوص راه آهن وجود نداشت. در جلسات مدیرعامل راه‌آهن ایران با افغانستان، راه‌آهن ایران از منظر مساعدت، برای رفع نواقص اعلام آمادگی کرد که مورد استقبال طرف افغان قرار گرفت.

داودی ادامه داد: بعدها در جلسه‌ای که در دفتر وزیر و با حضور آقای کاظمی قمی برگزار شد، آقای کاظمی قمی برای انجام امور احداث و بهره‌برداری در افغانستان، شرکتی را معرفی کرد که به دلیل اینکه آن شرکت فاقد سابقه، تجربه و امکانات و ادوات ریلی بود، با مخالفت ما مواجه شد. زیرا کشور ما خط آهن برای طرف افغانستانی احداث کرده و اگر در حوزه بهره‌برداری نتوانیم خدمات خوب و صادقانه‌ای ارائه دهیم ذهنیت منفی در طرف افغان ایجاد شده و زحمات در حیطه ساخت نیز هدر می‌رود.

وی تصریح کرد: هر چند شرکت راه‌آهن مسئولیتی در این حیطه ندارد ولی چون شرکتی فاقد تجربه و امکانات و به نام کشور ایران، به این عرصه ورود کرده مخالفت خود را اعلام کردیم زیرا اگر سانحه‌ای در این خطوط اتفاق بیفتد به نام ایران تمام می‌شود. اخیراً شنیده‌ایم نواقص این خط رفع شده، اما تاکنون هیچ درخواست رسمی از راه‌آهن افغانستان برای بازدید از این خط، به راه‌آهن ایران داده نشده و اعلام نظر رسمی راه‌آهن ایران از این محور ریلی، منوط به بازدید از نقطه به نقطه این خط است.

معاون فنی و زیربنایی راه‌آهن گفت: پیش‌بینی ما این است که بهسازی این خط به‌طور کامل انجام نشده زیرا باید ماشین‌آلات مکانیزه برای اصلاح نواقص این خط اعزام شود و از آنجا که کشور افغانستان با هیچ کشوری اتصال ریلی ندارد، این ماشین‌آلات الزاما باید از خطوط ریلی ایران وارد افغانستان شود که بررسی‌ها نشان می‌دهد هیچ ماشین‌آلات ریلی از کشور خارج نشده است.

داودی افزود: گمان می‌رود بهسازی انجام‌شده در این محور، سطحی بوده زیرا در آن محور از ریل‌های UIC60 با تراورس بتنی استفاده شده و قابلیت بهسازی دستی در خطوط ریلی سنگین وجود ندارد. وقتی در حوزه ریلی کاری انجام می‌شود باید درست و اصولی باشد و آن خط‌آهن 100 درصد قابلیت بهره‌برداری داشته باشد. نمی‌شود چندین هزار میلیارد برای احداث آن محور هزینه شود و با یک اشتباه کوچک توسط مجموعه ای خارج از وزارت راه و شهرسازی، حیثیت ریلی کشور از بین برود.

انتهای پیام