محوطه آسیب‌دیده نقش‌رستم زیر ذره‌بین کارشناسان

به گزارش وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از شیراز، به دعوت پایگاه میراث جهانی تخت جمشید 15 نفر عضو هیات علمی دانشگاه شیراز از متخصصین گروه‌های آموزشی و پژوهشی این دانشگاه در رشته‌های زمین شناسی، شهرسازی، باستان شناسی، معماری، مرمت و اقلیم شناسی برای بررسی محوطه جهانی نقش رستم و علل آسیب‌های آن گرد هم آمدند و بررسی‌های سطح الارضی خود را از سراسر این محوطه باستانی انجام دادند و با تشکیل یک کارگاه علمی نتایج مشاهدات خود را ارائه کردند.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید و نقش رستم با بیان اینکه برنامه مطالعات میدانی این محوطه جهانی آغاز شده است، گفت: ضروری است این محوطه باستانی ارزشمند پس از نقشه‌برداری دقیق و شبکه‌بندی مربعات با روش ژئوالکتریک و ژئومغناطیس بررسی شود تا بتوان از مسیر‌های احتمالی و وجود آبراهه‌ها و کانال‌های هدایت آب دوره هخامنشی و ساسانی اطلاع پیدا کرد.

علیرضا عسکری چاوردی افزود: در صورت نیاز، باید مسیر‌های احتمالی قنات‌ها، چشمه فصلی در مسیر گسل‌ها و چاه‌های احتمالی ذخیره آب را شناسائی کرد و محدوده کاوش‌های پیشین روی نقشه‌ها مشخص شود و در تطبیق با فروشست‌ها و چاله‌های جدید مکان‌یابی آنها در تطبیق با کاوش‌های پیشین انجام گیرد.

این باستان شناس و عضو هیات علمی دانشگاه شیراز با بیان اینکه آبراهه‌های داخل محوطه در محدوده بارو باید پاکسازی و مجدد احیا و حوضچه آرامش و بند‌های بالای صخره کوه نقش رستم لایروبی و احیاء شوند، افزود: به همین نسبت باید مسیر قنات‌ها مشخص شود و زهکشی‌های لازم در سراسر پیرامون محوطه انجام گیرد و انباشت‌های خاک حاصل از کاوش‌های پیشین به بخش دیگری انتقال یابد و سازه اصلی باروی خشتی محوطه نقش رستم کاوش، حفاظت و احیاء شود.

 عسکری چاوردی گفت: همچنین باید ناودان‌های سنگی در این مجموعه مرمت و حفاظت و عملیات ملات گذاری قیر در بستر گسل‌ها و منفذ‌های آب انجام شود. ضمن اینکه با مطالعات “جی پی آر” تمام آرامگاه‌های نقش رستم بررسی و پایش شوند و منفذ‌های آب کوهستان در محدوده آرامگاه‌ها و نقش برجسته‌ها شناسائی و عملات قیرگذاری انجام شود.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید و نقش رستم در خصوص رانش و پایش بنای کعبه زرتشت نیز گفت: علاوه بر به‌کارگیری دستگاه “جی پی اس استاتیک” در پشت بام بنا، باید عملات زهکشی موقت دور تا دور بنا انجام شود، اما برای حفاظت کامل آن علاوه بر مرمت و حفاظت سازه بنا، آزمایش مکانیک خاک برای شناخت بستر اصلی زمین تا عمق 100 متر در محوطه نقش رستم انجام شود.

وی همچنین تاکید کرد: برنامه مطالعات میدانی نقش رستم آغاز شده است و مرحله به مرحله گزارش‌های تکمیلی آن ارائه می‌شود.

به گزارش تسنیم، مجموعه آرامگاهی هخامنشی همراه با بنائی معروف به کعبه زرتشت در مکان معروف به نقش رستم در فاصله 7 کلومتری شمال غربی تختگاه تخت جمشید ساخته شده است. در این مجموعه بزرگ تعداد 23 اثر باستانی مانند آرمگاهها، بنای کعبه زرتشت، نقش برجسته‌ها و کتیبه‌ها وجود دارد.

این مجموعه بزرگ در حاشیه شمالی شهر پارسه واقع شده و از نظر ارتباط فضائی و مکانی دو محوطه مهم باستانی نقش رستم و تختگاه تخت جمشید از نظر کارکردی بهم وابسته و با هم مرتبط بوده است. شهر پارسه یک واحد شهری متشکل از بخش‌های مختلف از دوره عیلامی، هخامنشی، سلوکی، اشکانی، ساسانی و اسلامی بوده است که بازسازی این شهر تاریخی در محدوده حریم درجه 1 تخت جمشید به استناد مدارک بجای مانده قابل تصور و درک است.

چنین به نظر می‌آید که مرز‌های این شهر در محدوده حریم یک در اطراف صفه تا شمال به سمت نقش رستم و استخر منطبق باشد.

مجموعه نقش رستم به استناد آثار مکتوب بجای مانده نظیر کتیبه‌های میخی دوره هخامنشی و خطوط باستانی دوره ساسانی در دوره هخامنشی، سلوکی، اشکانی و ساسانی همواره مورد استفاده و تکریم بوده است. در دوره هخامنشی ارتباط مجموعه آرامگاهی نقش رستم به عنوان بخش مهم و کارکردی شهر پارسه در حاشیه شهر، اما مرتبط با تختگاه تخت جمشید بوده است. بنابر این گزارش در پی بارندگی سیل آسا در اردیبهشت 1403 در محوطه تاریخی و ارزشمند نقش رستم؛ فروشست‌ها و فرونشست‌های متعددی به دو صورت خطی (پیوسته) و نقطه‌ای (حفره‌ای) در بخش‌های مختلف محوطه رخ داده است.

انتهای پیام/424