بالا گرفتن تنش‌ بین مقدونیه شمالی و اتحادیه اروپا

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم ، روزنامه “تاگس سایتونگ” در مطلبی نوشت: ساعت 12 روز یکشنبه، گوردانا سیلیانوفسکا-داوکووا، برنده قاطع جدیدترین انتخابات ریاست جمهوری مقدونیه شمالی، در پارلمان این کشور در اسکوپیه پایتخت سوگند یاد کرد.

اما وی روی نام دولتی قدیمی مقدونیه و نه مقدونیه شمالی سوگند یاد کرد، اگرچه در چندین جای متن مجبور شد نام دولتی جدید مقدونیه شمالی،  را بگوید. وی که وکیل قانون اساسی 70 ساله از دانشگاه اسکوپیه است همیشه عمداً در اظهارات خود نام شمال را از مقدونیه حذف می کرد  و بنابراین این مسئله باعث جنجال هایی شده است.

سوفیا فیلیپیدو، سفیر یونان در اسکوپیه در اعتراض به این اقدام رئیس جمهور این کشور سالن پارلمان مقدونیه شمالی که برخی نمایندگان کشورها برای مراسم تحلیف رئیس جمهور در آن گرد هم آمده بودند را ترک کرد. وزارت خارجه یونان واکنش تندی به این مسئله نشان داد. در بیانیه‌ای از طرف آتن آمده است: این اقدام به منزله نقض فاحش توافقنامه پرسپا و قانون اساسی کشور همسایه است. یونان قاطعانه اعلام می کند که پیشرفت بیشتر در روابط دوجانبه با مقدونیه شمالی و همچنین مسیر اروپایی آن منوط به اجرای کامل توافقنامه پرسپا و به ویژه استفاده از نام قانونی این کشور است.

در آغاز سال 2019، توافق دوجانبه پرسپا اختلافات چند دهه‌ای بر سر نام بین آتن و اسکوپیه را حل و فصل کرد و نام قدیمی مقدونیه به مقدونیه شمالی تغییر یافت. در مارس 2020، مقدونیه شمالی پس از لغو وتوی آتن به ناتو پیوست. این کشور کوچک جنوب شرقی اروپا با حدود دو میلیون نفر از سال 2005 نامزد رسمی عضویت در اتحادیه اروپا بوده است.

اوایل روز دوشنبه، کیریاکوس میتسوتاکیس، نخست‌وزیر یونان، این موضوع را پیگیری کرده و در واکنش به این مسئله اعلام کرد: تصمیم تحریک‌آمیز رئیس‌جمهور جدید مقدونیه شمالی برای نقض متن رسمی سوگندنامه‌اش و نامیدن کشورش به نام دیگری یک ابتکار غیرقانونی و غیرقابل قبول است.

اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا و چارلز میشل، رئیس شورای اروپایی نیز در پلتفرم ایکس استفاده از نام دولتی قدیمی این کشور توسط رئیس جمهور جدید را محکوم کردند.

“سیلیانوفسکا-داوکوا” هرگز نظر خود را درباره نام دولتی جدید مقدونیه شمالی پنهان نکرده است. وی در این باره گفته است: حق تعیین سرنوشت یک حق شخصی است. او درست چند روز قبل از دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در این کشور گفت: هیچ کس حق ندارد به کسی دستور دهد از چیزی استفاده کند که ذهن و قلبش آن را نمی پذیرد.

وی در عین حال تصریح کرد: وقتی می‌گویم از کلمه شمال استفاده نمی‌کنم، منظورم این نیست که آن را از روی تابلوهای جلوی ساختمان‌های نهادها، از تابلوهای کنفرانس‌های بین‌المللی یا نشست‌های دوجانبه حذف کنم. من اینجا شخصا برای خودم صحبت می کنم. من به کلمه “شمال” احترام می گذارم اما از آن استفاده نمی کنم.”

اکنون تمرکز در اتحادیه اروپا و این کشور بر روی نحوه برخورد رئیس جمهور جدید با این موضوع حساس است. وی در انتخابات پارلمانی که روز چهارشنبه برگزار شد، به پیروزی قاطع دست یافت. سوسیال دموکرات‌هایی که قبلا بر اسکوپیه حکومت می‌کردند و توافقنامه پرسپا را به سرو سامان رسانده بودند در این انتخابات توسط رای‌دهندگان مجازات شدند.

