محوطه آسیب‌دیده نقش‌رستم زیر ذره‌بین کارشناسان

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، به دعوت پایگاه میراث جهانی تخت جمشید 15 نفر عضو هیات علمی دانشگاه شیراز از متخصصین گروه‌های آموزشی و پژوهشی این دانشگاه در رشته‌های زمین شناسی، شهرسازی، باستان شناسی، معماری، مرمت و اقلیم شناسی برای بررسی محوطه جهانی نقش رستم و علل آسیب‌های آن گرد هم آمدند و بررسی‌های سطح الارضی خود را از سراسر این محوطه باستانی انجام دادند و با تشکیل یک کارگاه علمی نتایج مشاهدات خود را ارائه کردند.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید و نقش رستم با بیان اینکه برنامه مطالعات میدانی این محوطه جهانی آغاز شده است، گفت: ضروری است این محوطه باستانی ارزشمند پس از نقشه‌برداری دقیق و شبکه‌بندی مربعات با روش ژئوالکتریک و ژئومغناطیس بررسی شود تا بتوان از مسیر‌های احتمالی و وجود آبراهه‌ها و کانال‌های هدایت آب دوره هخامنشی و ساسانی اطلاع پیدا کرد.

علیرضا عسکری چاوردی افزود: در صورت نیاز، باید مسیر‌های احتمالی قنات‌ها، چشمه فصلی در مسیر گسل‌ها و چاه‌های احتمالی ذخیره آب را شناسائی کرد و محدوده کاوش‌های پیشین روی نقشه‌ها مشخص شود و در تطبیق با فروشست‌ها و چاله‌های جدید مکان‌یابی آنها در تطبیق با کاوش‌های پیشین انجام گیرد.

این باستان شناس و عضو هیات علمی دانشگاه شیراز با بیان اینکه آبراهه‌های داخل محوطه در محدوده بارو باید پاکسازی و مجدد احیا و حوضچه آرامش و بند‌های بالای صخره کوه نقش رستم لایروبی و احیاء شوند، افزود: به همین نسبت باید مسیر قنات‌ها مشخص شود و زهکشی‌های لازم در سراسر پیرامون محوطه انجام گیرد و انباشت‌های خاک حاصل از کاوش‌های پیشین به بخش دیگری انتقال یابد و سازه اصلی باروی خشتی محوطه نقش رستم کاوش، حفاظت و احیاء شود.

 عسکری چاوردی گفت: همچنین باید ناودان‌های سنگی در این مجموعه مرمت و حفاظت و عملیات ملات گذاری قیر در بستر گسل‌ها و منفذ‌های آب انجام شود. ضمن اینکه با مطالعات “جی پی آر” تمام آرامگاه‌های نقش رستم بررسی و پایش شوند و منفذ‌های آب کوهستان در محدوده آرامگاه‌ها و نقش برجسته‌ها شناسائی و عملات قیرگذاری انجام شود.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید و نقش رستم در خصوص رانش و پایش بنای کعبه زرتشت نیز گفت: علاوه بر به‌کارگیری دستگاه “جی پی اس استاتیک” در پشت بام بنا، باید عملات زهکشی موقت دور تا دور بنا انجام شود، اما برای حفاظت کامل آن علاوه بر مرمت و حفاظت سازه بنا، آزمایش مکانیک خاک برای شناخت بستر اصلی زمین تا عمق 100 متر در محوطه نقش رستم انجام شود.

وی همچنین تاکید کرد: برنامه مطالعات میدانی نقش رستم آغاز شده است و مرحله به مرحله گزارش‌های تکمیلی آن ارائه می‌شود.

به گزارش تسنیم، مجموعه آرامگاهی هخامنشی همراه با بنائی معروف به کعبه زرتشت در مکان معروف به نقش رستم در فاصله 7 کلومتری شمال غربی تختگاه تخت جمشید ساخته شده است. در این مجموعه بزرگ تعداد 23 اثر باستانی مانند آرمگاهها، بنای کعبه زرتشت، نقش برجسته‌ها و کتیبه‌ها وجود دارد.

این مجموعه بزرگ در حاشیه شمالی شهر پارسه واقع شده و از نظر ارتباط فضائی و مکانی دو محوطه مهم باستانی نقش رستم و تختگاه تخت جمشید از نظر کارکردی بهم وابسته و با هم مرتبط بوده است. شهر پارسه یک واحد شهری متشکل از بخش‌های مختلف از دوره عیلامی، هخامنشی، سلوکی، اشکانی، ساسانی و اسلامی بوده است که بازسازی این شهر تاریخی در محدوده حریم درجه 1 تخت جمشید به استناد مدارک بجای مانده قابل تصور و درک است.

چنین به نظر می‌آید که مرز‌های این شهر در محدوده حریم یک در اطراف صفه تا شمال به سمت نقش رستم و استخر منطبق باشد.

مجموعه نقش رستم به استناد آثار مکتوب بجای مانده نظیر کتیبه‌های میخی دوره هخامنشی و خطوط باستانی دوره ساسانی در دوره هخامنشی، سلوکی، اشکانی و ساسانی همواره مورد استفاده و تکریم بوده است. در دوره هخامنشی ارتباط مجموعه آرامگاهی نقش رستم به عنوان بخش مهم و کارکردی شهر پارسه در حاشیه شهر، اما مرتبط با تختگاه تخت جمشید بوده است. بنابر این گزارش در پی بارندگی سیل آسا در اردیبهشت 1403 در محوطه تاریخی و ارزشمند نقش رستم؛ فروشست‌ها و فرونشست‌های متعددی به دو صورت خطی (پیوسته) و نقطه‌ای (حفره‌ای) در بخش‌های مختلف محوطه رخ داده است.

انتهای پیام/424