در ادامه این مطلب آمده است: رئیس جمهور منتخب جدید مقدونیه شمالی اصلاً نمی خواهد نام دولت جدید را ذکر کند. با این حال، بعید است که او جرات فسخ یکجانبه قرارداد پرسپا را داشته باشد. پیوستن مقدونیه شمالی به اتحادیه اروپا نیز یک هدف استراتژیک برای محافظه کاران ملی است.

وزارت امور خارجه مقدونیه شمالی نیز روز دوشنبه تایید کرد: وزارت امور خارجه بر عزم راسخ این کشور برای اجرای بی قید و شرط مفاد قانون اساسی و کلیه تعهدات بین المللی وارد شده تاکید می کند. این امر شامل تطابق کامل با توافقنامه پرسپا است.

یونان در واکنش به این موضع گیری رئیس جمهور جدید مقدونیه تهدید کرده است که برنامه های الحاق مقدونیه شمالی به اتحادیه اروپا را برای استفاده از نام قدیمی این کشور مسدود خواهد کرد. کیریاکوس میتسوتاکیس، نخست وزیر یونان گفت که نادیده گرفتن متن رسمی در جریان سوگند گوردانا سیلیانوفسکا داوکووا، رئیس جمهور مقدونیه شمالی، اقدامی “غیرقانونی و غیرقابل قبول” بود. این ناقض توافق دوجانبه از سال 2018 است.

اختلاف نام بین این دو کشور در دهه 1990 زمانی که مقدونیه در پی فروپاشی یوگسلاوی مستقل شد، آغاز شد. یونان از آن زمان درخواست تغییر نام کرده بود زیرا منطقه ای در شمال یونان نیز مقدونیه نامیده می شود. این اختلاف در سال 2018 با تغییر نام به مقدونیه شمالی که در توافقنامه موسوم به پرسپا تنظیم شده بود، حل و فصل شد. این تغییر پیش نیاز این کشور بالکان برای عضویت در ناتو در سال 2020 بود. در آن زمان یونان نیز از مقاومت خود برای پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا دست کشید.

بلغارستان هم از رویکرد رئیس جمهور جدید مقدونیه شمالی انتقاد کرد. رومن رادف، رئیس جمهور بلغارستان هشدار داد که چارچوب مذاکره با مقدونیه شمالی که در سال 2022 توسط شورای اتحادیه اروپا تصویب شد، باید توسط رهبری در اسکوپیه رعایت شود. دیمیتر گلاوچف، نخست وزیر موقت بلغارستان هم گفت که چشم انداز اروپایی جمهوری مقدونیه شمالی کاملاً به “اجرای همه جانبه” همه توافقات بستگی دارد.

مقدونیه شمالی از سال 2005 نامزد عضویت در اتحادیه اروپا بوده است. مناقشه بر سر نام با یونان سال ها از ادامه این روند جلوگیری می کرد. مذاکرات رسمی الحاق این کشور با اتحادیه اروپا تا سال 2022 آغاز نشد. اما حتی پس از توافق با یونان، بن بست دیگری این بار به دلیل بلغارستان، همسایه شرقی آن وجود داشت. در سال 2020، بلغارستان پیوستن مقدونیه شمالی به اتحادیه اروپا را وتو کرد: دولت صوفیه خواستار آن است که وضعیت اقلیت بلغاری در قانون اساسی مقدونیه شمالی درج شود.

به دلیل دوره انتظار طولانی و امتیازات متعدد، بسیاری از ساکنان مقدونیه شمالی احساس می کنند توسط اتحادیه اروپا رها شده‌اند. طبق یک مطالعه، اکثریت نمی توانند به نام کشور جدید عادت کنند. به گفته کارشناسان، این یکی از دلایل پیروزی حزب ملی گرای افراطی در انتخابات اخیراست. بهر حال با پیروزی”سیلیانوفسکا-داوکوا” روابط مقدونیه شمالی با یونان و همچنین با بلغارستان، که تایید آن برای پیوستن به اتحادیه اروپا حیاتی است، می تواند به طور قابل توجهی بدتر شود.

حزب اپوزیسیون راستگرا در مقدونیه شمالی در انتخابات اخیر در این کشور توانست گوی سبقت را از حزب حاکم سوسیال دموکرات ربوده و نامزد ریاست جمهوری این حزب به عنوان اولین رئیس جمهور زن سکان این سمت را بر عهده گرفت.

انتهای پیام/